महर्षी वात्स्यायन कोण होते? ज्यांनी ब्रह्मचारी असूनही लिहला कामसूत्रासारखा ग्रंथ

आपल्या सर्वांना माहित आहे की महर्षी वात्स्यायन हे जगातील सर्वाधिक विकल्या गेलेल्या कामसूत्राचे लेखक आहेत. मात्र, आपल्यापैकी फार कमी जणांना हे माहित असेल की वात्स्यायन हे आजीवन ब्रह्मचारी होते. असे असूनही त्यांना सेक्सची ठाम समज होती. त्यांनी या कलेला अनेक नवे आणि सुंदर आयाम दिले. याच क्रमाने त्यांनी कामसूत्र सारखा ग्रंथ रचला, जो आजही शतकानुशतके समर्पक आहे. आज आम्ही तुम्हाला त्यांच्याबद्दल सविस्तर सांगत आहोत. बनारसमध्ये बराच वेळ घालवणारे वात्स्यायन ऋषी हे अत्यंत विद्वान मानले जातात, ज्यांना वेदांचीही चांगली जाण होती.

महर्षी वात्स्यायन यांनी प्रथमच शास्त्रोक्त पद्धतीने आकर्षणाचे शास्त्र काय आहे हे सांगितले. जीवनाशी निगडित सर्व पैलूंबद्दल आपण ज्या प्रकारे बोलतो, त्याच प्रकारे लैंगिकतेकडे दुर्लक्ष करू नये, असे त्यांचे मत होते. वात्स्यायन धार्मिक शिकवणीशी संबंधित होते. अर्थात त्यांनी कामसूत्र लिहिलं पण त्यांच्याबद्दल असं म्हटलं जातं की ते कधीच सेक्समध्ये गुंतले नाहीत.

वात्स्यायना यांनी वेश्यालयात जाऊन अनेक नगरवधु आणि वेश्यांशी चर्चा केल्यानंतर कामसूत्र ग्रंथ लिहला होता. प्रसिद्ध लेखिका वेंडी डोनिगर यांनीही त्यांच्या ‘राइडिंग द कामसूत्र’ या पुस्तकात महर्षी वात्सायनाविषयी तपशीलवार माहिती दिली आहे. कामसूत्राच्या मूळ पुस्तकाकडे आर्ट ऑफ लिव्हिंग म्हणून पाहिले पाहिजे.

इतिहासकारांच्या मते, वात्स्यायनला वाटले की सेक्स विषयावर खुलेपणाने चर्चा केली पाहिजे. त्याकडे दुर्लक्ष करता येणार नाही. या संदर्भात लोकांना चांगली माहिती मिळावी यासाठी त्यांनी आपल्या पुस्तकाच्या माध्यमातून प्रयत्न केले. आजही जगभरातील लोक या पुस्तकाचा संदर्भ घेतात. हजारो वर्षांनंतरही ते प्रासंगिक आहे.

वात्स्यायन हा एक महान तत्त्वज्ञही होता. न्याय सूत्र नावाचा ग्रंथही त्यांनी लिहिला. हे पुस्तक सामान्यतः अध्यात्मिक उदारमतवादावर होते जे जन्म आणि जीवनावर आधारित आहे. ते मोक्षाबद्दल देखील बोलते. वात्स्यायन किती अद्भुत होता हे सांगणारा हा अप्रतिम ग्रंथ आहे. मात्र, या पुस्तकावर फारशी चर्चा झाली नाही.