अमेरिका-चीन भिडणार? पेलोसी यांच्या दौऱ्यानंतर 12 दिवसांनी US खासदार पुन्हा तैवानला

तैपेई, 14 ऑगस्ट : तैवान वरुन अमेरिका आणि चीन यांच्यातील तणाव पुन्हा एकदा वाढण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. कारण, हाऊस स्पीकर नॅन्सी पेलोसी यांच्या भेटीनंतर 12 दिवसांनी अमेरिकन खासदारांचे एक शिष्टमंडळ तैवानला भेट देत आहे. पेलोसी यांच्या भेटीवर चीनने तीव्र आक्षेप घेतला होता. तैवानमधील अमेरिकन संस्थेने सांगितले की, मॅसॅच्युसेट्सचे डेमोक्रॅटिक खासदार एड मार्के यांच्या नेतृत्वाखाली पाच सदस्यीय शिष्टमंडळ आशियाच्या दौऱ्याचा भाग म्हणून रविवारी आणि सोमवारी तैवानमध्ये आहे.

शिष्टमंडळाचे सदस्य अमेरिका-तैवान संबंध, प्रादेशिक सुरक्षा, व्यापार, गुंतवणूक आणि इतर मुद्द्यांवर चर्चा करण्यासाठी वरिष्ठ नेत्यांची भेट घेतील. ही संस्था अमेरिकन सरकारचे प्रतिनिधित्व करते. तैवानशी अमेरिकेचे राजनैतिक संबंध नाहीत. पेलोसीच्या 2 ऑगस्टच्या भेटीला प्रत्युत्तर म्हणून चीनने क्षेपणास्त्रे डागली आणि युद्धनौका आणि लढाऊ विमाने अनेक दिवस तैवानच्या समुद्र आणि हवाई क्षेत्राभोवती घिरट्या घालत होती.

चीन तैवानला आपला भाग मानतो आणि इतर देशांशी कोणत्याही संपर्कास आक्षेप घेतो. तैवानच्या एका ब्रॉडकास्टरने संध्याकाळी 7 च्या सुमारास तैवानची राजधानी तैपेई येथील सोंगशान विमानतळावर अमेरिकन सरकारी विमान उतरल्याचा व्हिडिओ प्रसारित केला. अमेरिकन इन्स्टिट्यूटच्या संक्षिप्त निवेदनात जहाजावरील लोकांबद्दल माहिती देण्यात आली नाही. निवेदनात आशिया दौऱ्याचा एक भाग म्हणून शिष्टमंडळाचा रविवार आणि सोमवारी तैवानमध्ये मुक्काम असल्याची माहिती देण्यात आली आहे.

तैवानवर हल्ला झाला तर भारतासह जगावर काय परिणाम होईल? तंत्रज्ञान क्षेत्रच ठप्प होऊ शकतं, काय आहे कारण?

शिष्टमंडळातील इतर सदस्य हे ओमुआ अमाता कोलमन राडेवेगेन, जॉन गारामेंडी, अॅलन लोवेन्थल आणि डॉन बेअर आहेत. तैवानच्या संरक्षण मंत्रालयाने सांगितले की, लष्करी सराव संपल्यानंतरही चीनची युद्ध विमाने तैवानच्या समुद्राभोवती घिरट्या घालताना दिसली. मंत्रालयाने सांगितले की, रविवारी किमान 10 चिनी युद्धविमानांनी या प्रदेशात उड्डाण केले.

चीन विरोधाचा इतिहास

पेलोसी यांनी अमेरिकी काँग्रेसमध्ये तीन दशकांहून अधिक काळ प्रतिनिधित्व केलं आहे आणि त्या चीनच्या उघड आणि प्रखर विरोधक राहिल्या आहेत. त्यांनी अनेकदा जाहीरपणे चीनला विरोध दर्शवला आहे. 1991 मध्ये, त्यांनी बीजिंगमधल्या तियानमेन स्क्वेअरमध्ये (Beijing’s Tiananmen Square) लोकशाही समर्थक आंदोलकांवर चीन सरकारने हिंसक कारवाई केल्यानंतर या लोकशाही समर्थकांना पाठिंबा दर्शवण्यासाठी ध्वज फडकवून पेलोसींनी चीन सरकारचा निषेध केला होता. 'तैवानमधील लोकशाहीला पाठिंबा देण्याच्या अमेरिकेच्या वचनबद्धतेला अनुसरूनच आमचं शिष्टमंडळ तैवानच्या दौऱ्यावर आलं आहे. तैवानच्या नेत्यांशी आम्ही केलेल्या चर्चा, संवादांतून आमच्या या सहकाऱ्यासोबत असलेल्या सामायिक हितसंबंधांच्या वृद्धीसाठी आम्ही पाठिंबा देत आहोत हेच आम्हाला पुन्हा एकदा दाखवायचं आहे. त्याचबरोबर मुक्त आणि मोकळ्या भारत-प्रशांत (Indo-Pacific region) क्षेत्रातील परिस्थितीसाठीही आम्ही कटिबद्ध असल्याचं आम्ही सांगू इच्छितो,' असं ट्विट त्यांनी केलं.