Sex Education | सेक्स हार्मोन टेस्ट म्हणजे काय? कोणती लक्षणे दिसल्यास करावी चाचणी?

मुंबई, 25 फेब्रुवारी : सेक्स हार्मोन टेस्ट (Sex Hormone Test) ही शरीरातील प्रजनन प्रणालीशी संबंधित चाचणी आहे, ज्याद्वारे इस्ट्रोजेन, प्रोजेस्टेरॉन आणि टेस्टोस्टेरॉन हार्मोन्स Hormone) शोधले जातात. myUpchar शी संबंधित AIIMS चे डॉ. आयुष पांडे यांच्या मते, टेस्टोस्टेरॉन हार्मोन पुरुष आणि महिला दोघांमध्ये आढळतो, जे जननेंद्रियांचा विकास करण्याचे काम करते. त्याच वेळी, इस्ट्रोजेन हे लैंगिक हार्मोन देखील आहे, जे स्त्रियांच्या ओव्हरी (योनी) द्वारे तयार केले जाते. त्यातील काही पुरुषांमधील अधिवृक्क ग्रंथीद्वारे (adrenal gland) देखील तयार केले जाते. याशिवाय प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन फक्त महिलांमध्ये आढळतो. जेव्हा या सर्व हार्मोन्सच्या निर्मितीमध्ये काही गडबड होते, तेव्हा व्यक्तीच्या लैंगिक जीवनावर परिणाम होऊ लागतो. अशा परिस्थितीत, लैंगिक हार्मोन चाचणी करणे आवश्यक आहे. सेक्स हार्मोन टेस्ट म्हणजे काय ते जाणून घेऊया. जर तुम्हाला ही लक्षणे दिसली तर नक्कीच सेक्स हार्मोन टेस्ट करा स्त्री असो की पुरूष दोघांनाही जेव्हा सेक्सविषयी अनिच्छा तयार होते, तेव्हा ही चाचणी करायला हवी. याशिवाय पिट्युटरी ग्रंथीमध्ये काही हार्मोन दोष असल्यास, अंडाशयात कर्करोग असल्यास, प्रजनन अवयवांचा वयोमानानुसार विकास होत नसेल, तर ही चाचणी करणे आवश्यक आहे. याशिवाय, काही वेळा पुरुषांमध्ये स्तनांची असामान्य वाढ होत असल्यास किंवा स्त्रियांची मासिक पाळी सुरू होत नसल्यास किंवा अनियमित होत असल्यास हार्मोन चाचणी आवश्यक असते. ही चाचणी सहसा वंध्यत्व किंवा नपुंसकत्व यांसारख्या दोषांसाठी केली जाते. बऱ्याच स्त्रियांमध्ये, वारंवार गर्भपात होण्याची समस्या असते, अशा परिस्थितीत देखील लैंगिक हार्मोन चाचणी करणे आवश्यक आहे. चाचणीपूर्वी खबरदारी लैंगिक हार्मोन चाचणीपूर्वी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची माहिती घ्यायला हवी. जेव्हाही तुम्ही चाचणीसाठी जाल तेव्हा तुमच्या ओळखीच्या व्यक्तीला किंवा मित्राला सोबत घेऊन जावे. याशिवाय चाचणीपूर्वी काही पदार्थ खाणे आवश्यक आहे. चाचणीदरम्यान उपाशी राहू नये. तुम्ही जी काही औषधे आधीच घेत आहात, ती डॉक्टरांना नक्की सांगा, कारण काही औषधे अशी आहेत, जी चाचणी घेण्यापूर्वी बंद करावी लागतात. प्रजनन प्रणालीशी संबंधित हार्मोन्स आणि त्यांची कार्ये इस्ट्रोजेन: हे स्त्री सेक्स हार्मोन आहे, जे अंडाशयाद्वारे तयार केले जाते. हे चरबी पेशी आणि अधिवृक्क ग्रंथीद्वारे देखील तयार केले जाते. मासिक पाळी आणि रजोनिवृत्तीवर याचा परिणाम होतो. जेव्हा हे हार्मोन स्त्रीच्या शरीरात जास्त प्रमाणात स्रवले जाते, तेव्हा स्तनाचा कर्करोग, गर्भाशयाचा कर्करोग, नैराश्य, मूड इत्यादींचा धोका वाढतो. प्रोजेस्टेरॉन: प्रोजेस्टेरॉन हार्मोन अंडाशय, प्लेसेंटा आणि अधिवृक्क ग्रंथींमधून बाहेर पडते. महिलांच्या शरीरात गर्भधारणा टिकवून ठेवण्यासाठी ते महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. हे शरीराला गर्भधारणेसाठी, गर्भधारणेची तयारी करण्यास आणि मासिक पाळीचे नियमन करण्यास मदत करते. जेव्हा गर्भधारणा होत नाही, तेव्हा प्रोजेस्टेरॉनची पातळी कमी होते आणि मासिक पाळी येते. Sex Education | सेक्स पॉवर वाढवण्यासाठी ही योगासने उपयुक्त, Sex Life होईल आनंदी टेस्टोस्टेरॉन: हा सेक्स हार्मोन फक्त पुरुषांमध्ये आढळतो. हे एक अॅनाबॉलिक स्टिरॉइड आहे, जे शरीराचे स्नायू तयार करण्यास मदत करते. हा हार्मोन लैंगिक वैशिष्ट्यांना प्रोत्साहन देतो जसे की स्नायू आणि हाडांची वाढ, शरीराच्या केसांची वाढ इ. पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉन अपर्याप्त प्रमाणात तयार झाल्यास, हाडे कमकुवत होण्यासोबत अनेक विकृती उद्भवू शकतात. News18 वरील आरोग्यविषयक लेख myUpchar.com द्वारे लिहिलेले आहेत. myUpchar हे आरोग्य बातम्यांचे देशातील पहिले आणि प्रमुख माध्यम आहे. myUpchar मध्ये डॉक्टरांसह संशोधक आणि पत्रकार तुमच्यासाठी आरोग्याशी संबंधित सर्व माहिती घेऊन येत असतात.

• First Published : February 25, 2022, 10:45 pm IST