आफ्रिकेत लोकांच्या फोन लाइन का बंद केल्या जात आहेत? कारण, वाचून हैराण व्हाल

अबुजा, 9 एप्रिल : आफ्रिकेतील (Africa) अनेक देशांमध्ये, लोकांच्या फोन लाईट कट करण्यात येत आहेत. एकट्या नायजेरियामध्ये (Nigeria) या सोमवारी तीन चतुर्थांश फोन लाइन (Phone Lines) बंद झाल्या आहेत. ही काही अचानक घडलेली घटना नाही आणि आफ्रिकेतील केवळ एकाच देशात घडत नाही. येथील अनेक देशांमध्ये गेल्या काही वर्षात सुरक्षेच्या कारणास्तव राष्ट्रीय ओळख क्रमांकासारख्या प्रणालीशी सिम कार्ड लिंक करण्याच्या सूचना दिल्या जात आहेत. मात्र, गुन्हेगारी कारवायांमुळे सरकारला कठोर पावले उचलावी लागली आहेत. नायजेरियातील हल्ल्याचा सरकारला इशारा काही काळापासून, नायजेरियासह आफ्रिकेतील अनेक देशांमध्ये अशा सूचना जारी केल्या जात आहेत की सर्व सिम कार्ड वाहकांना त्यांची लाइन राष्ट्रीय ओळख क्रमांकाशी जोडावी लागेल जी देशाच्या सुरक्षिततेसाठी खूप महत्त्वाची आहे. यासाठी जारी केलेली मुदत अनेक वेळा वाढवण्यात आली आहे. परंतु, गेल्या आठवड्यात रेल्वेवरील हल्ल्याने सुरक्षा व्यवस्था आणखी सावध झाली आहे. या घटनेने सरकारांना या दिशेने कठोर भूमिका घेण्यास भाग पाडले. सरकारला भाग पाडले हल्लेखोरांनी अपहरण केलेल्या लोकांच्या कुटुंबीयांना खंडणीसाठी बोलावणे सुरू झाल्याचे वृत्त समोर आल्यानंतर सरकारांना कारवाई करण्यास भाग पडलं. नियमांचे पालन न केल्यास लाईन कट केली जाईल, असं वचन सत्ताधाऱ्यांनी दोन वर्षांपूर्वी दिलं होतं. आता त्याची अमलबजावणी केली जात आहे. आधीही कारवाई केली होती सोशल मीडियावर, विशेषत: दक्षिणेकडील देशांमध्ये सिम कार्ड लिंक आणि राष्ट्रीय ओळख क्रमांक यांच्यातील संबंधावर लोक वाद घालत आहेत. 2015 मध्ये, नायजेरियन सरकारने खंडातील पहिली दूरसंचार कंपनी, MTN वर 5.2 अब्ज डॉलरचा दंड ठोठावला होता. असत्यापित ग्राहकांना काढून टाकण्यात कंपनी चूक करत असल्याचा आरोप त्यांच्यावर होता. एक घटना अशीही नायजेरियाच्या नॅशनल कम्युनिकेशन्स कमिशनने याआधी कंपनीला 1 ते 1.86 या लाईन निष्क्रिय करण्याचे निर्देश दिले होते. मात्र, नायजेरियाच्या माजी अर्थमंत्र्यांचे अपहरण झाल्यानंतर सरकार अधिक सक्रिय झाले. पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार, अपहरणकर्त्यांनी एमटीएन लाइनचा वापर करून खंडणी मागितली. ‘’…तर पाकिस्तान सोडून भारतात जा’’, इम्रान खान यांनी केलेल्या भारताच्या कौतुकावर पाकिस्तान नेता संतप्त त्याच मार्गावर केनिया केनियानेही या प्रकरणी आपली अंतिम मुदत 15 एप्रिलपर्यंत ठेवली आहे, त्यानंतर नोंदणी नसलेली सिम कार्डे निष्क्रिय होतील. गेल्या 10 वर्षांतील ही तिसरी मुदत आहे. येथे 2013 मध्ये, अल शबाब सशस्त्र गटाच्या हल्ल्यानंतर 20 लाख सिम बंद करण्यात आले होते. टांझानिया आणि घाना गेल्या वर्षी, टांझानियाने सांगितले होते की त्यांनी गुन्हेगारी प्रकरणांमध्ये गुंतलेली 18,000 सिम कार्डे बंद केली आहेत. मोबाईल घोटाळे टाळण्यासाठी, घानाने प्रत्येक सिम कार्ड वाहकाला त्यांच्या सिम कार्डची घाना कार्डवर पुन्हा नोंदणी करण्याची सूचना दिली. अन्यथा त्यांचे सिम कनेक्शन खंडित केले जाईल. आफ्रिकेत 44 टक्के मोबाइल पेनिट्रेशन दर आहे, आफ्रिकेतील 54 पैकी 50 देशांनी सिम नोंदणी अनिवार्य केली आहे. पण त्याची पूर्ण अंमलबजावणी करणे अवघड आहे. राष्ट्रीय डेटाबेसशी सिम कार्ड लिंक केल्यास गुन्हेगारी कारवाया शोधण्यात मदत होईल. सिम नोंदणीचे आकडे जेवढे असावेत तेवढे अचूक नसल्याचे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. परंतु लोकांची अनिच्छा हा एक मोठा घटक आहे जो वारंवार होणाऱ्या नोंदणी प्रक्रियेमुळे निर्माण झालेल्या निराशेमुळे निर्माण झाला आहे. मात्र, अशा कारवाईमुळे आर्थिक नुकसानही होत आहे.

• First Published : April 9, 2022, 4:54 pm IST