तापमानात वाढ झाल्याने उष्माघाताचा धोका वाढला... बचावासाठी करा 'हे' उपाय

नवी दिल्‍ली, 30 एप्रिल : एप्रिल महिन्यातच तापमान 45 अंश सेल्सिअसच्या पुढे गेले आहे. त्यामुळे प्रचंड उकाडा जाणवत आहे. (rise in temperature) उष्ण वारे वाहत आहेत. तसेच उन्हाचा तडाखा वाढल्यामुळे उष्माघाताचा (heat stroke) धोका वाढला आहे. हवामानाचे स्वरूप पाहता आरोग्यतज्ज्ञ लोकांना उष्णतेपासून काळजी घेण्याचा सल्ला देत आहेत. वृद्धांपासून ते लहान मुलांपर्यंत दुपारच्या वेळी घराबाहेर न पडण्याचा सल्ला आरोग्य तज्ञांनी दिला आहे.

 दिल्लीतील जीबी पंत हॉस्पिटचे वैद्यकीय अधीक्षक डॉ. एस एम रहेजा यांचे म्हणणे आहे की, उन्हाळ्यात अनेक समस्या निर्माण होतात. उष्माघात किंवा सन स्ट्रोक हा त्यापैकी एक सामान्य आहे. उष्माघातामुळे ताप येताना शरीराचे तापमान लक्षणीय वाढते. ते सुमारे 105-106 अंश फॅरेनहाइट किंवा त्याहून अधिक पोहोचते. या दरम्यान शरीराला थंड ठेवणारी यंत्रणा काम करत नाही आणि व्यक्तीला अजिबात घाम येत नाही. उष्माघातावर वेळीच उपचार न केल्यास मेंदू, हृदय, किडनी, यकृत किंवा इतर कोणताही अवयव यामुळे शरीराच्या कोणत्याही भागाला इजा होऊ शकते. यामुळेच उष्माघाताच्या उपचारापेक्षा प्रतिबंध महत्त्वाचा असतो.

ही उष्माघाताची लक्षणे -

- सुरुवातीला, व्यक्तीला पोटात किंवा स्नायूंमध्ये क्रॅम्प किंवा मुरगळणे जाणवू शकते.

- यानंतर व्यक्ती अस्वस्थ होते, विचार करण्याची आणि समजून घेण्याची क्षमता कमी होते.

- शरीर तापते

- त्वचेवर लाल ठिपके येतात.

- शरीरात ऊर्जेची कमतरता असते आणि थकवा येतो.

- गोंधळ, उलट्या होण्याच्या तक्रारी असू शकतात.

- डोकेदुखी होऊ शकते आणि चक्कर देखील येऊ शकतात.

- श्वास आणि हृदय गती जलद असू शकते.

एखाद्याला उष्माघात झाला तर काय करावे - 

डॉ. रहेजा सांगतात की, जर एखाद्या व्यक्तीला उष्माघात झाला असेल तर त्याला ताबडतोब थंड ठिकाणी न्या. ही एक खोली देखील असू शकते जिथे कूलर किंवा एसी बसवलेले आहे. यासोबतच त्याला ताबडतोब थंड पाणी, ओआरएस सोल्युशन किंवा काही रस प्यायला द्या म्हणजे डिहायड्रेशनवर नियंत्रण ठेवता येईल. तसेच थंड पाण्याने आंघोळ करता येते. त्याला ताबडतोब सैल कपडे घाला आणि विश्रांती द्या. या काळात उष्माघाताच्या बाबतीत उशीर करणे योग्य नाही. त्यामुळे कोणतीही चिंताजनक लक्षणे दिसल्यास ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

हेही वाचा -  Weather Update : मे 2022 मध्ये देशातील ‘या’ भागात ऊन तर ‘या’ ठिकाणी पडणार पाऊस

बचावाचे उपाय -

- आपले शरीर पूर्णपणे हायड्रेटेड ठेवा. यासाठी अधिकाधिक पाणी पिणे, ज्यूस घेणे इत्यादी द्रव आहार घ्यावा.

- दिवसातून किमान 8 ते 10 ग्लास पाणी प्या. शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कायम ठेवा.

- उन्हाळ्यात जास्त मेहनत करण्यापासून दूर राहा.

- कॅफिन आणि अल्कोहोल टाळा.

- दुपारच्या वेळी कमीत कमी घरातून बाहेर पडा.

- घराबाहेर पडताना तीव्र सुर्यप्रकाशापासून बचावासाठी छत्री, स्कार्फ, स्कार्फ किंवा टोपी वापरा.

- अचानक थंड तापमानातून उष्ण तापमानात किंवा गरम तापमानातून ते थंड तापमानात जाऊ नका.

• Follow us on