मुंबई, 28 मे : हिंदू धर्मात पूजा आणि शुभ कार्याच्या वेळी कलश ठेवण्याचे विशेष महत्त्व आहे. हिंदू धर्मग्रंथानुसार कलश सुख, समृद्धी, वैभव आणि शुभतेचा प्रतीक मानला जातो. देवी पुराणात दिलेल्या माहितीनुसार, देवी भगवतीची पूजा करताना प्रथम कलशाची स्थापना करावी. कलश स्थापना प्रथम घरी किंवा मंदिरात आयोजित विधी आणि पूजा पाठांमध्ये केली जाते. ज्योतिषी आणि वास्तुतज्ज्ञ पंडित हितेंद्रकुमार शर्मा कलश ठेवण्याची योग्य दिशा आणि सोप्या धार्मिक पद्धतीने कलश बसवण्याविषयी सांगत आहेत. हिंदू धर्मात कलश हा विश्व, विराट, ब्रह्मा आणि पृथ्वीचे प्रतीक मानला जातो. धार्मिक मान्यतेनुसार सर्व देवतांची शक्ती त्यात सामावलेली आहे. पूजेच्या वेळी कलश स्थापना ही देवीची शक्ती, तीर्थयात्रा इत्यादींचे प्रतीक मानून स्थापना केली जाते. पौराणिक श्रद्धा, विश्वासानुसार - हिंदू धर्मातील पौराणिक मान्यतेनुसार, कलशाच्या मुखात भगवान विष्णू, कंठात भगवान शिव आणि मुळात ब्रह्मा विराजमान आहेत. दैवी मातृशक्ती कलशाच्या मध्यभागी राहते. कलशात भरलेले पाणी हे थंड, स्वच्छ आणि शुद्ध असावे. त्याचबरोबर हे पाणी राग, आसक्ती, माया, द्वेष या भावनांपासून दूर राहायलाही शिकवते. कलश कसा असावा - कलशाची स्थापना करण्यापूर्वी आपल्याला कोणता कलश स्थापनेसाठी वापरायचा आहे, हे जाणून घेतले पाहिजे. कलश स्थापनेसाठी नेहमी फक्त सोने, चांदी, तांबे किंवा मातीची भांडी वापरावीत. लोखंडी कलश कधीही पूजेसाठी वापरू नये. कलशाची स्थापना करताना दिशेचे ज्ञान असणे देखील खूप महत्त्वाचे आहे. कलशाची स्थापना नेहमी उत्तर किंवा ईशान्य दिशेला करावी.
कलश स्थापना नियम - कलशाची स्थापना करताना सर्वप्रथम ती जागा पूर्णपणे स्वच्छ करावी. त्यानंतर त्या ठिकाणी गंगाजल शिंपडा. त्यानंतरच कलशाची स्थापना करावी. कलश ठेवण्यासाठी मातीची वेदी बनवावी आणि हळदीने अष्टकोनी बनवावी. कलशात पंचपल्लव, पाणी, दुर्वा, चंदन, पंचामृत, सुपारी, हळद, अक्षत, नाणे, लवंग, वेलची, सुपारी टाकून त्याची प्रतिष्ठापना करावी. शंभू-महादेवाच्या डोक्यावर चंद्र का असतो? सर्व देवतांनी केलेली ‘ती’ विनंती मान्य कलशावर स्वस्तिक - कलश बसवल्यानंतर त्यावर लाल किंवा पिवळे स्वस्तिक बनवावे. कलशावर बनवलेले हे स्वस्तिक चिन्ह चार युगांचे प्रतीक मानले जाते. आंब्याची पाने ठेवा - कलशाची स्थापना करताना जव किंवा गहू कलशाखाली ठेवावेत आणि कलशाच्या तोंडावर आंब्याची पाने ठेवून नारळ स्थापित करावा. यानंतर कलशाची पंचोपचाराने पूजा करावी. Numerology: विश्वास पात्र असतात अशा व्यक्ती; निष्ठावान जोडीदारही बनू शकतात (सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 लोकमत त्याची हमी देत नाही.)

)







