2022 मध्ये जगाच्या नजरा 'या' 3 विशेष अंतराळ मोहिमांवर असणार! काय आहे विशेष?

मुंबई, 3 जानेवारी : कोरोना साथीदरम्यानही वर्ष 2021 मध्ये अंतराळ (Space exploration) क्षेत्रात भरपूर काम झालं आहे. जगामध्ये अंतराळ पर्यटनाची (Space Tourism) सुरुवात झाली तर काही देशांच्या मोहिमा मंगळावरही पोहोचल्या. त्याचबरोबर अनेक मोठ्या मोहिमांची तयारीही पाहायला मिळाली. आता 2022 या वर्षात अंतराळ क्षेत्रात आणखी प्रगती पाहायला मिळणार आहे. यंदा अनेक बहुप्रतिक्षित मोहिमाही राबवल्या जातील. यापैकी अमेरिकेकडे तीन विशेष मोहिमा आहेत, ज्यामध्ये नासा (NASA) आणि स्पेसएक्स कंपनीची भूमिका आहे. SpaceX चे बहुप्रतिक्षित फ्लाइट म्हणायला या तिन्ही मोहिमा अमेरिकेच्या आहेत, पण अमेरिकेसह जगभरातील अवकाश संशोधनाची दिशा बदलण्याची क्षमता त्यांच्यात आहे. यापैकी पहिले स्पेसएक्सच्या कक्षीय अवकाशयानाचे चाचणी उड्डाण आहे, जे या वर्षी होणार आहे. मात्र, त्याची तारीख निश्चित केलेली नाही. त्याचे महत्त्व यासाठी आहे कारण ते जगातील सर्वात शक्तिशाली रॉकेटची चाचणी घेणार आहे. SpaceX ची स्टारशिप स्टारशिप हे SpaceX चे महत्वाकांक्षी मिशन आहे जे पुन्हा वापरता येण्याजोगे प्रक्षेपण वाहन म्हणून वापरले जाईल. ज्यामध्ये स्टारशिप दुसऱ्या टप्प्याचा भाग असेल. स्टारशिपच्या उड्डाणांना आतापर्यंत कोणत्याही मोठ्या समस्यांचा सामना करावा लागला नाही, परंतु आतापर्यंत ते फक्त एकदाच सुरक्षित लँडिंग करू शकले आहे. उड्डाणाची तयारी पूर्ण स्टारशिपच्या प्रक्षेपणासाठी सुपर हेवी व्हेईकल, व्होल्डी स्पेसएक्स हे नासाच्या आर्टेमिस मिशनच्या SLS रॉकेटपेक्षा उंच असेल आणि पहिल्या उड्डाणासाठी फेडरल एव्हिएशन अॅडमिनिस्ट्रेशनच्या मंजुरीची प्रतीक्षा करत आहे. परवानगी मिळताच आठवडाभरात उड्डाण करण्याची तयारी आहे. Year 2022: इस्रोच्या या वर्षात एकाहून एक सरस मोहिमा! जगभरात भारताचा फडकणार झेंडा नासाची AX1 मोहीम AX1 हे आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकासाठी NASA चे विशेष अभियान आहे, जे SpaceX च्या साइटवरून प्रक्षेपित केले जाईल. पण नासाचा अवकाश पर्यटनातील प्रवेश म्हणून याकडे पाहिले जात आहे. या मोहिमेचे अंतराळ पर्यटनावर दूरगामी परिणाम होऊ शकतात. कारण यामुळे नासाची विश्वासार्हता वाढेल. कोण होणार सहभीगी? नासाच्या या मोहिमेसाठी फाल्कन 9 रॉकेट आणि क्रू ड्रॅगन स्पेसक्राफ्टचा वापर केला जाईल, ज्यामध्ये तीन नागरिकांना खाजगी क्षेत्राच्या सहभागासह एक आठवड्याच्या प्रवासासाठी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर पाठवले जाईल. यामध्ये कॅनडाचे गुंतवणूकदार मार्क बाथी, अमेरिकन उद्योगपती लॅरी कॉनर यांच्यासह या मोहिमेचे प्रमुख नासाचे अंतराळवीर मायकेल लोपेझ अलेग्रिया प्रवास करणार आहेत. नासाची आर्टेमिस 1 मोहीम NASA ची महत्वाकांक्षी मोहीम पुढील पुरुष आणि पहिल्या स्त्रीला दीर्घकाळ चंद्रावर नेण्यासाठी सज्ज होत आहे, ज्याचे नाव आर्टेमिस मोहीम आहे. या तीन टप्प्यांच्या मोहिमेचा पहिला टप्पा या वर्षी पूर्ण होईल, ज्याअंतर्गत नासा मानवरहित वाहन चंद्रावर जाऊन सुरक्षितपणे परत येईल. या मोहिमेचे वैशिष्ट्य म्हणजे नासाच्या आतापर्यंतच्या सर्वात शक्तिशाली रॉकेट एसएलएसचे हे पहिले खरे उड्डाण असेल. यावरून पुढील टप्प्यांची दिशा निश्चित होईल. यासोबतच ओरियन उपग्रहाचे पहिले उड्डाणही असेल, जे क्रू मेंबर्सना चंद्रावर नेण्याचे काम करेल. हे विमान मार्चमध्ये झेप घेईल.

• First Published : January 3, 2022, 9:46 pm IST