प्रतिकात्मक फोटो
मुंबई, 26 एप्रिल : सोशल मीडिया हे आजच्या काळात महत्वाची गोष्ट झाली आहे. लहानांपासून अगदी मोठ्यांपर्यंत सगळेच लोक इथे एक्टिव असतात. हे एक मनोरंजक प्लॅशफॉर्म आहे. शिवाय येथे माहिती देखील मिळते. येथे लोक आपल्या आयुष्यातील काही घटनांबद्दल देखील शेअर करतात. हे लोक स्टोरीच्या रुपात करतात. मग ते व्हॉट्सऍप असोत, इन्स्टा असोत किंवा मग फेसबुक. पण या सगळ्यात बर्‍याच जणांना सवय असते की, सोशल मीडियावर स्टोरी अपलोड केल्यावर पुन्हा पुन्हा पाहत राहतात. ही स्टोरी कशी दिसतेय किंवा त्याला किती लोकांनी पाहिलं या सगळ्यावर लक्ष वारंवार जातं. लोक असे का करतात याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का? खोटं सांगून कर्मचाऱ्याने घेतली सुट्टी, बॉसला अशा अवस्थेत सापडला की थेट गेली नोकरी यामागे संपूर्ण मानसशास्त्र आहे. कॉस्मोपॉलिटनमध्ये प्रसिद्ध झालेल्या लेखानुसार, स्वतःची इन्स्टा स्टोरी (सोशल मीडिया) पुन्हा पुन्हा पाहण्यामागे एक मोठे कारण आहे. मानसशास्त्रज्ञ काय म्हणतात ते समजून घेऊया. हे लोक स्वमग्न आहेत का? जे लोक स्वत:ची स्टोरी पुन्हा-पुन्हा पाहतात, कारण ते स्वत:मध्‍ये असतात, म्हणजेच ते सेल्फ ऑबसेस्ट असतात. परंतु तज्ज्ञांच्या मते, असे नाही. हे आवश्यक नाही की तुम्ही तुमची स्वतःची इन्स्टा स्टोरी (सोशल मीडिया) पुन्हा पुन्हा पाहत असाल तर तुम्ही सेल्फ ऑब्सेस्ड असाल. इन्स्टा वर स्वतःची गोष्ट पाहणे खूप सामान्य आहे.
मग आता हे का घडतं? चला पाहू कॉस्मोपॉलिटनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अहवालानुसार, तुम्ही तुमची स्टोरी पुन्हा पुन्हा पाहतात कारण तुमची स्टोरी कोणी पाहिली आहे हे जाणून घेण्यात तुम्हाला रस आहे. यावरून तुम्ही अंदाज लावू शकता की तुमच्या स्टोरीत किंवा तुमच्याबद्दल जाणून घेण्यात कोणाला इन्ट्रेस्ट आहे. अशा प्रकारे तुम्हाला लोकांशी अधिक जोडलेले वाटते. तज्ज्ञांच्या मते यामागे आणखी एक कारण आहे. वास्तविक मानव हा आदिवासी स्वभावाचा आहे. लोकांशी जोडले जाणे आणि स्वीकारले जाणे ही आपली जन्मजात इच्छा आहे. तज्ज्ञांचा असा विश्वास आहे की प्राचीन काळी लोकांना जगण्यासाठी एखाद्या जमातीचा भाग असणे फार महत्वाचे होते. त्याचप्रमाणे, आज आपल्याला एखाद्या समूहात किंवा समाजात बसण्याची तीव्र इच्छा आहे, त्यासाठी आपण काही खास प्रयोग करतो. त्यापैकी एक प्रयत्न तुम्ही स्टोरीवर शेअर केलेला असतो, त्यामुळे या स्टोरीत तुम्ही हे सतत पाहत राहात. आत्मविश्वासाचा अभाव मानसशास्त्रज्ञ मानतात की तुमची स्वतःची इन्स्टा स्टोरी पुन्हा पुन्हा पाहण्याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही गर्विष्ठ आणि आत्ममग्न व्यक्ती आहात. उलट, तुमची स्वतःची इन्स्टा स्टोरी पुन्हा पुन्हा पाहणे हे सूचित करते की तुमच्यात आत्मविश्वासाची कमतरता आहे. म्हणूनच तुमच्या कथेतून तुम्ही इतरांकडून स्वीकृतीची अपेक्षा करता. तसे पाहाता सोशल मीडियावर स्टोरी सामायिक करणे, कनेक्ट करणे आणि त्यांच्या प्रतिक्रिया मिळवणे हे अगदी सामान्य आहे. पण जेव्हा तुम्ही तुमची इन्स्टा स्टोरी स्वतःला चांगली आणि महत्त्वाची वाटण्यासाठी किंवा इतरांकडून स्वीकृती मिळविण्यासाठी ठेवता तेव्हा मात्र ती समस्या बनते.