महर्षी वात्स्यायन हे जगातील सर्वाधिक विकले जाणारे कामसूत्र या पुस्तकाचे लेखक असल्याचे अनेकांना माहिती आहे. पण, आपल्यापैकी फार कमी जणांना हे माहित असेल की वात्स्यायन हे आजीवन ब्रह्मचारी होते. असे असूनही त्यांना लैंगिकते संदर्भात सखोल ज्ञान होतं. त्यांनी या कलेला अनेक नवे आणि सुंदर आयाम दिले. याच क्रमाने त्यांनी कामसूत्रासारखा ग्रंथ रचला, जो आजही शतकांनंतरही प्रासंगिक आहे.
आज आम्ही तुम्हाला त्यांच्याबद्दल सविस्तर सांगणार आहोत. वाराणसी म्हणजे काशीमध्ये (Kashi) बराच काळ वास्तव्याला असणारे वात्स्यायन ऋषी हे अत्यंत ज्ञानी मानले जातात, ज्यांना वेदांचीही चांगली जाण होती. दुसऱ्या आणि तिसऱ्या शतकात ते पाटण्यात राहत होते, असेही मानले जाते.
महर्षी वात्स्यायन यांनी प्रथमच शास्त्रोक्त पद्धतीने आकर्षणाचे शास्त्र काय आहे हे सांगितले. जीवनाशी निगडित सर्व पैलूंबद्दल आपण ज्या प्रकारे बोलतो, त्याच प्रकारे लैंगिकतेकडे दुर्लक्ष करू नये, असं त्यांचं मत होते. वात्स्यायन धार्मिक शिकवणीशी संबंधित होते. अर्थात त्यांनी कामसूत्र लिहिलं पण त्यांच्याबद्दल असं म्हटलं जातं की ते कधीच सेक्समध्ये गुंतले नाहीत.
वात्स्यायन यांनी कामसूत्र हा ग्रंथ वेश्यालयात दिसणाऱ्या मुद्रा शहरातील वधू आणि वेश्यांशी बोलल्यानंतर लिहिला आहे. प्रसिद्ध लेखिका वेंडी डोनिगर यांनीही त्यांच्या ‘राइडिंग द कामसूत्र’ या पुस्तकात महर्षी वात्सायन यांच्याविषयी तपशीलवार माहिती दिली आहे. कामसूत्राच्या मूळ पुस्तकाकडे आर्ट ऑफ लिव्हिंग म्हणून पाहिले पाहिजे.
इतिहासकारांच्या मते, असं वात्स्यायन यांना वाटत होतं, की लैंगिक विषयावर खुलेपणाने चर्चा केली पाहिजे, त्याकडे दुर्लक्ष करता कामा नये. या संदर्भात लोकांना चांगली माहिती मिळावी यासाठी त्यांनी आपल्या पुस्तकाच्या माध्यमातून प्रयत्न केले. आजही जगभरातील लोक या पुस्तकाचा संदर्भ घेतात. हजारो वर्षांनंतरही ते प्रासंगिक आहे.
वात्स्यायन हे एक महान तत्त्वज्ञही होते. न्याय सूत्र नावाचा ग्रंथही त्यांनी लिहिला. हे पुस्तक सामान्यतः अध्यात्मिक उदारमतवादावर होते जे जन्म आणि जीवनावर आधारित आहे. हे मोक्षाबद्दल देखील बोलते. वात्स्यायन किती अद्भुत होते हे सांगणारा हा अप्रतिम ग्रंथ आहे. मात्र, या पुस्तकावर फारशी चर्चा झाली नाही.
हिंदी विश्वकोशात (पृ. 274) नितिसराचे लेखक कमंडक याला चाणक्य (कौटल्य) चा प्रमुख शिष्य म्हटले आहे. कोशकारांच्या मते कमंडक हे वात्स्यायन होते.
+6
फोटो
+5
फोटो
+6
फोटो
महर्षी वात्स्यायन हे जगातील सर्वाधिक विकले जाणारे कामसूत्र या पुस्तकाचे लेखक असल्याचे अनेकांना माहिती आहे. पण, आपल्यापैकी फार कमी जणांना हे माहित असेल की वात्स्यायन हे आजीवन ब्रह्मचारी होते. असे असूनही त्यांना लैंगिकते संदर्भात सखोल ज्ञान होतं. त्यांनी या कलेला अनेक नवे आणि सुंदर आयाम दिले. याच क्रमाने त्यांनी कामसूत्रासारखा ग्रंथ रचला, जो आजही शतकांनंतरही प्रासंगिक आहे.
आज आम्ही तुम्हाला त्यांच्याबद्दल सविस्तर सांगणार आहोत. वाराणसी म्हणजे काशीमध्ये (Kashi) बराच काळ वास्तव्याला असणारे वात्स्यायन ऋषी हे अत्यंत ज्ञानी मानले जातात, ज्यांना वेदांचीही चांगली जाण होती. दुसऱ्या आणि तिसऱ्या शतकात ते पाटण्यात राहत होते, असेही मानले जाते.
महर्षी वात्स्यायन यांनी प्रथमच शास्त्रोक्त पद्धतीने आकर्षणाचे शास्त्र काय आहे हे सांगितले. जीवनाशी निगडित सर्व पैलूंबद्दल आपण ज्या प्रकारे बोलतो, त्याच प्रकारे लैंगिकतेकडे दुर्लक्ष करू नये, असं त्यांचं मत होते. वात्स्यायन धार्मिक शिकवणीशी संबंधित होते. अर्थात त्यांनी कामसूत्र लिहिलं पण त्यांच्याबद्दल असं म्हटलं जातं की ते कधीच सेक्समध्ये गुंतले नाहीत.
वात्स्यायन यांनी कामसूत्र हा ग्रंथ वेश्यालयात दिसणाऱ्या मुद्रा शहरातील वधू आणि वेश्यांशी बोलल्यानंतर लिहिला आहे. प्रसिद्ध लेखिका वेंडी डोनिगर यांनीही त्यांच्या ‘राइडिंग द कामसूत्र’ या पुस्तकात महर्षी वात्सायन यांच्याविषयी तपशीलवार माहिती दिली आहे. कामसूत्राच्या मूळ पुस्तकाकडे आर्ट ऑफ लिव्हिंग म्हणून पाहिले पाहिजे.
इतिहासकारांच्या मते, असं वात्स्यायन यांना वाटत होतं, की लैंगिक विषयावर खुलेपणाने चर्चा केली पाहिजे, त्याकडे दुर्लक्ष करता कामा नये. या संदर्भात लोकांना चांगली माहिती मिळावी यासाठी त्यांनी आपल्या पुस्तकाच्या माध्यमातून प्रयत्न केले. आजही जगभरातील लोक या पुस्तकाचा संदर्भ घेतात. हजारो वर्षांनंतरही ते प्रासंगिक आहे.
वात्स्यायन हे एक महान तत्त्वज्ञही होते. न्याय सूत्र नावाचा ग्रंथही त्यांनी लिहिला. हे पुस्तक सामान्यतः अध्यात्मिक उदारमतवादावर होते जे जन्म आणि जीवनावर आधारित आहे. हे मोक्षाबद्दल देखील बोलते. वात्स्यायन किती अद्भुत होते हे सांगणारा हा अप्रतिम ग्रंथ आहे. मात्र, या पुस्तकावर फारशी चर्चा झाली नाही.
हिंदी विश्वकोशात (पृ. 274) नितिसराचे लेखक कमंडक याला चाणक्य (कौटल्य) चा प्रमुख शिष्य म्हटले आहे. कोशकारांच्या मते कमंडक हे वात्स्यायन होते.
