या देशाने शेकडो मशिदींना चर्चमध्ये का बदललं? मुस्लिम मागतायेत नमाजचा अधिकार
इस्लामिक सेनानी तारिक इब्न-झियाद (Tariq ibn Ziyad) स्पेनचा विजेता म्हणून जगभर ओळखला जातो. भूमध्य समुद्रातील जिब्राल्टरच्या खडकाला Rock of Gibraltar) त्याचे नाव देण्यात आले आहे. असे म्हटले जाते की जिब्राल्टर हे नाव अरबी तारिकची स्पॅनिश आवृत्ती आहे. याचा अर्थ तारिकचा पर्वत. स्पेनमधील इस्लामिक राजवट 711 ते 1492 इसवी पर्यंत टिकली असे मानले जाते. त्यांच्या राजवटीच्या सुरुवातीच्या काळात, स्पेनमधील इस्लामिक राज्यकर्त्यांनी मोठ्या संख्येने चर्चचे मशिदीत रूपांतर केले. नंतर जेव्हा ख्रिश्चनांनी तिथली इस्लामी राजवट उलथून टाकली तेव्हा त्या मशिदी पुन्हा मूळ स्वरूपात आणल्या गेल्या.
असेच एक चर्च म्हणजे कॉर्डोबाचे कॅथेड्रल (Cathedral of Córdoba). याला कॉर्डोबाची ग्रेट मशीद म्हणूनही ओळखले जाते. जुन्या कथांनुसार, सुमारे 1300 वर्षांपूर्वी लेरिन्सच्या सेंट व्हिन्सेंटच्या नावावर एक छोटेसे चर्च होते. 784 मध्ये, अब्द-अल-रहमान नावाच्या शासकाने एक मोठी मशीद बांधण्याचा आदेश दिला. या चर्चच्या जागेवर त्या मोठ्या मशिदीचे काम सुरू झाले. ही इतकी भव्य इमारत आहे की ती अनेक राज्यकर्त्यांनी मिळून बांधली होती. सुमारे 300 वर्षांपासून येथे नमाज अदा केली जात होती. मात्र, जेव्हा ख्रिस्ती शासकाने 1236 मध्ये कॉर्डोबा पुन्हा ताब्यात घेतलं तेव्हा या मशिदीचे चर्चमध्ये रूपांतर करण्यात आलं. त्याचं रूपांतर रोम कॅथेड्रल चर्चमध्ये झालं. सन 2000 पासून स्पेनमधील अनेक मुस्लिम संघटना या चर्चमध्ये नमाज अदा करण्यासाठी परवानगी मागत आहेत. मात्र, त्यांना यश मिळालेले नाही. मुस्लिमांना नमाज अदा करू न देण्यामागे व्हॅटिकन सिटीचा दबाव असल्याचे सांगितले जाते. मुस्लिम संघटनांची इच्छा आहे की त्यांनी या चर्चमध्ये अनेक वर्षांपासून नमाज अदा केला आहे. मात्र, या संघटनांच्या मागण्या ऐकल्या जात नाहीत.
द मास्क ऑफ क्रिस्टो स्पेनच्या टोलेडो शहरात आहे. ही देखील पूर्वीची मशीद आहे. इस्लामिक राजवटीत स्पेनमध्ये असलेल्या देशातील दहा सर्वात जुन्या चर्चपैकी हे एक आहे. 1085 मध्ये या मशिदीचे चर्चमध्ये रूपांतर करण्यात आले. टोलेडो देखील ख्रिश्चनांनी पुन्हा ताब्यात घेतले आणि मशीद पुन्हा चर्च म्हणून बांधली गेली.
स्पेनमधील सेव्हिल शहरातील ला गिरालडा बेल टॉवरमध्येही अशीच एक इमारत आहे. गिरलाडा हे 1987 मध्ये युनेस्कोने जागतिक वारसा स्थळ म्हणून नोंदवले होते. 1248 मध्ये जेव्हा सेव्हिल ख्रिश्चन राजवटीत आले तेव्हा त्याचे चर्चमध्ये रूपांतर झाले. मात्र, 13 व्या शतकात झालेल्या जबरदस्त भूकंपामुळे या इमारतीचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले.
टोलेडो शहरातील सॅन सेबेचिन चर्च ही देखील अशीच एक इमारत आहे. सन 1085 मध्ये ख्रिश्चनांची राजवट पुन्हा आली तेव्हा ते चर्च बनवण्यात आले. हे स्पेनचा वारसा म्हणूनही ओळखले जाते. देशाच्या ऐतिहासिक वारशाची काळजी घेणारी संस्था त्याची काळजी घेते. गेल्या एक हजार वर्षांत या चर्चचे अनेकवेळा नूतनीकरण करण्यात आले आहे. प्रत्येक वेळी त्याच्या मूळ रचनेत छेडछाड होणार नाही याची काळजी घेण्यात आली आहे. याशिवाय स्पेनमध्ये अशा चर्चची संख्या मोठी आहे, जी मुस्लिम राजवटीत मशिदी म्हणून वापरली जात होती. पण नंतर ख्रिश्चन राजवटीत त्यांना पुन्हा मूळ स्वरूपात आणण्यात आले. याशिवाय स्पेनमध्ये अशा चर्चची संख्या मोठी आहे जी मुस्लिम राजवटीत मशिदी म्हणून वापरली जात होती. पण नंतर ख्रिश्चन राजवटीत त्यांना पुन्हा मूळ स्वरूपात आणण्यात आले.