नवी दिल्ली, 19 ऑक्टोबर : हिंदू धर्मात दिवाळीच्या एक दिवस आधी यमराजासाठी दिवा लावण्याची परंपरा आहे. ज्याला छोटी दिवाळी असेही म्हणतात. छोटी दिवाळीला लक्ष्मी, गणेश आणि कुबेर यांची पूजा केली जाते. याशिवाय छोटी दिवाळीला मृत्यूची देवता मानल्या जाणाऱ्या यमराजाच्या पूजेलाही विशेष महत्त्व आहे. छोटी दिवाळीला यमाच्या नावाने दिवा लावल्याने अकाली मृत्यू टाळता येतो आणि नरक यातनांपासून मुक्ती मिळते, अशी धार्मिक श्रद्धा आहे. छोटी दिवाळीला यमराजाच्या पूजेचीही पौराणिक कथा आहे. जाणून घेऊया दिवाळीला यमराजाची पूजा करण्याच्या परंपरेविषयी. यमराजाची पूजा - पंडित इंद्रमणी घनश्याल यांच्या मते छोटी दिवाळीच्या दिवशी यमाच्या नावाने चार मुखी तेलाचा दिवा लावला जातो. यामागे एक प्रसिद्ध आख्यायिका आहे, त्यानुसार एकदा एका हेम नावाच्या राजाला पुत्ररत्न प्राप्त झाले. ज्योतिषांनी पंचाग-नक्षत्र पाहिले आणि राजाला सांगितले की, मुलगा लग्नानंतर फक्त चार दिवस जगेल, चार दिवसांनी त्याचा मृत्यू होईल. हे कळल्यावर राजाने मुलाला यमुनेच्या तीरावर असलेल्या गुहेत नेले. तेथे महाराज हंसांची कन्या यमुनेच्या तीरावर पोहोचल्यावर राजाच्या मुलावर मोहित होऊन तिने गंधर्वाशी लग्न केले. पण लग्नानंतर 4 दिवसांनी राजाचा मुलगा मरण पावला.
त्यामुळे त्याची पत्नी शोक करू लागली, हे पाहून यमदूताचे हृदय भरून आले. जेव्हा तेव्हा दूताने यमराजाला विचारले की, अकाली मृत्यू कोणत्याही प्रकारे टाळता येऊ शकतो का? तेव्हा यमराजांनी सांगितले की, अकाली मृत्यू टाळण्यासाठी कार्तिक महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला यमाच्या नावाने दिवा लावावा. यामुळे अकाली मृत्यूच्या भीतीपासून मुक्तता मिळते. हे वाचा - दिवाळीत लक्ष्मीपूजन करताना या गोष्टी ध्यानात ठेवा, धन-धान्य कधी कमी नाही पडत (सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे, याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 लोकमत त्याची हमी देत नाही.)