विचित्र आहे डुलकीचे शास्त्र!
मुंबई, 30 डिसेंबर : टीम इंडियाचा यष्टीरक्षक ऋषभ पंत रस्ता अपघातात गंभीर जखमी झाला आहे. दिल्ली-डेहराडून महामार्गावर शुक्रवारी पहाटे पंत याच्या बीएमडब्ल्यू कारला अपघात झाला. पंत दिल्लीहून रुरकी येथील त्यांच्या घरी जात होता. गाडीत तो एकटाच होता. गाडी चालवताना झोप लागल्याने हा अपघात झाल्याचे सांगण्यात येत आहे. रात्री झोपेमुळे झालेला हा पहिला अपघात नाही. ड्रायव्हरला डुलकी आल्यामुळे देशभरात दरवर्षी शेकडो अपघात होतात. झोपेचे मुख्य कारण म्हणजे थकवा आणि झोप न लागणे. अनेकदा तज्ञ चालकांना सल्ला देतात की, पुरेशी झोप घेतल्याशिवाय कधीही गाडी चालवू नये. मात्र, व्यावसायिक वाहनचालकांपासून ते सर्वसामान्यांपर्यंत हा सल्ला न पाळल्याने त्यांचे नुकसान होत आहे. बीबीसी डॉट कॉमच्या वृत्तानुसार, इंग्लंडच्या लॉफबरो युनिव्हर्सिटीच्या स्लीप रिसर्च सेंटरचे प्रा. जिम हॉर्न सांगतात की 5 ते 10 सेकंदाच्या झोपेला डुलकी म्हणतात. यामध्ये माणसाचे मन इच्छा न होता झोपी जाते. डुलकी घेतल्यानंतर ती व्यक्ती एका धक्क्याने उठते. गमतीची गोष्ट म्हणजे मानवी मनाला काही क्षणांची ही झोप आठवत नाही. ही सर्वात धोकादायक गोष्ट आहे. झोप आल्याची जाणीव होत नसल्याने ड्रायव्हर गाडी चालवत राहतो. डुलकी का येते? थकवा हे झोपेचे प्रमुख कारण आहे. ड्रायव्हिंग सारखे नीरस काम करताना अधिक वेळा डुलकी येते. प्रोफेसर हॉर्ने म्हणतात की जास्त वेळ काम करणे आणि पुरेशी झोप न घेणे हे डुलकी येण्याचे प्रमुख कारण आहे. दुपारी आणि रात्री ड्रायव्हिंग करताना जास्त प्रमाणात अशी झोप लागते. याचे कारण म्हणजे दुपारी शरीरातील एनर्जी लेव्हल कमी होते. त्याचप्रमाणे रात्री झोपेची वेळ असल्यामुळे रात्रीही डुलकी येते. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की तरुण ड्रायव्हर वृद्धांपेक्षा जास्त डुलकी घेतात, कारण तरुणांना जास्त झोपेची आवश्यकता असते. वाचा - ‘ये बंदा बिचारा…’ अपघातानंतर ऋषभ पंतला ओळखू शकले नाही लोक, घटनास्थळावरचा VIDEO डुलकी येऊ शकते हे कसे कळेल? काही वेळापूर्वी तुम्ही कोणत्या ठिकाणावरून गेला होता हे तुम्हाला आठवत नसेल, तर तुम्हाला नक्कीच डुलकी लागली असेल. अशा स्थितीत अजिबात वाहन चालवू नये व वाहन थांबवून थोडावेळ चालत पाणी प्यावे. टाळण्यासाठी काय करावे? प्रोफेसर हार्ने म्हणतात की जेव्हा जेव्हा ड्रायव्हरला झोप येते तेव्हा त्याने सुरक्षित ठिकाणी वाहन थांबवावे. मग त्याने चहा किंवा कॉफीसारखे पेय प्यावे ज्यामध्ये 150 एमएल कॅफिन असते. कॅफीन प्रभावी होण्यासाठी 20 मिनिटे लागतात. त्यामुळे चहा किंवा कॉफी पिऊन 20 मिनिटांनीच गाडी चालवायला सुरुवात करा.
या गोष्टींची काळजी घ्या शक्यतो पुरेशी झोप घेतल्याशिवाय गाडी चालवू नका. 3 ते 4 तास गाडी चालवल्यानंतर वाहन थांबवून चहा किंवा पाणी प्या. रात्री गाडी चालवताना थोड्या अंतराने डोळ्यांवर पाणी शिंपडा. अंगात आळस आल्यास ताबडतोब वाहन थांबवावे. ड्रायव्हरच्या सीटजवळ बसलेल्या व्यक्तीने झोपू नये. कारमध्ये गाणी वाजवा ज्याचे शब्द तुम्हाला माहीत आहेत जेणेकरुन तुम्ही गाणे गाऊ शकता आणि तुमच्या मेंदूला चालना देऊ शकता. मद्यपान करून वाहन चालवणे हा कायद्याने मोठा गुन्हा आहे, त्यामुळे ते टाळा. तुम्ही कोणत्याही आजारासाठी औषध घेत असाल तर ही औषधे घेतल्यानंतरही वाहन चालवणे टाळा.