Tax मधून अतिरिक्त सूट मिळवायची आहे? मग NPS खातं उघडताना निवडा 'हे' पर्याय

मुंबई, 20 ऑगस्ट: सेवानिवृत्तीनंतरच्या (Retirement Planning)  काळासाठी आर्थिक नियोजन करू पाहणाऱ्या लोकांसाठी राष्ट्रीय पेन्शन योजना (National Pension Scheme) ही अतिशय महत्त्वाची योजना आहे. या योजनेत पैसे गुंतवण्याचे अनेक फायदे आहेत. पहिली गोष्ट म्हणजे ही केंद्र सरकार पुरस्कृत योजना आहे. याशिवाय आयकर कपाती (Income Tax Deductions), ठेवी आणि पैसे काढण्याबाबतचे अनेक पर्याय यामुळं ही योजना आणखी फायदेशीर ठरते. एनपीएसशी संबंधित अनेक गोष्टी आहेत, ज्या खातं उघडण्यापूर्वी जाणून घेणं महत्त्वाचं आहे. NPS खातं उघडताना थोडासा निष्काळजीपणा तुम्हाला कर सवलतीच्या लाभापासून वंचित ठेवू शकतो. आज आम्ही तुम्हाला एनपीएसशी संबंधित अशा काही गोष्टी सांगणार आहोत, ज्या जाणून घेतल्यावर तुम्हाला निर्णय घेणं सोपं होईल. NPS Tier1 आणि NPS Tier2 मधील अनेक समान गोष्टी- नॅशनल पेन्शन स्कीममध्ये दोन प्रकारची खाती उघडली जातात. पहिल्या प्रकारचे खाते NPS टियर-1 म्हणून ओळखलं जातं, तर दुसऱ्या प्रकारचं खातं NPS टियर-2 म्हणून ओळखलं जातं. जरी दोन्ही प्रकारच्या खात्यांमध्ये अनेक समानता आहेत, परंतु या दोन्हीमध्ये काही मोठे फरक देखील आहेत. दोन्ही प्रकारच्या खात्यांचे फायदे आणि तोटेही आहेत. दोघांची रचना सारखीच आहे. दोन्ही खाते प्रकारांमध्ये शुल्क आणि निधी योजना पर्याय जवळजवळ सारखेच आहेत. आता NPS Tier-1 आणि Tier-2 खाती (NPS Tier1 Vs Tier2) मध्ये काय फरक आहेत ते जाणून घेऊया… सेवानिवृत्तीसाठी टियर-1 खातं चांगलं- कर आणि गुंतवणूक तज्ञ बलवंत जैन स्पष्ट करतात की, जर एखाद्याला एनपीएसचे फायदे मिळवायचे असतील तर त्याच्यासाठी टियर-1 खातं हा एकमेव पर्याय आहे. टियर-1 खातं मुख्यतः अशा लोकांसाठी आहे, ज्यांचा पीएफ जमा झालेला नाही आणि त्यांना निवृत्तीनंतर आर्थिक सुरक्षा हवी आहे. या प्रकारचं खाते म्हणजेच NPS टियर-1 केवळ सेवानिवृत्तीनुसार तयार केलं गेलं आहे. यामध्ये तुम्ही किमान 500 रुपये जमा करून खातं उघडू शकता. निवृत्तीनंतर, तुम्ही एकाच वेळी 60 टक्के रक्कम काढू शकता. उर्वरित 40 टक्के रकमेतून एन्यूटीज (Annuties) खरेदी केल्या जातील,  मासिक पेन्शनच्या रूपात नियमितपणे उत्पन्नाचा साधन बनेल. हेही वाचा-  Baroda Tiranga Deposit Scheme: या बँकेनं आणली ‘तिरंगा डिपॉझिट स्कीम’; 31 डिसेंबरपर्यंत पैसे जमा केल्यास मिळेल आकर्षक व्याज टियर-1 शिवाय उघडणार नाही टियर-2 खातं- जैन यांनी स्पष्ट केलं आहे की, टियर-1 आणि टियर-2 खात्यातील सर्वात मोठा फरक म्हणजे टियर-2 खातं उघडण्यासाठी टियर-1 खातं असणं आवश्यक आहे. टियर-1 खातं उघडल्याशिवाय तुम्ही NPS टियर-2 खातं उघडू शकत नाही. NPS टियर-2 खातं हे एक प्रकारे बचत खात्यासारखं आहे. यामध्ये तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार पैसे जमा करू शकता आणि तुमच्या गरजेनुसार पैसे काढू शकता. तुम्हाला हवं असल्यास, तुम्ही एकाच वेळी संपूर्ण रक्कम काढू शकता. किमान 1000 रुपये भरून ते उघडता येईल. NPS टियर-1 मध्ये दरवर्षी किमान एकदा पैसे जमा करणं बंधनकारक आहे, तर टियर-2 मध्ये अशी कोणतीही सक्ती नाही. आयकर सूटीमधील फरक- दोन्ही प्रकारच्या NPS खात्यांमधील आणखी एक महत्त्वाचा फरक म्हणजे आयकर लाभ. NPS टियर-1 खात्याच्या बाबतीत, खातेधारकाला आयकर कायदा 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत आणि 80CCD (1B) अंतर्गत 50,000 रुपयांपर्यंतच्या कर कपातीचा लाभ मिळतो. दुसरीकडे, टियर-2 खात्याच्या बाबतीत, असा कोणताही लाभ उपलब्ध नाही. 2019 पासून यामध्ये काही बदल देखील करण्यात आले होते, परंतु आता फक्त केंद्र सरकारी कर्मचारीच NPS टियर-2 खात्यावर कर लाभ घेऊ शकतात. तथापि, त्यांच्यासाठी देखील एक अट आहे की कर सूट मिळविण्यासाठी 03 वर्षांचा लॉक-इन कालावधी असेल. NPS-2 मधून काढलेल्या अनेक रकमा देखील करपात्र आहेत. NPS टियर-1 खात्यातून काढलेली संपूर्ण रक्कम करमुक्त आहे. दुसरीकडे, जर तुम्ही टियर-2 खात्यातून पैसे काढले, तर काढलेली रक्कम करपात्र उत्पन्न मानली जाईल. या उत्पन्नावर तुम्हाला तुमच्या स्लॅबनुसार आयकर भरावा लागेल.

• Follow us on