मॉस्को/कीव, 1 एप्रिल : रशिया-युक्रेन युद्ध (Russia Ukraine War) संपवण्याचे प्रयत्न निष्फळ असूनही, चर्चेचा मार्ग खुला आहे. सद्यस्थितीत दोन्ही बाजूंकडून कुठल्यातरी स्तरावर दोघेही एकमत होऊ शकतील असे काही दिसत नाही. जर तुम्ही नीट बघितले तर रशियाकडे (Russia) एक महिन्यापूर्वी ज्या मागण्या होत्या त्याच मागण्या आहेत. त्याचवेळी युक्रेनही (Ukraine) झुकायला तयार नाही. दोन्ही बाजू चर्चेसाठी खुल्या आहेत. अशा स्थितीत आता जगाने पुढचा विचार करून युद्ध संपवण्यासाठी गांभीर्याने प्रयत्न करणे गरजेचे आहे, युद्ध थांबल्यास परिस्थिती कशी होईल, याचाही प्रयत्न व्हायला हवा. सीरियन युद्धासारखे? सध्याच्या परिस्थितीत हे युद्ध संपवण्यासाठी दोन्ही बाजूंव्यतिरिक्त जगभरातील पर्यायांचा विचार केला जात आहे. न्यूजस्टेटमनच्या लेखात याबद्दल तपशीलवार चर्चा केली आहे. त्यानुसार, या युद्धात रशियाला एक पर्याय स्पष्टपणे दिसत आहे की त्याने युद्ध शक्य तितक्या लांब खेचले पाहिजे. असे धोरण त्यांनी सीरियन युद्धात अवलंबले होते आणि सीरियातील बशर अल-असद यांच्या सरकारचे रशियावर अवलंबित्व वाढत असताना, त्यांचे विरोधक देखील त्यांना दूर करू शकले नव्हते. पुढे काहीही झाले तरी रशिया निर्बंधांमुळे दहा दिवसांत (किंवा आणखी काही) कोलमडून पडेल हे अमेरिका आणि नाटोचे दावे आधीच चुकीचे सिद्ध झाले आहेत. निर्बंधांची भूमिका युक्रेनच्या बाबतीत, असे नाही की निर्बंध पूर्णपणे अपयशी ठरले आहेत. यामुळे रशियालाही जलद तोडगा काढावा लागणार आहे. रुबलमध्ये तेल वायू खरेदी करण्यासाठी 31 मार्चची अंतिम मुदत कदाचित याकडे निर्देश करते. रशिया युद्ध लांबवण्यास सक्षम असेल की नाही हे पाहणे बाकी आहे. याबाबत जाणकारांना शंका आहे. शांततेसाठी अस्वस्थता नाही तरीही सध्याच्या शांतता प्रयत्नांत रशियाकडून तोडगा काढण्यासाठी कोणत्याही प्रकारची घाई दिसत नाही. जेव्हा शांतता कराराची कल्पना केली जाते, तेव्हा कोणतीही आशावादी परिस्थिती दिसत नाही. रशियाने प्रमुख शहरांमधून माघार घेण्याची तयारी दर्शवली होती. परंतु, तुर्कीमधील चर्चा अयशस्वी झाल्यावर या प्रस्तावाविरुद्ध रशियाचे हल्ले तीव्र झाले. विश्वासाचा अभाव त्याचबरोबर युक्रेन आणि पाश्चिमात्य देशांचाही रशियावर कमी विश्वास असल्याचे दिसते. युक्रेनला युद्धाचा सामना करावा लागत आहे. याला अमेरिका आणि नाटोच्या पाठिंब्याची गरज आहे, पण हे दोघेही रशियाची मोठी चूक होण्याची वाट पाहत आहेत, जेणेकरुन त्यांना युद्धात जाण्यास कसे भाग पाडले, हे जगाला सांगता येईल. जगाला महायुद्धात ढकलल्याचा आरोप त्यांच्यावरच होऊ शकतो.
युक्रेनचं जोरदार प्रत्युत्तर; रशियन तेल डेपोवर हेलिकॉप्टरने हल्ला, भीषणता दाखवणारा LIVE VIDEO
झेलेन्स्की किती माघार घेऊ शकतात? युक्रेन म्हणा किंवा व्होलोडिमिर झेलेन्स्की रशियाच्या अटी कितपत मान्य करतील हाही प्रश्न आहे. झेलेन्स्की पूर्वी रशियाच्या काही मागण्यांवर विचार करण्याबद्दल बोलले आहे. लेखात म्हटले आहे की झेलेन्स्की क्रिमियाचे रशियन अधीग्रहण स्वीकारतील. युक्रेननेही आपला संघर्ष दाखवून दिला आहे. अशा स्थितीत युक्रेनची जनता कशी आणि किती रशियन अटी स्वीकारणार हाही प्रश्न आहे.
युद्धानंतर काय? शांतता प्रस्थापित झाल्यानंतर दुसरे युक्रेन युद्ध होणार नाही, यासाठी प्रयत्न करावे लागतील. झेलेन्स्की यांच्या हकालपट्टीनंतर रशिया आणि युक्रेनियन लोकांमध्ये समेट घडवणे हे सरकारसाठी मोठे आव्हान असेल. त्याच वेळी, पुतिन यांच्या करारासाठी किमान अटी काय असतील आणि त्या युक्रेनसाठी कितपत मान्य असतील. इस्त्रायली तज्ञ याकोव्ह केडमी यांनी अलीकडील टेलिव्हिजन चर्चेत असा युक्तिवाद केला की रशियाने सध्याच्या युक्रेनियन सरकारशी केलेला कोणताही करार पराभूत होईल. जर झेलेन्स्की हरले नाही तर पुतिन संपतील. रशियाची कुख्यात स्नायपर युक्रेनच्या ताब्यात; ननपासून शूटर बनलेल्या महिलेनं केलीये 40 हून अधिकांची हत्या दोन-तीन वर्षे युद्ध लांबवण्याचा फायदा अमेरिका आणि पाश्चिमात्य देशांना मिळू शकतो. जर त्यावेळी रशियाच्या अर्थव्यवस्थेचे अतोनात नुकसान होऊन ते तडजोडीला तयार झाले. खरी लढाई आर्थिक आघाडीवरच होणार आहे. हे विचित्र वाटत असलं तरी सत्य आहे. मात्र, सध्याच्या काळासाठी युद्धाचा दीर्घकाळ सोपा वाटतो.
मराठी बातम्या, ब्रेकिंग न्यूज मराठीत सर्वात आधी News18 लोकमतवर. आजच्या ताज्या बातम्या, लाइव्ह न्यूज अपडेट, सर्वात आधी वाचा विश्वासार्ह मराठी न्यूज वेबसाइट News18 लोकमतवर.