मुंबई, 3 मार्च : औरंगजेब हा रुक्ष स्वभावाचा आणि धर्मासाठी कट्टर शासक होता, असे सामान्यतः मानले जाते. वास्तविक, औरंगजेब अनेकवेळा प्रेमात पडला होता. त्याच्या दोन प्रेम कहाण्या पुस्तकांमध्ये लिहिलेल्या आढळतात. पहिली कथा तो अगदी लहान असतानाची आहे. दुसरा किस्सा म्हणजे तो दिल्लीच्या गादीवर आरूढ झाला. त्यावेळी त्याचे मन मोठ्या भावाच्या पत्नीवर आले. त्याची एक तथाकथित रखेल देखील असल्याची चर्चा होती. आपण येथे ज्याची चर्चा करणार आहोत ते त्याचे पहिले प्रेम आहे. जे औरंगजेब आयुष्यात कधीच विसरू शकला नाही. त्याच्या कथा अनेक ठिकाणी आढळतात. त्यांच्या या प्रेमाचे नाव हिराबाई होते. ती ख्रिश्चन होती. औरंगाबादजवळ तिच्या मावशीच्या हरममध्ये एक साधी मुलगी राहत होती. पण अत्यंत सुंदर आणि अप्रतिम गायक. औरंगजेब तेव्हा तरुण होता. त्याच्या शौर्याबद्दल बरीच चर्चा झाली, पण शाहजहानचा आवडता त्याचा मोठा भाऊ दारा शिकोह होता. बादशहा शाहजहानने औरंगजेबाला दख्खनचा कारभार सांभाळण्यासाठी पुन्हा पाठवले तेव्हा त्याला तिथे जायचे नव्हते पण बादशहाचा आदेश होता, त्यामुळे त्याला जावे लागले. राजकीय डावपेचांनी त्यांना अस्वस्थ केले होते. दिल्लीपासून दूर जाण्याची त्यांची इच्छाही नव्हती. औरंगजेबाने तिला पहिल्यांदा पाहिले हेरंब चतुर्वेदी यांनी त्यांच्या “दो सुल्तान, दो बादशाह और उनका प्रणय परिवेश” या पुस्तकात औरंगजेबाच्या आयुष्यात आलेल्या प्रेमावर लिहिले आहे. पुस्तकात म्हटले आहे, “औरंगजेब विचित्र मूडमध्ये दख्खनला पोहोचला. यानंतर तो आपल्या मावशीला भेटण्यासाठी जैनाबाद, बुरहानपूर येथे गेला. त्याचे काका मीर खलील होते. ज्याला नंतर औरंगजेबाने खान्देशचा सुभेदार बनवले होते. या काकू-काकूंशी त्यांचे संबंध खूप चांगले होते. तेथेच मुक्कामाला असताना मानसिक अस्थिरतेच्या अवस्थेत तो मन रमण्याच्या उद्देशाने फिरायला गेला. ![]()
“औरंगजेब फिरत फिरत झैनाबाद-बुर्‍हाणपूरच्या हरण उद्यानात पोहोचला. त्यानंतर त्याची झैनाबादीशी गाठ पडली. ज्यांचे संगीत कौशल्य आणि सादरीकरण अतिशय आकर्षक होते. त्याने कुणीही तिच्याकडे आकर्षित होईल. औरंगजेब तिच्या शैलीने आकर्षित झाला पुस्तकात म्हटले आहे की, औरंगजेब तिथे पोहोचला तेव्हा जैनाबादी हरमच्या इतर महिलांसह तिथे आली. तिने गाणे म्हणत फळांनी भरलेल्या आंब्याच्या झाडाचे आंबे तोडायला सुरुवात केली. ती औरंगजेबाकडे दुर्लक्ष करत होती. तिची विलक्षण शैली, अतुलनीय सौंदर्य आणि तिच्या गाण्याने आणि गुणगुणण्याने औरंगजेबाचे लक्ष तिच्याकडे वेधले गेले. एका लग्नाची अजब कहाणी; घोडा-कारऐवजी स्ट्रेचरवर लग्नमंडपात पोहोचला नवरदेव कारण… औरंगजेब तिच्याकडे आकर्षित झाला औरंगजेब नकळतपणे तिच्या प्रेमात पडला. यानंतर त्याने कसेतरी काकाकडून जैनाबादीला मिळवले. जरी तो कठोर इंद्रिय दमन, संयम आणि धार्मिक प्रशिक्षणासाठी प्रसिद्ध होता. मात्र, तरीही तो जैनाबादीशी पूर्णपणे एकरुप झाला होता. औरंगजेबाच्या या वागण्याने सर्वांनाच आश्चर्याचा धक्का औरंगजेबाला ओळखणाऱ्यांना त्याच्या वागण्याने आश्चर्य वाटले. औरंगजेब आपल्या मनाविरुद्ध असा का वागतोय? हे कोणालाच समजले नाही. जैनाबादी यांच्या भेटीने त्याला नवा उत्साह मिळाला होता, असे म्हणता येईल. तहानभूक विसरला.. जैनाबादीला पाहिल्यानंतर, तिच्या अल्लड स्वभावाने औरंगजेबाचं भान हरपले. मावशीच्या घरी परतल्यानंतर तीन वाजेपर्यंत तो झोपून राहिला. मग मावशीला सगळा प्रकार सांगितल्यावर त्याने विनंती केली की तिने आपल्या पतीला सांगावे की तिला सोडून द्यावे. मावशीनेही तसेच केलं. ![]()
जैनाबादी सोबत वेळ जात होता.. औरंगजेब जैनाबादी उर्फ हिराबाईवर पूर्णपणे फिदा झाला होता. आता तो प्रशासनाव्यतिरिक्त दख्खनमध्ये वेळ घालवत असेल तर फक्त जैनाबादीसोबत. जैनाबादीची जादू त्याच्यावर कशी पडली? याची उदाहरणे सापडतात. प्रेमाची शपथ घालून औरंगजेबाला मदिरा प्यायला दिली एकदा तर हद्दच झाली. एके दिवशी जैनाबादीने औरंगजेबाला दारूचा पेला दिला आणि त्याला प्यायची विनंती केली. औरंगजेबाने जेवढा ठामपणे नकार दिला, तेवढ्याच प्रेमाने ती विनंती करत राहिली. ती तिच्या वागण्याबोलण्याने त्याला आकर्षित करत होती. प्रेमात शपथ घातली.. शेवटी औरंगजेबाने मदिरेला स्पर्श केलाच. ‘अहकाम’च्या लेखकाच्या मते, “औरंगजेबाने वाइनचा प्याला ओठांवर ठेवताच जैनाबादीने तो हिसकावून घेतला. ती म्हणाला माझा उद्देश फक्त तुझ्या प्रेमाची परीक्षा घेणे आहे. औरंगजेबाच्या या प्रेमाची बातमी दिल्लीतील बादशाह शाहजहाँपर्यंत पोहोचली. वर्षभरातच प्रेयसिचा मृत्यू असे म्हणतात की औरंगजेब तिच्या प्रेमात बुडून गेला होता. त्याची प्रत्येक संध्याकाळ आणि मोकळा वेळ जैनाबादीसोबतच जात असे. दुर्दैवाने, जेव्हा तिने औरंगजेबाला सत्तासंघर्षासाठी मानसिकदृष्ट्या तयार केले, तेव्हाच 1654 मध्ये तिचा मृत्यू झाला. त्यामुळे औरंगजेब दु:खात बुडाला. औरंगजेबाने तिला पूर्ण अधिकृत सन्मानाने दफन केले.
मराठी बातम्या, ब्रेकिंग न्यूज मराठीत सर्वात आधी News18 लोकमतवर. आजच्या ताज्या बातम्या, लाइव्ह न्यूज अपडेट, सर्वात आधी वाचा विश्वासार्ह मराठी न्यूज वेबसाइट News18 लोकमतवर.
)
+6
फोटो
