सलमान रश्दी: ज्यांच्या पुस्तकामुळे जगभरात उडाली खळबळ; फतवा अन् शिरच्छेदाची धमकी

या पुस्तकावर इराणने 1988 मध्ये बंदी घातली होती, अनेक मुस्लिम संघटना मानतात की रश्दी यांनी या पुस्तकाची ईशनिंदा केली आहे. रश्दी यांनी कॅथेड्रल आणि जॉन कॉनन स्कूल, मुंबई, रग्बी स्कूल आणि किंग्ज कॉलेज, केंब्रिजमध्ये शिक्षण घेतले. ते केंब्रिज विद्यापीठात शिकलेले वकील आहे जे नंतर व्यापारी झाले. सलमान यांची चौथी कादंबरी The Satanic Verses (1988) ही सर्वात वादग्रस्त होती आणि अनेक देशांतील मुस्लिमांनी तिला जोरदार विरोध केला होता. यातील काही निदर्शने हिंसकही होती.

रश्दी यांना जीवे मारण्याची धमकी देण्यात आली आणि फेब्रुवारी 1989 मध्ये इराणचे तत्कालीन नेते अयातुल्ला रुहोल्ला खोमेनी यांनी रश्दींसाठी फतवा काढला. रश्दींची हत्या करणार्‍या व्यक्तीला 30 लाखांपेक्षा जास्त बक्षीसही देण्यात आले होते. अनेक इस्लामिक नेत्यांनी त्यांच्या विरोधात फतवा काढला आहे. त्यानंतर सुमारे 10 वर्षे रश्दी भूमिगत राहिले. ते सार्वजनिक ठिकाणी क्वचितच दिसले.

सलमान रश्दी यांनी चार लग्ने केली आहेत. त्यांची पहिली पत्नी क्लेरिसा लुआर्ड (1976-1987) होती. त्यांना जफर नावाचा मुलगा आहे. दुसरी पत्नी अमेरिकन कादंबरीकार मारियन विगिन्स (1988-1993) होती. तिसरी पत्नी एलिझाबेथ वेस्ट (1997-2004) होती, जिच्यापासून एक मुलगा, मिलान होता. 2004 मध्ये रश्दींनी सुपरमॉडेल पद्मा लक्ष्मीशी लग्न केले, जे 2007 पर्यंत टिकले.

रश्दी यांची पहिली कादंबरी, ग्रिम्स (1975) ला फारसा प्रतिसाद मिळाला नाही. परंतु, त्यांची दुसरी कादंबरी, मिडनाइट्स चिल्ड्रन (1981) ने त्यांना प्रसिद्धी मिळवून दिली आणि त्यांना बुकर सन्मान मिळवून दिला. ऐतिहासिक काल्पनिक कथा, वास्तववाद यांचा अवलंब करून त्यांनी कादंबऱ्या लिहिल्या आहेत. त्यांच्या कादंबऱ्या आणि इतर रचनांचा प्रमुख विषय म्हणजे पूर्व आणि पाश्चात्य जगांमधील अनेक संबंध जोडणे, वेगळे होणे आणि स्थलांतर करणे आहे.