फोनद्वारे लोकांची हेरगिरी करणारे Pegasus सॉफ्टवेअर काय आहे? इस्रायलकडून भारताने खरेदी केल्याचा The New York Times चा दावा

मुंबई, 29 जानेवारी: इस्रायली स्पायवेअर पेगासस (Pegasus) आणि क्षेपणास्त्र प्रणाली (Missile System) हे भारत-इस्रायल (India Israel 2017 defence deal) मधील 2017 मध्ये सुमारे 2 अब्ज डॉलरच्या शस्त्रास्त्रे आणि गुप्तचर उपकरणांच्या कराराचे 'केंद्रबिंदू' होते. अमेरिकेतील दैनिक 'द न्यूयॉर्क टाइम्स'ने आपल्या एका बातमीत हा दावा केला आहे. गेल्या वर्षी यावरुन वाद निर्माण झाला होता. जेव्हा भारतासह अनेक देशांमध्ये पत्रकार, मानवाधिकार रक्षक, राजकारणी आणि इतरांची हेरगिरी करण्यासाठी काही सरकारांकडून NSO गटाच्या पेगासस सॉफ्टवेअरचा वापर कथितपणे उघडकीस आला. यामुळे गोपनीयतेच्या समस्यांबाबत चिंता निर्माण झाली होती. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, पेगासस सॉफ्टवेअरद्वारे सुमारे 300 भारतीय हेरगिरीचे संभाव्य लक्ष्य होते. हे पेगासस काय आहे आणि ते कसे कार्य करते ते जाणून घेऊया. पेगासस (Pegasus) हे गुप्तचर सॉफ्टवेअरचे नाव आहे. स्पाय सॉफ्टवेअर असल्याने त्याला स्पायवेअर असेही म्हणतात. हे इस्रायली सॉफ्टवेअर कंपनी एनएसओ ग्रुपने (NSO Group) बनवले आहे. जागतिक स्तरावर याद्वारे 50,000 हून अधिक फोन्सना लक्ष्य करण्यात आले आहे. यामध्ये 300 भारतीयही आहेत. इस्रायली कंपनीच्या म्हणण्यानुसार गुन्हेगार आणि दहशतवाद्यांचा माग काढण्यासाठी हे बनवण्यात आले आहे. कंपनी फक्त सरकारला विकते. त्याच्या सिंगल लायसन्ससाठी 70 लाख रुपये खर्च करावे लागतात. फोनच्या कमतरतेचा फायदा घेऊन Pegasus स्थापित केले आहे. यासाठी अनेक पद्धती वापरल्या जातात. 2019 पर्यंत हे फोनमध्ये WhatsApp मिसकॉलद्वारे देखील इन्स्टॉल केले जाऊ शकत होते. आयफोनमध्ये, iMessage बगचा फायदा घेऊन ते इन्स्टॉल केले गेले. फोनच्या एका नवीन दोषाद्वारे ते फोनमध्ये समाविष्ट केलं जाते, ज्याबद्दल फोन किंवा सॉफ्टवेअर कंपनीला माहिती नसते. व्हॅलेंटाईन डे च्या 3 दिवस अगोदरच पृथ्वीवर होऊ शकतो विध्वंस; नासानंही केलं Alert एका अहवालानुसार, हे टार्गेटजवळ असलेल्या रेडिओ ट्रान्समीटर किंवा रिसीव्हरद्वारे देखील इन्स्टॉल केले जाऊ शकते. इन्स्टॉलेशननंतर, हा स्पायवेअर मेसेज, कॉन्टॅक्ट्स, कॉल हिस्ट्री, ईमेल, डिव्हाईसचा ब्राउझिंग हिस्ट्री यासह अनेक माहिती सर्व्हरवर पाठवत राहतो. हे फोनच्या कॅमेऱ्यातून वापरकर्त्याचे रेकॉर्ड देखील करू शकते. या स्पायवेअरद्वारे टार्गेट युजरचा कॉलही रेकॉर्ड केला जाऊ शकतो. पेगासससह, वापरकर्त्याला जीपीएसद्वारे देखील ट्रॅक केले जाऊ शकते. हे अतिशय धोकादायक स्पायवेअर मानले जाते.