)
जोधपूर, 5 ऑक्टोबर : दसऱ्याच्या दिवशी देशभरात रावणाचे दहन करून सत्याचा असत्यावर विजय असं प्रतिक म्हणून दसरा साजरा केला जातो. मात्र, जोधपूरमध्ये स्वत:ला रावणाचे वंशज म्हणवून घेणाऱ्या श्रीमाळी ब्राह्मण समाजातील लोक लंकापती रावणाच्या मंदिरात शोकसंस्कारासह पूजा-अर्चा करतात. त्यामुळे दरवर्षी या ठिकाणी मोठ्या प्रमाणात रावण भक्तांची गर्दी पाहायला मिळते. रावणाचे सासरे जोधपूरमध्ये असल्याचे मानले जाते. रावणाची पत्नी महाराणी मंदोदरी ही जोधपूरच्या मंडोरच्या राजाची कन्या होती. रावण लंकेतून मिरवणूक घेऊन जोधपूरच्या मंडोरेला आला तेव्हा गोदगोत्रातील श्रीमाळी ब्राह्मणही त्याच्या सोबत मिरवणुकीत इथे आले. लग्नानंतर रावण मंदोदरीसोबत लंकेत परतला पण गोदगोत्रातील श्रीमाळी ब्राह्मण जोधपूरमध्येच राहिले. तेव्हापासून आजतागायत ते येथे दशनानची पूजा करतात. हा समाज दसरा शोक म्हणून साजरा करतो. इथे रावणाचे दहन होत नाही. श्रीमाळी ब्राह्मण स्वतःला रावणाचे वंशज मानतात गोदा गोत्रातील श्रीमाळी ब्राह्मण समाजातील लोक स्वतःला रावणाचे वंशज आणि मंडोरे हे रावणाची सासरवाडी मानतात. या गोत्रातील 100 हून अधिक कुटुंबे जोधपूरमध्ये आणि 60 हून अधिक कुटुंबे फलोदीमध्ये राहतात. येथे रावणाचे मंदिर 2008 मध्ये जोधपूरच्या श्रीमाळी ब्राह्मणांनी मेहरानगडच्या पायथ्याशी रावणाचे मंदिर बांधले होते. येथे शिवाची पूजा करून रावण आणि मंदोदरीचा मोठा पुतळा बसवण्यात आला. सध्या मंदिराचे बांधकाम सुरू असून येथे रावणाच्या वंशजांची रोज पूजा केली जाते. श्राद्ध पक्षात घालतात रावणाचे तर्पण गोदगोत्रातील श्रीमाळी ब्राह्मण रावणाची विशेष पूजा करत करतात. हे रावणदहनाच्या दिवशी शोक व्यक्त करतात. येथील गोदा गोत्राच्या ब्राह्मण श्राद्ध पक्षातही रावणाचे श्राद्ध आणि तर्पण दहाव्या दिवशी करतात. प्रियजनांच्या मृत्यूनंतर ज्या प्रकारे यज्ञोपवीत (जनेयू) स्नान करून बदलले जाते, त्याचप्रमाणे दसऱ्याला रावण दहनानंतर या समाजातील लोकही तलाव-सरोवरात स्नान करून यज्ञोपवीत बदलतात. वाचा - दसऱ्याच्या दिवशी तुमच्या राशीनुसार करा हे सोपे उपाय; सुख-समृद्धीमध्ये होईल वाढ येथे रावण दहन होत नाही जोधपूरच्या फोर्ट रोडवर असलेल्या नवग्रह मंदिरात लंकापती रावणाचे मंदिर बांधले आहे. जिथे शिवाची पूजा करताना रावणाची मूर्ती आहे. लंकापती रावण हा महादेवाचा मोठा भक्त होता. त्यामुळे येथील शिव रावणाच्या मंदिरासमोर मंदोदरीचे मंदिरही बांधण्यात आले आहे. जोधपूरच्या रावण मंदिराच्या 500 मीटरच्या परिघात रावण दहन केले जात नाही किंवा इथून कोणीही रावण दहन पाहायला जात नाही. येथील लोक सांगतात की रावणाला वाईटाचे प्रतीक मानले जात असले तरी त्याच्या पूर्वजांनी रावणाची पूजा केली आहे. रावण हा अतिशय विद्वान आणि संगीततज्ज्ञ होता.
रावणावर वंशजांची श्रद्धा स्वतःला रावणाचे वंशज मानणारे रावणाच्या मंदिराचे मुख्य पुजारी पंडित कमलेश कुमार दवे सांगतात की ते गोदा गोत्रातील श्रीमाळी ब्राह्मण समाजाचे असून ते रावणाचे वंशज आहेत. रावण राणी मंदोदरी हिच्याशी लग्न करण्यासाठी लंकेतून मंडोरला आला, तेव्हा त्याचे पूर्वजही दैजरच्या गुहेतून लग्नाला आले. विवाहानंतर लंकापती रावण मंदोदरीसह पुष्पक विमानात लंकेत परतला आणि त्याचे वंशज येथेच राहिले. तेव्हापासून आजतागायत ते येथे रावणाची पूजा-अर्चा करत आहेत.
+6
फोटो
