मंगळ-चंद्र मोहिमांसाठी नासाचे फूड चॅलेंज! तुम्ही देखील कमवू शकता 10 लाख डॉलर

न्यूयॉर्क, 24 जानेवारी : नासा (NASA) दीर्घकाळापासून मानवाला चंद्रावर पाठवण्याची तयारी करत आहे. चंद्रावर तसेच मंगळावर आणि त्यापुढील अशा दीर्घ मानवाच्या मोहिमांमध्ये अंतराळवीरांसाठी अन्न हे एक मोठे आव्हान आहे. यावर उपाय म्हणून नासाने लाखो डॉलर्सची स्पर्धा आयोजित केली आहे. डीप स्पेस फूड चॅलेंज नावाच्या या स्पर्धेत, नासाने लोकांना अंतराळात अन्न तयार करण्याचे तंत्र विकसित करण्यास सांगितले आहे, जेणेकरून अंतराळवीरांना पौष्टिक अन्न मिळू शकेल. चला याबद्दल आणखी जाणून घेऊया. अन्न समस्या अंतराळातील अन्नाची समस्या सोडवण्यासाठी नासा आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर अनेक गहन प्रयोग करत आहे. अंतराळात तसेच चंद्र आणि मंगळावर जाणाऱ्या लोकांना पौष्टिक, चविष्ट आणि समाधानकारक आहार मिळावा यासाठी असे तंत्रज्ञान विकसित करणे हा त्याचा उद्देश आहे. काय समस्या? आतापर्यंतच्या अंतराळ प्रवासात प्रवाशांसाठी पृथ्वीवरूनच अन्न घेऊन जावे लागत होते. इंटरनॅशनल स्पेस स्टेशनमध्ये बराच वेळ घालवणाऱ्या अंतराळवीरांसाठीही वेळोवेळी मालवाहू वाहने पाठवली जातात, ज्यामध्ये अन्न असते. आता नासाने कॅनडा स्पेस एजन्सीच्या सहकार्याने ही स्पर्धा आयोजित केली आहे, ज्यामध्ये लोकांकडून सूचना मागवण्यात आल्या आहेत. मूलभूत तंत्रज्ञान आवश्यक नाविन्यपूर्ण आणि शाश्वत अन्न उत्पादन तंत्र आणि प्रणाली विकसित करण्यासाठी ही स्पर्धा लोकांना प्रोत्साहान देणार आहे. यात कमीतकमी संसाधने वापरुन कमी कचरा निर्माण करुन अन्न निर्मिती करण्याचं आव्हान असणार आहे. या स्पर्धेतील विजेत्यांना दहा लाख डॉलर्स बक्षीस रक्कम म्हणून दिली जाईल. इंटरनेटच्या मायाजालातून स्वत:ला 'Delete' करायचं आहे? तुमच्याकडे आहेत हे मार्ग पृथ्वीवरही मदत मिळेल नासाच्या स्पेस टेक्नॉलॉजी मिशन डायरेक्टरेटचे सहयोगी प्रशासक जिम रॉयटर्स म्हणाले, "अंतराळवीरांना अंतराळाच्या मर्यादेत दीर्घकाळ अन्न देण्यासाठी मूलभूत उपायांची आवश्यकता असेल. अन्न तंत्रज्ञानाच्या मर्यादा पुढे ढकलणे भविष्यातील अंतराळ संशोधकांना निरोगी ठेवू शकते आणि पृथ्वीवरील लोकांना मदत करू शकते. अंतराळातच अन्नाची निर्मिती दीर्घ मोहिमांमध्ये अन्न उत्पादनाची प्रमुख गरज असेल. लहान सहलींमध्ये अन्न घेऊन जाण्यासाठी हा एक चांगला उपाय आहे. मात्र, लांबच्या प्रवासात पृथ्वीवरून अन्न वाहून नेले जाऊ शकत नाही कारण यामुळे अंतराळ यानाचे अतिरिक्त वजन वाढेल. याशिवाय अंतराळवीरांना आतापर्यंत देण्यात आलेल्या खाद्यपदार्थात वैविध्यतेचा अभाव आहे. अन्न उत्पादनाची मोठी गरज भासणार दीर्घकालीन अंतराळ उड्डाणामुळे अधिक वैविध्यपूर्ण आणि पौष्टिक आहाराची गरज निर्माण होते. त्याचवेळी दीर्घकाळ अंतराळात राहणे प्रवाशांसाठी भावनिकदृष्ट्या आव्हानात्मक असू शकते. अशा परिस्थितीत तृप्त अन्न ही नितांत गरज बनते. एकट्या मंगळावरील मोहिमेला अनेक वर्षे लागतील, ज्यामध्ये तेथे पोहोचण्यासाठी किमान सात महिने लागतील. अशा परिस्थितीत अन्न उत्पादन हा एक पर्याय राहील. या आव्हानाचा पहिला टप्पा गेल्या वर्षी ऑक्टोबरमध्ये संपला होता. यावेळी नासाने दुसऱ्या टप्प्यासाठी अर्ज मागवले आहेत. यामध्ये संघांना त्यांच्या डिझाईन्सचे प्रोटोटाइप बनवून ते प्रदर्शित करून खाद्यपदार्थ तयार करावे लागतील, ज्यासाठी बक्षीस रक्कम दहा लाख डॉलर आहे.