Mutual Fund मध्ये गुंतवणूक करण्यापूर्वी बेसिक गोष्टी शिका; Alpha आणि Beta काय असतं?

मुंबई, 6 फेब्रुवारी : म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक (Mutual Fund Investment) करण्याचा ट्रेंड झपाट्याने बदलत आहे. जर तुम्ही शेअर बाजार (Share Market) किंवा म्युच्युअल फंडातही गुंतवणूक करत असाल तर तुम्हाला काही मूलभूत गोष्टी माहित असणे आवश्यक आहे. आज आम्ही तुम्हाला अल्फा (Alpha) आणि बीटा (Beta) बद्दल सांगणार आहोत. हे गणितातील अल्फा-बीटा नाही. येथे आपण म्युच्युअल फंडाच्या अल्फा आणि बीटाबद्दल बोलत आहोत. जर तुम्ही म्युच्युअल फंडामध्ये एखादा फंड निवडला तर त्याचे पाच निर्देशक आहेत. जसे अल्फा, बीटा, आर स्क्वेअर, स्टॅण्डर्ड डेविएशन आणि शार्प रेशो. आज आपण अल्फा आणि बीटा बद्दल जाणून घेणार आहोत आणि त्याची गणना करून तुम्ही फंडाचा परतावा कसा काढू शकता. अल्फा काय आहे? अल्फा एखाद्या फंडाची कामगिरी दाखवतो. म्युच्युअल फंडामध्ये, अल्फा फक्त बेंचमार्क निर्देशांकापेक्षा फंडाने किती जास्त किंवा कमी परतावा दिला आहे हे दाखवते. हे एका उदाहरणाने समजून घेऊ. समजा तुम्ही एखाद्या फंडात गुंतवणूक केली आहे आणि त्या फंडाचा बेंचमार्क 20 टक्के आहे आणि त्या फंडाने 25 टक्के परतावा दिला आहे, तर याचा अर्थ त्याचा अल्फा म्हणजेच कामगिरी 5 टक्के जास्त आहे. याचा अर्थ असा आहे की तुमच्या फंड मॅनेजरने तुमचे फंड उत्तम प्रकारे व्यवस्थापित केले आहेत. कारण परतावा बेंचमार्कपेक्षा जास्त आहे. Saving Account वर मिळतंय 7 टक्क्यांपर्यंत व्याज, कोणत्या बँकांमध्ये किती व्याजदर; चेक करा याउलट जर बेंचमार्क 20 टक्के असेल आणि फंडाने 15 टक्के परतावा दिला असेल, तर त्याने त्याच्या अपेक्षेपेक्षा 5 टक्के कमी परतावा दिला आहे. त्यामुळे जेव्हाही तुम्ही गुंतवणूक करायला जाल तेव्हा त्याचा अल्फा जास्त आहे का हे नक्की पाहा. अल्फा जितका नकारात्मक असेल तितकी परिस्थिती वाईट होईल आणि ती जितकी जास्त राहील तितकी परिस्थिती चांगली होईल. जर म्युच्युअल फंडाचा सकारात्मक अल्फा 2 टक्के असेल, तर याचा अर्थ असा की त्याने बेंचमार्क निर्देशांकापेक्षा 2 टक्के अधिक परतावा दिला आहे. दुसरीकडे, जर त्या फंडाचा अल्फा -2 टक्के दर्शवत असेल तर फंडाने नकारात्मक परतावा दिला आहे. पॉझिटिव्ह अल्फा म्हणजे त्याच्या फंड मॅनेजरने चांगले काम केले आहे, नंतर पॉझिटिव्ह अल्फा पाहून तुम्ही फंड निवडू शकता आणि तुमचा पोर्टफोलिओ मॅनेज करू शकता. Multibagger Stock : ‘या’’ शेअरमुळे गुंतवणूकदारांचे पैसे महिनाभरात दुप्पट, Rakesh Jhunjhunwal यांच्या पोर्टफोलिओत समावेश बीटा काय आहे? बीटा फंडाच्या अस्थिरतेचा संदर्भ देते. म्युच्युअल फंड बाजाराच्या हालचालीसाठी किती सेन्सिटिव्ह आहे हे बीटा दाखवते. म्हणजेच ते किती उंच किंवा खालपर्यंत जाऊ शकते. जर बीटा नकारात्मक असेल तर अस्थिरता कमी असते आणि जर बीटा सकारात्मक असेल तर अस्थिरता जास्त असते. आम्ही म्युच्युअल फंडातील बीटाचा बेंचमार्क मानतो. जर त्याचा बेंचमार्क एकापेक्षा जास्त असेल तर तो अधिक अस्थिर असतो आणि जर तो एकापेक्षा कमी असेल तर तो कमी अस्थिर असतो, जोखीम कमी असते. जेव्हा वैधता जास्त असते तेव्हा नुकसान होण्याची शक्यता वाढते, परंतु परतावा मिळण्याची शक्यता देखील वाढते. तुम्हाला कोणत्याही AMC मध्ये गुंतवणूक करायची असल्यास, प्रथम त्याचे बीटा मूल्य तपासा. बीटा मूल्य कधीही एकापेक्षा जास्त नसावे. म्हणजेच ते वजा किंवा एकापेक्षा कमी असावे. त्यामुळे जर बीटा एकापेक्षा कमी असेल तर तुम्ही ते घेऊ शकता. कारण तिथे तुमचा धोका कमी होतो. तुम्हाला जरा कमी रिटर्न नक्कीच मिळतो, पण धोका कमी होतो.

• Follow us on