शुगर असणाऱ्यांनी खरंच भात खायचा नसतो का? डॉक्टर काय म्हणतात बघा..

नवी दिल्ली, 01 ऑक्टोबर : जागतिक आरोग्य संघटनेनुसार, जगभरात 422 दशलक्ष लोक मधुमेहाने ग्रस्त आहेत. भारतातही मधुमेही रुग्णांची संख्या लक्षणीय आहे. जेव्हा रक्तातील ग्लुकोजचे प्रमाण वाढू लागते तेव्हा मधुमेहाचा आजार होतो. वास्तविक, साखर शरीरात पोहोचते आणि कर्बोदकांमधे रूपांतरित होते आणि कार्बोहायड्रेट ग्लुकोजमध्ये रूपांतरित होते आणि रक्तापर्यंत पोहोचते जिथून ती शरीराच्या सर्व पेशींमध्ये पोहोचते. बहुतेक पेशी ग्लुकोजचे ऊर्जेत रूपांतर करतात तर यकृत, स्नायू इत्यादी पेशी ग्लायकोजेनमध्ये रूपांतरित करून ग्लुकोज साठवतात. हे ग्लायकोजेन शरीरात इंधन म्हणून वापरले जाते. जेव्हा अन्नातून जास्त प्रमाणात कार्बोहायड्रेट शरीरात जाऊ लागतात तेव्हा समस्या उद्भवते. यासाठी, इन्सुलिन नावाचा हार्मोन स्वादुपिंडात सक्रिय होतो आणि अतिरिक्त प्रमाणात ग्लुकोज शोषण्यास सुरुवात करतो. कोणत्याही कारणाने इन्सुलिन कमी झाल्यास रक्तामध्ये ग्लुकोज जमा होण्यास सुरुवात होते आणि मधुमेहाचा आजार होतो. यामुळेच मधुमेहाचा त्रास असलेल्यांनी साखरयुक्त पदार्थ टाळावेत. कार्बोहायड्रेट देखील भातामध्ये आढळते. त्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांनी भात खाऊ नये का? हा प्रश्न बहुतांश लोकांच्या मनात आहे. तांदूळ खरोखर नुकसान करते - मॅक्स हेल्थकेअर साकेत, दिल्ली येथील नैदानिक पोषण विभागाच्या उपप्रमुख डॉ. रसिका माथूर सांगतात की, लोकांना हा प्रश्न अनेकदा पडतो. काही लोक मधुमेहामध्ये भात खाणे सोडून देतात, परंतु त्यांनी सांगितलेल्या माहितीप्रमाणे त्यामुळे फारसे नुकसान होत नाही. असे अनेक अभ्यास झाले आहेत ज्यांच्या आधारे असे म्हणता येईल की मधुमेहाच्या रुग्णांनी मर्यादित प्रमाणात भात खाल्ल्यास त्यांचे नुकसान होणार नाही. डॉ रसिका माथूर म्हणाल्या, “तांदळात कार्बोहायड्रेट्सचे प्रमाण जास्त असते आणि त्याचा GI स्कोअर थोडा जास्त असतो. असे असूनही, जर तो खाण्याची पद्धत योग्य असेल तर कोणतेही नुकसान होणार नाही. साखरेच्या रुग्णांनी जेवणाच्या वेळा पाळल्या पाहिजे, असे ते म्हणाले. त्यांनी जास्त काळ उपाशी राहू नये. भूक लागल्यावर प्रथम भात खाऊ नये. जर तुम्हाला मधुमेह असेल तर तुम्ही दिवसातून एकदा भात खाऊ शकता. पण भात खात असताना रोटी/चपाती खाऊ नये. तांदळातून स्टार्च काढून टाकल्यास ते मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी चांगले होईल. तांदळात इतर अनेक पोषक घटक असतात जे शरीरासाठी फायदेशीर असतात. दक्षिणेकडील लोक तांदूळ भरपूर खातात. भाताने इतके नुकसान होत असते तर त्यांना मधुमेहाचा सर्वाधिक धोका असता, पण तसे नाही. हे वाचा -  काय येतो जिममध्ये हार्ट अटॅक? सलमानच्या बॉडीगार्डचाही यामुळेच मृत्यू तपकिरी तांदूळ किंवा पांढरा तांदूळ - तपकिरी तांदूळ मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी चांगला असतो तर पांढरा तांदूळ हानीकारक असतो असे सामान्यत: लोकांचे मत आहे. बाजारात काही जाहिरातींमधून दावा केला जातो की, हा भात खाल्ल्याने रक्तातील साखर वाढणार नाही. तथापि, तज्ज्ञ अशा गोष्टींना अनावश्यक म्हणतात. डॉ. रसिका माथूर यांनी सांगितले की, साखरेच्या रुग्णांनी ब्राऊन राइस खावे आणि पांढरा भात खाऊ नये, असे काही नाही. तो कोणताही भात खाऊ शकतो, परंतु जर तुम्ही त्यातून स्टार्च काढला तर काहीही नुकसान होणार नाही. मात्र, ज्यादिवशी भात खायचा असेल त्या दिवशी चपाती-भाकरी खाणं टाळा. हे वाचा -  ‘एंझायटी अ‍ॅटॅक’ का येतो?; जाणून घ्या त्याची कारणं, लक्षणं आणि उपचार बासमती तांदळामुळे रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते - बासमती तांदूळ भारतात सर्वोत्तम मानला जातो. पण तो पांढरा तांदूळ मानला जात नाही. त्याचा ग्लायसेमिक इंडेक्स 50 ते 58 च्या दरम्यान आहे. म्हणजेच त्याचा जीआय स्कोअरही खूप कमी आहे. मधुमेहाच्या रुग्णांनी आहारात बासमती तांदळाचा समावेश केलाच पाहिजे, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. हा पौष्टिक आहार आहे, परंतु त्यात साखर, चरबी, सोडियम, कोलेस्ट्रॉल, पोटॅशियम इत्यादींचा समावेश नाही. मूठभर तांदळात 1 ग्रॅम डाएट्री फायबर असते. याशिवाय 36 ग्रॅम कर्बोदके आणि 3 ग्रॅम प्रथिने असतात. एका संशोधनानुसार, डाएट्री फायबर टाइप 2 मधुमेहाचा धोका कमी करतो. यासोबतच पचनशक्तीही मजबूत होते.

• Follow us on