चंद्रग्रहण 2023
मुंबई, 05 मे : आज वर्षातील पहिले चंद्रग्रहण होणार आहे. हे छाया चंद्रग्रहण आहे. ही एक अतिशय आकर्षक खगोलशास्त्रीय घटना आहे. आपली सौरमाला कशी कार्य करते आणि खगोलीय पिंडांच्या हालचालींबद्दल अधिक जाणून घेण्याची ही एक उत्तम संधी आहे. चंद्रग्रहणाचे तीन प्रकार आहेत - पूर्ण चंद्रग्रहण, आंशिक चंद्रग्रहण आणि उपछाया चंद्रग्रहण. जेव्हा चंद्र पृथ्वीच्या सावलीच्या पातळ आणि बाहेरील भागातून जातो तेव्हा एक उपछाया ग्रहण होते. वर्षातील पहिल्या चंद्रग्रहणाविषयी ज्योतिषाचार्य पंडित ऋषिकांत मिश्रा यांच्याकडून अधिक जाणून घेऊया. उपछाया चंद्रग्रहणाची वेळ? विज्ञान आणि ज्योतिषशास्त्रानुसार, 2023 वर्षाचे पहिले चंद्रग्रहण 5 मे रोजी रात्री 8:45 वाजता सुरू होईल आणि रात्री 1:02 वाजता समाप्त होईल. हे ग्रहण साडेचार तास चालणार आहे. ज्योतिषशास्त्रानुसार, वर्षातील हे पहिले चंद्रग्रहण हे छायाग्रहण असल्याने त्याचा सुतक कालावधी वैध ठरणार नाही. या दरम्यान, चंद्र पृथ्वीच्या सावलीतून जाईल, ज्यामुळे चंद्रग्रहण होईल. पृथ्वीचा सापेक्ष आकार चंद्रापेक्षा मोठा आहे, म्हणजे त्याची सावली देखील नैसर्गिक उपग्रहापेक्षा खूप मोठी आहे. हे ग्रहण एकूण 4 तास 18 मिनिटे चालेल.
असे पहा ग्रहणाचे अप्रतिम दृश्य? या खगोलीय घटनेचे आश्चर्यकारक दृश्य भारताच्या काही भागात दिसणार नाही. चंद्रग्रहण पृथ्वीवरून कोणत्याही विशेष उपकरणाशिवाय किंवा दुर्बिणीशिवाय पाहता येते. पण, दुर्बिणीमुळे हे दृश्य आणखी चांगले दिसू शकते. ग्रहण काळात चंद्र पाहणे खूप आकर्षक असते. बुद्ध पौर्णिमेला चंद्र ग्रहणही लागतंय; या गोष्टी आपल्या हातून चुकूनही होऊ नयेत 2023 चे दुसरे चंद्रग्रहण 28 ऑक्टोबर रोजी होणार आहे. हे आंशिक चंद्रग्रहण असेल जे ऑस्ट्रेलिया, पूर्व अमेरिका, युरोप, आफ्रिका आणि आशियातील अनेक भागांमध्ये दिसेल. चंद्रग्रहण कधी होते? पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते आणि चंद्र पृथ्वीभोवती फिरतो. या प्रक्रियेत, एक वेळ येते जेव्हा चंद्र, पृथ्वी आणि सूर्य एकाच रेषेत येतात. या दरम्यान, सूर्याचा प्रकाश पृथ्वीवर पडतो, परंतु चंद्रापर्यंत पोहोचत नाही. या घटनेला खगोलीय घटना म्हणून चंद्रग्रहण म्हणतात. बुद्ध पौर्णिमेला या गोष्टी घरी आणणं शुभ फलदायी! मन:शांती, नशिबाची साथ लाभते याशिवाय वर्षातील पहिले चंद्रग्रहण बुद्ध पौर्णिमेच्या दिवशी होणार आहे. बुद्ध पौर्णिमा हा दिवस गौतम बुद्धांची जयंती म्हणून साजरा केला जातो. दुसरीकडे, ग्रहण ही एक भौगोलिक घटना आहे, परंतु ग्रहणाचे धार्मिक महत्त्व देखील आहे. त्यामुळे पौर्णिमेच्या दिवशी काही खास गोष्टींची काळजी घेण्याचा सल्ला दिला जातो. या दिवशी काही विशेष योगही तयार होत आहे. 130 वर्षांनंतर चंद्रग्रहण आणि बुद्ध पौर्णिमा एकत्र आलं आहे.