QR कोड स्कॅन करून पेमेंट करताय? या फ्रॉडपासून वेळीच सावध व्हा, अन्यथा बसेल मोठा फटका

नवी दिल्ली, 7 फेब्रुवारी : गेल्या काही महिन्यांपासून सायबर क्रिमिनल्ससाठी QR कोड एका हत्याराप्रमाणे काम करत आहे. अनेक जण QR Code स्कॅन करून पेट्रोल पंप, दुकानदार किंवा इतर ठिकाणी ऑनलाईन पेमेंट करतात. परंतु अशाप्रकारे क्यूआर कोड स्कॅन करून युजर्स फ्रॉडला बळी पडू शकतात. Quick Response (QR) सर्वात आधी जपानमध्ये बनवण्यात आला होता. आता भारतात याचा वापर अतिशय सहजपणे होतो आहे. पण याच्या वापरावेळी सावधगिरी बाळगणं अतिशय महत्त्वाचं आहे. अन्यथा मोठ्या नुकसान होऊ शकतं. QR कोड वापरताना काही गोष्टींची काळजी घेणं महत्त्वाचं आहे. कोरोना काळात भारतात डिजिटल व्यवहारात मोठ्या प्रमाणात वाढ झाली आहे. परंतु ज्याप्रमाणात डिजिटल व्यवहारात वाढ झाली, तितक्याच वेगात ऑनालाईन फ्रॉडचं प्रमाणही वेगाने वाढतं आहे. कॉन्टॅक्टलेस पेमेंट करताना अनेक QR कोड स्कॅन करून पैसे ट्रान्सफर केले जातात. फसवणूक करणारे त्याचाच फायदा घेतात. ते QR कोड बदलतात. ज्यामुळे पेमेंट फ्रॉडस्टर्सच्या अकाउंटमध्ये जातं. असा QR कोड बदलून, दुसरा QR कोड टाकण्याला QR कोड फिशिंग असं म्हटलं जातं. ज्यामुळे तुमचे पैसे दुकानदाराला न जाता, फसवणूक करणाऱ्याच्या अकाउंटला जमा होतात.

(वाचा -  300 कोटीहून अधिक ईमेल आणि पासवर्ड लीक; तुमचं अकाउंटही हॅक झालंय का? असं तपासा )

QR कोड फिशिंगचे वेगवेगळे प्रकार असतात. स्कॅमर्स अर्थात फसवणूक करणारे युजर्सला मेसेज किंवा ईमेलद्वारे QR कोड सेंड करतात. ज्यात 10000 रुपयांच्या लॉटरीबाबत सांगितलं जातं. ज्यात यूपीआय पीन देऊन पैसे युजर्सच्या बँक अकाउंटमध्ये घेण्याचं सांगितलं जातं. युजर्सनी त्या QR कोडला स्कॅन केल्यास, एक यूपीआय पीन मागितला जातो, पैसे युजर्सच्या अकाउंटला येतील वाटतं, परंतु यूपीआय पीन टाकल्यानंतर स्कॅमर्सच्या अकाउंटमध्ये पैसे जमा होतात. पेट्रोल पंप किंवा एखाद्या दुकानदाराकडे QR कोड स्कॅन करून पेमेंट केल्यास तिथे फसवणूक करणारे फ्रॉडस्टर्स ओरिजनल QR कोडला आपल्या QR कोडशी बदलतात. ज्यामुळे QR कोड स्कॅन करून होणारं पेमेंट स्कॅमर्सच्या अकाउंटमध्ये ट्रान्सफर होतं.

(वाचा -  WhatsApp वर व्हायरल होतोय धोकादायक Worm Malware; फोन हॅक होण्याची शक्यता )

अशी बाळगा सावधगिरी - - दुकानदार किंवा इतर कोणत्याही ठिकाणी QR कोड स्कॅन करून पेमेंट करताना सावध राहा. QR कोड स्कॅन करताना त्यात येणाऱ्या रिसिव्हरचं नाव आधी कन्फर्म करा. मेसेज किंवा ईमेलवर आलेल्या कोणत्याही QR कोडला स्कॅन करू नका. - QR कोड फोनच्या कॅमेरातून थेट स्कॅन करण्याऐवजी, अशा App द्वारे करा, जो QR कोडचे डिटेल्सही सांगतो. - QR कोड स्कॅन झाल्यानंतर बँकेतून झालेल्या कोणत्याही ट्रान्झेक्शनकडे लक्ष द्या आणि काही चुकीचं आढळल्यास त्वरित तक्रार दाखल करा. तसंच ऑनलाईन फ्रॉडबाबत सायबर सेलमध्येही युजर्स तक्रार दाखल करू शकतात.

• Follow us on