)
मुंबई, 20 मे: हिंदू धर्मात अशा अनेक गोष्टी आहेत, ज्यावर आजही सखोल संशोधन सुरू आहे. यासोबतच अनेक न सुटलेल्या विषयांमध्ये असा एक विषय आहे, ज्यावर आजही मतं विभागलेली आहेत. “हिंदू धर्मात 33 कोटी देव-देवता आहेत का? हा असाच मुद्दा आहे. अनेक धर्माचार्य आणि धार्मिक तज्ज्ञांनी आपली मते मांडली आहेत. पण आजही हा प्रश्न कायम आहे.
कोटि या शब्दाचेच दोन प्रकारे स्पष्टीकरण करण्यात आले आहे. एक म्हणजे ‘प्रकार’ आणि दुसरा ‘कोटी’. अनेकांचा असाही विश्वास आहे की कोटीला सामान्य भाषेत करोड म्हणतात. पण यात किती तथ्य आहे, या विषयावर आजही संभ्रम आहे. चला, जाणून घेऊया खरे सत्य काय आहे आणि 33 कोटी आणि कोटीतील फरक काय आहे? जाणून घ्या 33 कोटी देवांची नावे जर आपण 33 कोटी देवतांची चर्चा केली. तर त्यात 8 वसु, 11 रुद्र, 12 आदित्य, इंद्र आणि प्रजापती यांचा समावेश होतो. अनेक ठिकाणी 33 कोटींमध्ये इंद्र आणि प्रजापती यांच्याऐवजी दोन अश्विनीकुमारांचा समावेश करण्यात आला आहे. त्या ३३ श्रेणी खालीलप्रमाणे आहेत- घराच्या मुख्य दारात ठेवा या गोष्टी, लक्ष्मी होते प्रसन्न, धनप्रवेशाचा मार्ग होतो सुकर 8 वसुंची नावे- 1. आप 2. ध्रुव 3. सोम 4. धर 5. अनिल 6. गुद 7. प्रत्युष 8. प्रभाष 11 रुद्रांची नावे- 1. मनु 2. मनु 3. शिव 4. महत 5. ऋतुध्वज 6. महीनस 7. उमतेरस 8. काल 9. वामदेव 10. भव 11. धृतध्वज 12 आदित्यांची नावे- 1. अंशुमन 2. आर्यमन 3. इंद्र 4. त्वष्ट 5. धातू 6. पर्जन्य 7. पुषा 8. भाग 9. मित्र 10. वरुण 11. वैवस्वत 12. विष्णू या सर्व देवतांसह 33 कोटी देवतांची संख्या पूर्ण झाली असून त्यांची इतर नावेही विविध प्राचीन धर्माचार्यांच्या मतासाठी जोडली गेली आहेत. काही धार्मिक क्षेत्राशी संबंधित लोक देवतांच्या श्रेणीला ‘कोटी’ म्हणतात, परंतु एक मतप्रवाह असाही आहे की 33 कोटी देवता असू शकतात. काळ्या मिरीच्या या उपायाने शनिदेवाच्या त्रासापासून मिळेल मुक्ती, नशीब होईल बलवान गोस्वामी तुलसीदासजींच्या रचनेतून समजून घ्या अर्थ गोस्वामी तुलसीदासजींनी रामचरितमानसच्या एका चौपाईमध्ये ‘सियाराम मे सब जग जानी’ असे लिहिले आहे. करूं प्रणाम जोरी जुग पाणी । म्हणजेच श्रीराम सर्व जगामध्ये वास करत आहेत, सर्वांमध्ये देव आहे आणि आपण त्यांना हात जोडून नमस्कार केला पाहिजे. याचा पुरावा म्हणजे हिंदू धर्मात भगवान श्री राम हे विश्वाचे निर्माते भगवान विष्णू यांचे अवतार होते. म्हणूनच आज त्यांची देवता म्हणून पूजा केली जाते. तर दुसरीकडे सनातन परंपरेत अग्नी, झाडे, जमीन, जल, वायू यांची पूजा करण्याचा नियम आहे. श्राद्ध पक्षातही कावळ्यांची पूजा करून त्यांना अन्नदान केले जाते. एकादशीच्या दिवशी मुंग्यांचीही पूजा केली जाते, तर लक्ष्मीचे वाहन घुबडाची पूजा करण्याचाही विधी आहे. गणपतीच्या रूपात हत्तीची पूजा केली जाते आणि श्रीविष्णूच्या वराहाच्या रूपाचीही पूजा केली जाते. श्रीमद्भगवद्गीता जगात उपस्थित असलेल्या सर्व प्राणिमात्रांमध्ये ‘श्री हरी’ वास करत असल्याचेही सांगितले आहे. त्यामुळे सुमारे 33 कोटी देवता पूर्ण होतात. हिंदू धर्मात 33 श्रेणींच्या देवता आहेत की ३३ कोटी देवता आहेत? या प्रश्नाच्या उत्तरात शेवटी असे दिसून येते की ३३ कोटी देवतांचे वर्णनही बरोबर आहे आणि ३३ कोटी देवता आहेत, हे गोस्वामी तुलसीदासजींच्या एका गायीवरूनही सिद्ध होऊ शकते. (सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 लोकमत त्याची हमी देत नाही.)
+6
फोटो
