पृथ्वीच्या इतिहासात हवामान बदलाचे असे अनेक कालखंड आले होते ज्यामुळं विनाशाची स्थिती निर्माण झाली. या बदलांमध्ये हिमयुग देखील एक महत्त्वाचा टप्पा मानला गेला. हिमयुगाशी संबंधित सामान्य लोकांमध्ये फारशी माहिती नाही. लोकांना फक्त एवढंच माहिती आहे की या काळात संपूर्ण पृथ्वी बर्फाने झाकलेली असते.
ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया असूनही हिमयुगाची व्याख्या करणे सोपे नाही. यात उत्तर आणि दक्षिण दोन्ही गोलार्धांमध्ये महाद्वीपीय बर्फाच्या चादरी तयार होतात आणि हिमनद्यांपासून अँडीजपर्यंतच्या सर्व पर्वतरांगांना हिमाच्छादित करतात.
हिमयुगाच्या व्याख्येमध्ये वेळ हा एकमेव प्रमुख घटक आहे ज्यामुळं हिमयुगाचा कालावधी मोजला जाऊ शकतो. भूगर्भीय बदलांवरूनही त्याचं मोजमाप केलं जाऊ शकतं.
हिमयुगात देखील संपूर्ण कालावधीत थंड आणि गरम कालावधी असतात. पृथ्वीवरील हिमयुगाच्या थंड कालावधीला स्टॅडियल म्हणतात. तर हिमयुगाच्या उबदार कालावधींना आंतर-स्टॅडियल म्हणतात. जेव्हा पृथ्वी इतकी गरम होते की झाकलेले बर्फ कमी होते किंवा संपूर्णपणे नाहीसे होते तेव्हा हिमयुगाचा अंत मानला जातो.
हिमयुगात आजच्या रशियाचे टुंड्रा क्षेत्र हे एक उत्तम उदाहरण आहे. अशा वातावरणांना पेरिग्लेशियल म्हणतात आणि ते कायमचे बर्फाळ मैदान आणि उबदार बर्फ मुक्त क्षेत्रांमध्ये आढळतात.
पृथ्वीवरील हिमयुगाचा अधिकृत कालावधी नाही. तरीसुद्धा, लोक 13 व्या ते 18 व्या शतकातील काळाला लहान हिमयुग म्हणत असल्याचं आढळून आले आहे.
पृथ्वीवर आलेल्या या हिमयुगांचा विशिष्ट कालावधी होता. त्यामध्ये पृथ्वीच्या या दोन हिमयुगांत 2.4- 2.1 अब्ज, 715-55 दशलक्ष, 45-420 दशलक्ष, 36-260 दशलक्ष वर्षांपूर्वी हिमयुग होते. या सहा हिमयुगांचा कालावधी 30 दशलक्ष ते 30 दशलक्ष वर्षे होता.
+6
फोटो
+5
फोटो
+6
फोटो
पृथ्वीच्या इतिहासात हवामान बदलाचे असे अनेक कालखंड आले होते ज्यामुळं विनाशाची स्थिती निर्माण झाली. या बदलांमध्ये हिमयुग देखील एक महत्त्वाचा टप्पा मानला गेला. हिमयुगाशी संबंधित सामान्य लोकांमध्ये फारशी माहिती नाही. लोकांना फक्त एवढंच माहिती आहे की या काळात संपूर्ण पृथ्वी बर्फाने झाकलेली असते.
ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया असूनही हिमयुगाची व्याख्या करणे सोपे नाही. यात उत्तर आणि दक्षिण दोन्ही गोलार्धांमध्ये महाद्वीपीय बर्फाच्या चादरी तयार होतात आणि हिमनद्यांपासून अँडीजपर्यंतच्या सर्व पर्वतरांगांना हिमाच्छादित करतात.
हिमयुगाच्या व्याख्येमध्ये वेळ हा एकमेव प्रमुख घटक आहे ज्यामुळं हिमयुगाचा कालावधी मोजला जाऊ शकतो. भूगर्भीय बदलांवरूनही त्याचं मोजमाप केलं जाऊ शकतं.
हिमयुगात देखील संपूर्ण कालावधीत थंड आणि गरम कालावधी असतात. पृथ्वीवरील हिमयुगाच्या थंड कालावधीला स्टॅडियल म्हणतात. तर हिमयुगाच्या उबदार कालावधींना आंतर-स्टॅडियल म्हणतात. जेव्हा पृथ्वी इतकी गरम होते की झाकलेले बर्फ कमी होते किंवा संपूर्णपणे नाहीसे होते तेव्हा हिमयुगाचा अंत मानला जातो.
हिमयुगात आजच्या रशियाचे टुंड्रा क्षेत्र हे एक उत्तम उदाहरण आहे. अशा वातावरणांना पेरिग्लेशियल म्हणतात आणि ते कायमचे बर्फाळ मैदान आणि उबदार बर्फ मुक्त क्षेत्रांमध्ये आढळतात.
पृथ्वीवरील हिमयुगाचा अधिकृत कालावधी नाही. तरीसुद्धा, लोक 13 व्या ते 18 व्या शतकातील काळाला लहान हिमयुग म्हणत असल्याचं आढळून आले आहे.
पृथ्वीवर आलेल्या या हिमयुगांचा विशिष्ट कालावधी होता. त्यामध्ये पृथ्वीच्या या दोन हिमयुगांत 2.4- 2.1 अब्ज, 715-55 दशलक्ष, 45-420 दशलक्ष, 36-260 दशलक्ष वर्षांपूर्वी हिमयुग होते. या सहा हिमयुगांचा कालावधी 30 दशलक्ष ते 30 दशलक्ष वर्षे होता.
