Presidential Election : भारताच्या 16 व्या राष्ट्रपती पदाच्या निवडणुकीची घोषणा करण्यात आली आहे. नवी दिल्लीतील निवडणूक आयोगानं सांगितलं की, राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीसाठी 18 जुलै रोजी मतदान होणार असून मतमोजणी 21 जुलै रोजी होणार आहे. 15 जूनपासून निवडणुकीची प्रक्रिया सुरू होणार आहे. देशातील निवडून आलेले खासदार आणि आमदार 2022 च्या राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत मतदान करतील. विद्यमान राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांचा कार्यकाळ 24 जुलै रोजी संपत आहे.
भारताचे राष्ट्रपती हे देशाचे प्रथम नागरिक आहेत. ते भारतीय सशस्त्र दलांचे कमांडर-इन-चीफ देखील आहेत. भारताचे राष्ट्रपती नवी दिल्ली येथील राष्ट्रपती भवनात राहतात. (Image-architecturaldigest)
नवी दिल्लीतील राष्ट्रपती भवन हे जगातील सर्वात मोठे राष्ट्रपती भवन आहे. हे 2 लाख स्क्वेअर फूटमध्ये बांधलं आहे. यात 340 खोल्या आहेत. या भव्य इमारतीत 200 लोक काम करतात. (Image- @rashtrapatibhvn)
भारताच्या राष्ट्रपतींना दरमहा 5 लाख रुपये पगार मिळतो. राष्ट्रपतींच्या पगारावर कोणत्याही प्रकारचा कर नाही. याशिवाय त्यांना अनेक प्रकारचे भत्ते मिळतात. (Image- @rashtrapatibhvn)
भारताच्या राष्ट्रपतींना आयुष्यभर मोफत उपचार आणि निवास व्यवस्था मिळते. तसंच, निवृत्तीनंतर दीड लाख रुपये पेन्शन मिळते आणि बंगलाही दिला जातो. (Image- @rashtrapatibhvn)
भारतात राष्ट्रपती पदासाठी अप्रत्यक्ष निवडणूक होते, ज्यामध्ये जनतेला मतदानाचा अधिकार नाही. यामध्ये संसदेच्या दोन्ही सभागृहांचे आणि राज्यांच्या विधानसभांचे निवडून आलेले सदस्य मतदान करतात. परंतु या सदनांतील नामनिर्देशित सदस्यांना मतदानाचा अधिकार नाही. राष्ट्रपती निवडणुकीसाठी मतदानादरम्यान कोणताही राजकीय पक्ष व्हिप जारी करू शकत नाही. (Image- @rashtrapatibhvn)
अध्यक्षपदासाठी उमेदवार होण्यासाठी काही पात्रता विहित करण्यात आली आहे. राज्यघटनेच्या कलम 58 अन्वये, राष्ट्रपती पदासाठी निवडणूक लढवण्यासाठी उमेदवाराने भारताचा नागरिक असणं आवश्यक आहे, तसंच, त्याने वयाची 35 वर्षं पूर्ण केलेली असणं आवश्यक आहे.
राष्ट्रपती पदाच्या उमेदवाराला अर्ज भरावा लागतो. त्यासाठी 150 हजारांपेक्षा जास्त रक्कम जमा करावी लागते. तसंच, 50 प्रस्तावक आणि 50 समर्थकांची स्वाक्षरी असलेली यादी सादर करावी लागते. (Image- Getty)
राष्ट्रपतीपदाच्या निवडणुकीत सहभागी होणाऱ्या खासदार आणि आमदारांच्या मतांचं मूल्य वेगवेगळं असतं. दोन वेगवेगळ्या राज्यातील आमदारांच्या मतांचं मूल्यही वेगळं असतं. राज्यांची लोकसंख्या हा या मूल्याचा मुख्य मापदंड आहे. (Image-architecturaldigest)
या निवडणुकीत सर्वाधिक मते मिळवून नव्हे, तर ठराविक कोट्यापेक्षा जास्त मतं मिळवणारा विजयी मानला जातो. कोटा प्रत्येक उमेदवाराला मिळालेल्या मतांची बेरीज करून, नंतर या बेरजेला 2 ने भागून आणि भागामध्ये 1 मिळवून ठरवला जातो. (Image-architecturaldigest)
विद्यमान राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद यांचा कार्यकाळ 24 जुलै रोजी संपत आहे. नवीन राष्ट्रपती 25 जुलै रोजी शपथ घेतील.