Year Ender 2021: नासासाठी यंदाचं वर्ष कसं होतं? भविष्यातील योजना पाहुन अचंबित व्हाल!

न्यू यॉर्क, 27 डिसेंबर : गेल्या काही वर्षांत अंतराळ संशोधनाशी संबंधित उपक्रमांमध्ये बरीच प्रगती झाली आहे. दोन वर्षांपासून कोविड-19 महामारीचाही त्यांच्यावर फारसा परिणाम झाला नाही. यामध्ये अमेरिकन स्पेस एजन्सी नासा (NASA) सर्वात जास्त सक्रिय आहे. पण, 2021 मध्ये काही कारणाने अनेक कार्यक्रम पुढे देखील ढकलण्यात आले होते. असे असले तरी या काळात नासाने मंगळावर आपले नवीन रोव्हर पर्सव्हरन्स (Perseverance) उतरवले आहे. त्याचवेळी, अनेक मोठ्या मोहिमांची तयारी देखील जोरात सुरू होती, ज्यामध्ये सर्वात प्रमुख म्हणजे चंद्रासाठी (Moon आर्टेमिस मोहिमेची तयारी. याशिवाय बहुप्रतिक्षित जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपच्या प्रक्षेपणाची तयारीही चर्चेत होती. चला या वर्षातील विज्ञान क्षेत्रातील आणखी काही गोष्टींचा आढावा घेऊ.

नवीन तंत्रज्ञानाची चाचणी

NASA ने या वर्षी अनेक नवीन तंत्रज्ञानांची चाचणी देखील केली, ज्यात सुपरसॉनिक विमान आणि पुढील पिढीच्या अंतराळ दुर्बिणींचा समावेश आहे. नासाचे प्रशासक बिल नेल्सन यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे की, “नासा येथे आम्ही विज्ञान फँटसीला वास्तव विज्ञानात बदलत आहोत. यामध्ये अंतराळवीरांना अमेरिकेच्या भूमीतून आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर नेणे आणि मंगळावर पर्सव्हरन्स रोव्हर उतरवणे यांचा समावेश आहे.

2021 हे बॅनर वर्षासारखे होते

नेल्सनने आपल्या निवेदनात पुढे म्हटले आहे की, "आम्ही दुसऱ्या ग्रहावर पहिले उड्डाण करण्यात यशस्वी झालो. 2021 हे वर्ष जगातील अग्रगण्य अंतराळ संस्था आणि मानवतेसाठी एक बॅनर वर्षासारखे राहिले आहे. नवीन शोध आणि तांत्रिक प्रगतीसह आम्ही पुढील वर्षी आणखी मोठे टप्पे गाठू, आमची आर्टेमिस मोहीम 1 भविष्यातील चंद्र प्रवासी आणि इतर मोहिमांसाठी मार्गदर्शक ठरेल.”

जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपची तयारी

अनेक वैज्ञानिक यशांसह, NASA ने यावर्षी आपल्या महत्वाकांक्षी जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपच्या तयारीसाठी बराच वेळ घालवला आणि तो प्रक्षेपणासाठी सज्ज झाला आहे. यासह पर्सव्हरेन्स रोव्हर मंगळाच्या पृष्ठभागावर यशस्वीरित्या उतरवण्यात आले आणि कल्पक मार्स हेलिकॉप्टरने तेथे अनेक यशस्वी उड्डाणे केली. दुसऱ्या ग्रहावर जाणारे हे पहिले ऊर्जानियंत्रित उड्डाण होते.

सूर्याच्या कोरोनाने भारतीय खगोलशास्त्रज्ञ अचंबित; जाणून घ्या काय आहे रहस्य

या प्रमुख वैज्ञानिक मोहिमा

वेब दुर्बिणीचे या वर्षातील शेवटचे प्रक्षेपण असताना इतर अनेक वैज्ञानिक मोहिमांची चर्चा देखील कमी झाली नाही. NASA ने इमेजिंग एक्स-रे पोलरीमेट्री एक्सप्लोरर, (IXPE), लघुग्रहांचा अभ्यास करण्यासाठी लुसी स्पेसक्राफ्ट आणि कॉस्मिक एक्स रेडिएशनचा अभ्यास करण्यासाठी जगातील पहिली ग्रह संरक्षण चाचणी मोहीम - डबल एस्टेरॉइड रीडायरेक्शन टेस्ट (DART) यासह दोन क्यूबसॅट मोहिमा राबवल्या.

आंतरराष्ट्रीय अवकाश स्थानक

या वर्षी नासाचे दोन व्यावसायिक प्रवासी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून पृथ्वीवर परतले. क्रू-1 मोहिमेत प्रवाशांनी 168 दिवस अंतराळात राहण्याचा विक्रम केला, जो नंतर क्रू-2 मोहिमेच्या प्रवाशांनी 199 दिवस अंतराळात राहून मोडला. यानंतर क्रू-3 मोहिमेतील प्रवासीही आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर पोहोचले आहेत.

आर्टेमिस मोहीम

नासाच्या ताज्या महत्त्वाकांक्षी मोहिमेमध्ये, आर्टेमिस मिशनवर काम सुरू आहे, ज्याचा पहिला टप्पा या वर्षाच्या शेवटी सुरू होणार होता. मात्र, कोविड-19 आणि इतर कारणांमुळे तो पुढे ढकलण्यात आला आहे. या अंतर्गत नासा पुढील पुरुष आणि पहिली महिला चंद्र प्रवासी चंद्रावर पाठवणार आहे. यासाठी ते आपले स्पेस लॉन्च सिस्टम रॉकेट आणि ओरियन स्पेसक्राफ्ट तयार करत आहे.

मोठं यश! मंगळावर पाण्याचे साठे असल्याचे संकेत, भविष्यातील मोहिमांमध्ये मदत होणार

यावर्षी नासाने पृथ्वीच्या बचावासाठी विशेष काम केले आहे, विशेषत: हवामानाशी संबंधित संशोधन. एजन्सीने हवामान कृती आराखडा देखील जारी केला आहे, ज्या अंतर्गत हवामान बदलाचे परिणाम थांबवण्यासाठी मोहिमा राबवल्या जातील. त्याचे काही उपग्रह हवामान बदलाशी संबंधित पृथ्वीची विशेष माहिती गोळा करण्याचे कामही करणार आहे.