बऱ्याचदा आपल्याला केशर आंबा सांगून दुसरेच आंबे दिले जातात. पण अस्सल केशर आंबा कसा ओळखायचा याची पारख कशी करायची त्यात किती प्रकार असतात जाणून घेऊया.
केशर ही आंब्याची एक जात आहे. अगदी कमी वेळात केशरनं देशातच नाही तर परदेशातही लोकप्रियता मिळवली. केशरच्या गोडव्याने लहानांपासून ते वयोवृद्धांच्या मनात एक वेगळं स्थान मिळवलं. जसं हापूस हापूस आहे तसं केशरची जागा पण कोणीच घेऊ शकत नाही असं आंबाप्रेमींचं म्हणणं असतं.
कच्छच्या केशर आंब्याची लज्जतदार चव गीर केसर आंब्यापेक्षा वेगळी आहे. कच्छचे केशर गीरच्या केशरापेक्षा खूप उशिराने बाजारात येते. आज कच्छमध्ये 10,900 हेक्टर केशर आंब्याची लागवड केली जाते आणि येथील शेतकरी दरवर्षी 85 हजार मेट्रिक टन आंब्याचे उत्पादन करतात.
गुजरातमधील तलाला आणि गीर या प्रसिद्ध केशर करी नंतर कच्छमध्ये केशर आंब्याची लागवड सुरू झाली तेव्हा कच्छमध्येही आंबा पिकवता येतो यावर लोक विश्वास ठेवायला तयार नव्हते. आज कच्छच्या या जिल्ह्यात केशर आंब्याचे उत्पादन एवढ्या मोठ्या प्रमाणात होते की, कच्छच्या केशर आंब्याला गुजरात आणि इतर राज्यांतच नव्हे तर परदेशातही मोठी मागणी आहे.
कच्छ आणि गीरमधील केशर आंबा यातील फरकाविषयी बोलताना कच्छचे प्रगतीशील शेतकरी हरेश ठक्कर म्हणाले की, सौराष्ट्रातील केशर आंब्याची काढणी पूर्ण झाली आहे, त्यानंतर कच्छची केशर बाजारात येतो.
कच्छचे केशर आंबे गोड असल्याने लोकांमध्ये त्यांना मागणी वाढली. आज अनेक व्यापारी कच्छचे केसर आंब्याच्या पेटीत पॅक केलेले गिरणी आंबे विकतात आणि फसवणूक करतात.
कच्छचा केशर आंबा हा गीरच्या आंब्यापेक्षा गोड असतो. तो येथील भौगोलिक परिस्थिती आणि हवामानामुळे आहे. कच्छचे वेगळे हवामान आणि जमिनीची सुपीकता यामुळे आंब्याची चवही अधिक गोड असते.
1991 मध्ये कच्छमध्ये केशर आंब्याची लागवड करण्यासाठी पुढाकार घेतला. त्यांनी आपल्या भागातील इतर शेतकऱ्यांनाही आंबा लागवडीसाठी प्रेरित केलं. शेतकऱ्यांनी पुढाकार न दाखवल्याने त्यांनी स्वत: तळाला गीर येथून आंब्याची कलमे आणली आणि 100 झाडे लावली.
न्यूज18 शी बोलताना बटुक सिंह म्हणाले, "आमच्या केशर आंब्याला गुजरातमधील अनेक फलोत्पादन स्पर्धांमध्ये प्रथम क्रमांक मिळाल्यानंतर, शेतकऱ्यांना या आंब्याच्या गुणवत्तेची आणि त्यातून मिळणाऱ्या उत्पन्नाची कल्पना आली.
कच्छी केशर आंब्याची साल, रंग, चव, बाठ आणि रंग हा वेगळाच असतो. त्यामुळे तुम्हाला कच्छचा केशर म्हणून कुणी दुसरा आंबा दिला तर फसू नका. त्याची साल पातळ असते. त्याच्या सालीवर हलक्या सुरकुत्या असतात. त्याला एक वेगळा सुगंध असतो.
कच्छ केशर आंबा दुबई, लंडन, अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया, ओमान आणि अफ्रीका देशांमध्ये निर्यात केला जातो.