प्रशांत किशोर यांच्या मास्टर स्ट्रोकमुळे बिहारमध्ये कोणाची विकेट पडणार? कोणता पक्ष जास्त अस्वस्थ?

पाटणा, 4 मे : निवडणूक रणनीतीकार प्रशांत किशोर (Political Strategist Prashant Kishor) बिहारच्या (Bihar Politics) सक्रिय राजकारणात उतरण्याच्या बातमी इथलं राजकारण तापलं आहे. प्रशांत किशोर बिहारच्या राजकारणात आल्यास काय होईल? प्रशांत किशोर गेल्या अनेक दिवसांपासून पाटण्यात तळ ठोकून आहेत. 5 मे किंवा त्यानंतर या आठवड्यात प्रशांत किशोर उर्फ ​​'पीके' मोठी घोषणा करेल अशी अपेक्षा आहे. बिहारच नाही तर दिल्लीच्या मीडियाचीही नजर पीकेवर आहे. पाटण्यात बसून पीके दिल्लीत बसलेल्या राजकारण्यांना मोठा संकेत देणार आहे. पीके यांच्या या मास्टर स्ट्रोकनंतर राजकीय पक्षांकडूनही प्रतिक्रिया येऊ लागल्या आहेत. अशा परिस्थितीत पीकेची नवी राजकीय इनिंग सुरू झाल्यानंतर बिहारच्या राजकीय आणि जातीय समीकरणाचे काय होणार? पीकेने राजकीय पक्ष स्थापन केल्यानंतर बिहारमध्ये कोणती आघाडी हरेल आणि कोणत्या आघाडीला फायदा होईल?

विशेष म्हणजे, देशातील सर्वात गरीब राज्यांपैकी एक असलेले बिहार सुरुवातीपासूनच राजकीयदृष्ट्या सर्वात मजबूत आहे. ज्याला बिहारच्या राजकारणाचा अंदाज आला त्याला देशाचा राजकीय मूड समजणे सोपे जाते, असे म्हणतात. सर्व बाजूंनी निराश झाल्यानंतर प्रशांत किशोर आता राजकीय समुद्रात उडी मारण्याची तयारी करत आहे, यात शंका नाही. येत्या 5 मे रोजी होणाऱ्या पीके यांच्या संभाव्य पत्रकार परिषदेत अनेक प्रश्नांची उत्तरे मिळण्याची शक्यता आहे.

पीकेबाबत कोणत्या पक्षाला अधिक चिंता आहे?

बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांनीही पीके यांच्या जन सुराज मोठे वक्तव्य केले आहे. पीकेच्या राजकीय हालचालींशी माझा काहीही संबंध नाही, असे नितीश कुमार यांनी म्हटले आहे. अर्थात नितीश कुमार पीकेवर काहीही बोलणे टाळत आहेत, पण राजकीय तज्ज्ञही याला गांभीर्याने घेत आहेत. पीके आणि नितीश कुमार यांचे नाते खूप जुने आहे. 2014 मध्ये पीएम मोदींच्या निवडणूक प्रचारानंतर जेव्हा पीके यांनी संबंध तोडले, तेव्हा नितीश कुमार यांनीच पीकेशी संबंध जोडले होते. 2015 मध्ये, आरजेडी-काँग्रेस आणि जेडीयू आघाडीच्या विजयानंतर पीके यांना जेडीयूचे राष्ट्रीय उपाध्यक्ष बनवण्यात आले.

पीके यांच्यावर राजकीय प्रतिक्रिया

एलजेपी (रामविलास) सुप्रीमो आणि जमुई लोकसभा खासदार चिराग पासवान यांनीही प्रशांत किशोर यांच्याबद्दल मोठं वक्तव्य केलं आहे. चांगल्या लोकांनी राजकारणात यायलाच हवे, असे पासवान यांनी म्हटले आहे. चांगली माणसे आल्यावरच राज्याचा आणि देशाचा विकास होईल. मात्र, लोजप रामविलास कोणत्याही पक्षाशी युती करत नसल्याचेही त्यांनी स्पष्ट केले.

एका सर्वेक्षणाने कसं बदललं प्रशांत किशोर यांचं आयुष्य? आता नवी इंनिंगचं काय होणार?

भाजप गांभीर्याने का घेत नाही?

त्याचवेळी बिहारचे माजी उपमुख्यमंत्री आणि सध्या राज्यसभा खासदार सुशील कुमार मोदी यांनीही पीकेबाबत वक्तव्य केले आहे. भाजप, काँग्रेस, आरजेडी आणि जेडीयू या चार मुख्य प्रवाहातील पक्षांशिवाय बिहारमध्ये सध्या कोणत्याही नव्या पक्षाला स्थान नाही, असे मोदींनी म्हटले आहे.

बिहारसाठी पीके हॉटकेक आहेत का?

पीके बिहारमध्ये नेहमीच भाजप विरोधात निवडणुकीची रणनीती बनवत आले आहेत. 2015 च्या बिहार विधानसभा निवडणुकीत त्यांना नक्कीच यश मिळाले होते, पण या यशाचे सर्व श्रेय नितीश आणि लालू यादव यांनी घेतले. आता राज्यातील वीज, पाणी, रस्ते, रोजगार, शेतकरी हे मुद्दे बनवून मतदारांना लक्ष्य करता येणार नाही, असे जाणकारांचे मत आहे. त्यामुळेच आजकाल देशात हिंदू, राष्ट्रवाद, अजान आणि हनुमान चालिसा असे नवे राजकारण सुरू झाले आहे. प्रशांत किशोर बिहारमध्ये स्थलांतराला मोठे हत्यार बनवणार आहेत.

प्रशांत किशोर यांच्याबद्दल तज्ज्ञ काय म्हणतात?    

प्रशांत किशोर बिहारमधून नवा राजकीय पक्ष सुरू करण्याच्या तयारीत आहे. पण, प्रशांत किशोर यांचा रोड मॅप काय आहे? याबाबत त्यांनी अद्याप खुलासा केलेला नाही. ज्येष्ठ पत्रकार संजीव पांडे म्हणतात, 'प्रशांत किशोर बिहारसाठी नवीन नाहीत. गेल्या काही वर्षांपासून ते बिहारच्या राजकारणात हस्तक्षेप करत आहेत. राजकीय पक्षांच्या व्यवस्थापनातून ते बिहारच्या राजकारणात सक्रिय राहिले आहेत. पण, केवळ व्यवस्थापनाच्या जोरावर बिहार बदलण्याची चर्चा म्हणजे गॉसिप आहे. प्रशांत किशोर यांना माझा एकच प्रश्न आहे की ते बिहारमधील जातीचे राजकारण कसे संपवणार?

'राज ठाकरेंना अटक करा', संभाजी ब्रिगेडची मागणी

पीके जातीच्या राजकारणावर मात करू शकतील का?

पांडे पुढे म्हणतात, प्रशांत किशोर बिहारी विचारसरणी कशी बदलतील? बिहारमध्ये जात हे वास्तव आहे. हे सत्य केवळ राजकीय पक्षांच्या पातळीवर मर्यादित नाही. सामान्य जनताही हा विचार वाढवत आहे. बिहारमध्ये शिक्षण, आरोग्य, रोजगार, निवडणुकीचे मुद्दे कधीच जनतेमध्ये आलेले नाहीत. बिहारमध्ये जातीय अंकगणित इतके वरचढ आहे की लालू यादवांचा पक्ष आता भूमिहारांच्या मदतीने सत्तेवर येऊ शकतो. परशुराम जयंतीला त्यांचे पुत्र तेजस्वी यादव भाषण देताना पाहायला मिळाले. अशा परिस्थितीत प्रशांत किशोर यांना बिहारमधली जातीय विभागणी क्वचितच फोडता येईल. किशोर यांच्याकडे विकासाशी संबंधित कोणताही अजेंडा नाही. ते सध्या फक्त घोषणा करू शकतात.

मोदीविरोधी राजकारणाचा परिणाम काय होणार?

ज्येष्ठ पत्रकार सुनील पांडे म्हणतात, लोकांच्या माहितीनुसार ते निवडणुकीची रणनीती बनवतात आणि त्याबदल्यात पैसे घेतात. निवडणुकीची रणनीती बनवून राजकीय पक्षांना विजय मिळवून देण्यासाठी त्यांनी विरोधी विचारसरणीच्या पक्षांसोबत काम केले. 2014 मध्ये पहिल्यांदा भाजपसोबत काम केले. ते नरेंद्र मोदी यांच्या आधी भाजपमध्ये सामील झाले होते. त्यानंतर त्यांनी अचानक भाजपला सोडचिठ्ठी देत ​​2015 मध्ये बिहारमध्ये भाजपविरोधी आघाडीसाठी निवडणूक रणनीती बनवली.

लालू यादव यांचे राजकारण भाजपच्या विरोधात होते. लालू यादव यांचाही भाजपच्या विचारसरणीला विरोध आहे. पण, प्रशांत किशोर यांच्यासाठी ही विचारधारा मधे आली नाही. त्यांनी ताबडतोब हिंदूवादी पक्ष सोडला आणि जातीचे राजकारण करणाऱ्या धर्मनिरपेक्ष पक्षात प्रवेश केला. यानंतर ते पश्‍चिम बंगालमध्ये भाजपला वैचारिक विरोध करणाऱ्या तृणमूल काँग्रेससोबतही गेले. त्यांनी आंध्र प्रदेशात जगनमोहन रेड्डी आणि तामिळनाडूमधील द्रमुक गटातही काम केले. आम आदमी पार्टीसाठीही त्यांनी आपली रणनीती बनवली आहे.