Russia-Ukraine War: रशिया-युक्रेन युद्धात भारताला सर्वात मोठी संधी! शेतकऱ्यांना लागू शकते लॉटरी

नवी दिल्ली, 25 मार्च : रशिया आणि युक्रेन यांच्यात सुरू असलेल्या युद्धाने (Russia-Ukraine War) जगभरातील अनेक गोष्टी बदलल्या आहेत. युद्धाचा परिणाम अद्याप स्पष्ट झालेला नाही. मात्र, अर्थव्यवस्थेचे (Global Economy) अनेक प्रकारे नुकसान होत आहे. एकीकडे कच्च्या तेलाच्या (Crude Oil) किमती उसळी घेत असतानाच दुसरीकडे गव्हासह (Wheat) अनेक जीवनावश्यक वस्तूंच्या टंचाईचे संकट समोर आले आहे. मात्र, या युद्धाने भारताला संकटात संधी शोधण्याची संधी दिली आहे. जागतिक बाजारपेठेत गव्हाच्या किमतीत वाढ झाल्यानंतर भारताने निर्यात (Wheat Export) वाढवण्यास सुरुवात केली आहे. गहू आणि इतर कृषी उत्पादने महाग होत राहिल्यास शेतकऱ्यांचे उत्पन्न (Farmer’s Income) वाढवण्यासाठी सरकारच्या प्रयत्नांना मदत होऊ शकते. भारत दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा गहू उत्पादक, पण निर्यात किरकोळ जागतिक बाजारपेठेवर नजर टाकली तर भारत हा गव्हाच्या सर्वात मोठ्या उत्पादक देशांपैकी एक असेल, पण निर्यातीच्या बाबतीत भारत खूप मागे राहिला आहे. संयुक्त राष्ट्रांच्या अन्न आणि कृषी संघटनेच्या Food & Agricultural Organisation)  मते, रशिया (Russia) आणि युक्रेन (Ukraine) मिळून सुमारे एक चतुर्थांश गहू निर्यात (Wheat Global Export)  करतात. गव्हाच्या जागतिक निर्यातीत भारताचा वाटा फक्त 1 टक्के आहे. उत्पादनाच्या बाबतीत भारत दुसऱ्या क्रमांकावर आहे, तर चीन हा गव्हाचा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे. रशिया हा जगातील तिसरा सर्वात मोठा गहू उत्पादक देश आहे, तर युक्रेन सातव्या स्थानावर आहे. युद्ध आणखी भडकणार? Ukraineच्या मदतीला धावून येत ब्रिटननं दिली 6000 missiles हे देश रशिया-युक्रेनच्या गव्हावर अवलंबून रशिया आणि युक्रेनमधील युद्ध सुरू झाल्यानंतर, भारताला या दोन देशांच्या गव्हावर अवलंबून असलेल्या बाजारपेठांमध्ये आपला हिस्सा वाढवण्याची संधी आहे. सरकारनेही त्या दिशेने प्रयत्न सुरू केले आहेत. इजिप्त, चीन, तुर्की, सुदान, बोस्निया, नायजेरिया, ओमान, दक्षिण आफ्रिका आणि इराण या देशांसोबत सरकारने ही प्रक्रिया पुढे नेली आहे. हे देश परंपरेने गव्हासाठी रशिया-युक्रेनवर अवलंबून आहेत. अन्न सचिव सुधांशू पांडे यांनी नुकत्याच केलेल्या विधानानेही भारत या संधीचा फायदा घेण्यास तयार असल्याचे स्पष्ट संकेत दिले आहेत. भारताचा गहू निर्यातीचा विक्रम मोडीत निघणार भारताच्या गव्हाच्या निर्यातीबद्दल बोलायचे झाल्यास, या आर्थिक वर्षात (FY22) एक नवीन विक्रम प्रस्थापित होणार आहे. एप्रिल 2021 ते फेब्रुवारी 2022 या कालावधीत भारताने 6.2 मिलियन टन गहू निर्यात केला आहे. यानंतर चालू आर्थिक वर्षात मार्च हा महत्त्वाचा महिना उरला असून, युद्ध सुरू झाल्यानंतर गव्हाची मागणी वाढली आहे. अशा परिस्थितीत, आर्थिक वर्ष 22 मध्ये गव्हाच्या निर्यातीच्या बाबतीत भारत 7 दशलक्ष टनांची पातळी ओलांडेल असे दिसते. असे झाल्यास 2012-13 चा विक्रम मोडला जाईल, जेव्हा 6.5 मिलियन टन गहू निर्यात झाला होता. अन्न सचिव सुधांशू पांडे यांनी नुकतेच सांगितले होते की पुढील वर्षी म्हणजे 2022-23 मध्ये सरकार सुमारे 10 मिलियन टन गहू निर्यात करण्याचा विचार करत आहे. बापरे! अमेरिकेत एका महिन्यात 270000 मुले कोरोना पॉझिटिव्ह यंदा बंपर पीक, शेतकऱ्यांना लाभ मिळणार भारताने अलीकडेच येमेन, अफगाणिस्तान, कतार आणि इंडोनेशियासारख्या नवीन बाजारपेठांमध्ये गहू निर्यात करण्यास सुरुवात केली आहे. सध्या, बांगलादेश भारतीय गव्हाच्या सर्वात मोठ्या खरेदीदारांच्या यादीत अग्रस्थानी आहे, ज्याने या आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या 10 महिन्यांत एकूण निर्यातीपैकी 60 टक्के खरेदी केली आहे. त्यानंतर श्रीलंका आणि संयुक्त अरब अमिरातीचा क्रमांक लागतो. मागणी वाढल्याचा परिणामही बाजारात दिसून येत आहे. गव्हाचा एमएसपी सध्या 2,015 रुपये प्रति क्विंटल असला तरी, घाऊक बाजारात त्याचे भाव फेब्रुवारीमध्येच 2,400-2,500 रुपये प्रति क्विंटल पातळी ओलांडले होते. येत्या काळात याचा फायदा शेतकऱ्यांना मिळू शकेल. या रब्बी हंगामात गव्हाचे बंपर पीक येण्याची सरकारला अपेक्षा आहे. अंदाजानुसार, या हंगामात भारताचे गव्हाचे उत्पादन 111 मिलियन टनांपर्यंत पोहोचू शकते.

• Follow us on