Mayawati Birthday: कांशीराम यांनी मायावती विषयी केलेली भविष्यवाणी कशी ठरली खरी?
बहुजन समाज पक्षाच्या (BSP) सुप्रीमो मायावती (Mayawati) 15 जानेवारी रोजी 66 वर्षांच्या झाल्या आहेत. आपल्या आयुष्यात आणि राजकारणात अनेक चढउतार पाहिलेल्या मायावती चार वेळा उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री झाल्या आहेत. अलीकडच्या काळात त्यांचा पक्ष फारसा काही करू शकला नाही, पण मायावतींनी कोणाशीही तडजोड न करण्याचा निर्णय घेत आपला संघर्ष सुरूच ठेवला आहे.
2022 च्या विधानसभा निवडणुकीमुळे (Assembly Elections 2022) सर्वांचे लक्ष उत्तर प्रदेशातील राजकारणाकडे लागले आहे. सत्ताधारी भाजपला आव्हान देण्यासाठी सपा, काँग्रेस आणि बसपा प्रमुख दावेदार मानले जातात. कोणता पक्ष किंवा नेता कधी काय जाहीर करणार यावरही बारीक लक्ष ठेवले जात आहे. बसपा (BSP) सुप्रीमो मायावती यांचा 15 जानेवारीला वाढदिवस (Mayawati Birthday) आहे. अशा परिस्थितीत ती नक्कीच काहीतरी मोठी घोषणा करू शकते, अशी अपेक्षा आहे. असे असले तरी सध्या त्या निवडणूक लढवणार की नाही, यावर चर्चा सुरू आहे. चला, या निमित्ताने जाणून घेऊया त्यांच्या जीवनाबद्दल. (फोटो: विकिमीडिया कॉमन्स)
मायावती (Mayawati) यांचा जन्म 15 जानेवारी 1956 रोजी दिल्लीतील (Delhi) दलित जाटव कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील प्रभू दास हे बदलपूर गौतम बुद्ध नगर येथे पोस्ट ऑफिस कर्मचारी होते. लहानपणी मायावतींना मुलगी असल्याने भेदभावाला सामोरे जावे लागले. त्यांचा भाऊ जिथे खाजगी शाळेत शिकला, त्यांना सरकारी शाळेत शिकावे लागले. त्यांचे बालपणीचे नाव चंद्रावती होते. या नावाने त्यांचं शिक्षण झालं आहे. (फाइल फोटो)
मायावती (Mayawati) या उच्चशिक्षित (Educated) महिला असल्याचे फार कमी लोकांना माहीत आहे. 1975 मध्ये त्यांनी दिल्ली विद्यापीठाच्या कालिंदी महाविद्यालयातून बीए केले आणि त्यानंतर 1983 मध्ये त्यांनी त्याच विद्यापीठाच्या विधी विद्याशाखेतून एलएलबी केले. यापूर्वी 1976 मध्ये त्यांनी व्हीएमएलजी कॉलेज, गाझियाबाद, मेरठ विद्यापीठातून बीएड देखील केले होते. सिव्हिल सर्व्हिसेस परीक्षेची तयारी करताना त्यांनी दिल्लीच्या इंद्रपुरी जेजे कॉलनीत अध्यापनाचे (Teaching) कामही केले. (फाइल फोटो)
1977 हे वर्ष चंद्रावतींच्या (Chandravati) आयुष्याला कलाटणी देणारे वर्ष होते. त्याच वर्षी दलित नेते कांशीराम (Kanshi Ram) त्यांच्या घरी आल्यावर त्यांची भेट झाली. कांशीराम त्यांना म्हणाले, की "मी तुला एवढा मोठा नेता बनवू शकतो की एक दिवस तुझ्या आदेश ऐकण्यासाठी आयएएस अधिकाऱ्यांची लाईन लागेल." कांशीराम यांचे हे विधान नंतर मायावती उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री झाल्यावर खरे ठरले. (फाइल फोटो)
कांशीराम यांनीच चंद्रावतीचे नाव बदलून मायावती केले आणि 1984 मध्ये जेव्हा त्यांनी बहुजनसमाज पार्टी (BSP) स्थापन केली. तेव्हा त्यांना संघप्रमुख म्हणून समाविष्ट केले. दलित आणि मागासलेल्यांचे उत्थान करणे हा पक्षाचा मुख्य उद्देश होता. मायावती यांनी पहिली निवडणूक उत्तर प्रदेशातील मुझफ्फरनगरमधील कैराना लोकसभा मतदारसंघातून लढवली होती. लवकरच मायावती उत्तर प्रदेशात सत्तेच्या शिखरावर पोहोचल्या. (फाइल फोटो)
3 जून 1995 रोजी मायावती पहिल्यांदा उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री झाल्या. 18 ऑक्टोबर 1995 पर्यंत त्यांनी राज्य केले. त्यानंतर त्यांची दुसरी टर्म 21 मार्च 1997 ते 21 सप्टेंबर 1997, तिसरी टर्म 3 मे 2002 ते 29 ऑगस्ट 2003 आणि चौथ्यांदा 13 मे 2007 रोजी मुख्यमंत्री बनून पूर्ण पाच वर्षे राज्य केले. 2012 मध्ये त्यांचा समाजवादी पक्षाकडून पराभव झाला होता (फाइल फोटो)
मायावती 2012 नंतर एप्रिल 2012 ते जुलै 2017 पर्यंत राज्यसभेच्या सदस्य होत्या आणि तेव्हापासून त्या बसपा प्रमुख आहेत. 2017 च्या उत्तर प्रदेश विधानसभा निवडणुकीत त्यांच्या पक्षाचे मोठे नुकसान झाले. अनेक नेत्यांनी पक्ष सोडला. मायावतींचा राजकीय प्रवास चढ-उतारांनी भरलेला होता. काही काळापासून त्यांना दिवंगत कांशीराम यांच्या कुटुंबीयांचाही विरोध होत आहे. मायावती आता पूर्वीसारख्या बोलक्या नाहीत, पण त्यांच्या पक्षाचा त्यांच्यावर पूर्ण विश्वास आहे. 2022 च्या निवडणुकीत ते आणि त्यांचा पक्ष कसा कामगिरी करतो हे पाहणे बाकी आहे. (फाइल फोटो)