व्हिटॅमीन बी 12 (Vitamin B12) हा शरीरासाठी महत्वाचा घटक आहे. त्यामुळे आपल्या शरीरात रक्त्तातील ऑक्सिजन पुरवठा करणाऱ्या रेड ब्लड सेल्सचं उत्पादन वाढतं.
व्हिटॅमीन बी 12 शरीरात कमी झालं तर, त्याची लक्षणं दिसायला लागतात. पण, त्याकडे लक्ष न दिल्यास शारीरिक आणि मानसिक स्वास्थ्य बिघडतं. व्हिटॅमीन बी 12 कमी झाल्यास वारंवार तोंड येण्याची समस्या सुरु होते. सतत थकवा वाटणं हे व्हिटॅमीन बी 12च्या कमतरतेचं लक्षण आहे.
पोटासंबंधी आजार म्हणजे शौचास न होणे किंवा अपचन असा त्रासाही या व्हिटॅमीनमुळे होऊ शकतो. स्मरणशक्ती कमी होणं, मूड स्विंग, हातापायांना मुंग्या येणं, वजन वाढणं, कंबर आणि पाठीचं दुखणं हे देखील व्हिटॅमीन बी 12 च्या कमतरतेचं लक्षण आहे.
व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता धोकादायक असते असं तज्ज्ञांच मत आहे. व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता असलेल्या लोकांना अशक्तपणा जास्त जाणवतो. इतकंच नाही तर, त्यांची हाडंही कमजोर होतात. यामुळे गर्भवती महिलांनाही त्रास होतो. बाळाच्या मानसिक आणि शारीरिक विकासावरही व्हिटॅमिन बी 12च्या कमीचा विपरीत परिणाम होऊ शकतो.
मांसाहारी पदार्थांमध्ये व्हिटॅमिन बी 12 जास्त प्रमाणात असतं. त्यामुळे शाकाहारी लोकांना मांसाहारी लोकांपेक्षा व्हिटॅमिन बी 12 च्या कमतरतेचा जास्त त्रास होतो.
डेअरी प्रोडक्ट, सोयाबीन आणि ऍनिमल प्रोडक्टमध्ये व्हिटॅमिन बी 12 असतं. शाकाहारी लोकांनी दुध आणि पनीरचं सेवन करावं. दररोज एक ग्लास दुध प्यायल्यास शरीराला 20 टक्के व्हिटॅमिन बी 12 मिळतं.
अंड्याच्या पिवळ्या भागात मोठ्या प्रमाणात व्हिटॅमिन बी 12 मिळतं. त्यामुळे रोज एक अंडं खावं. गोड्या पाण्याच्या माशांमधूनही व्हिटॅमिन बी 12 मिळतं. यात प्रोटीन, गुड फॅट असतं. चिकन, मासे, टर्की, मटन यातही व्हिटॅमिन बी 12 असतं.
बीट खावं यात व्हिटॅमिन बी 12 जास्त असतं. याशिवाय बीटमध्ये व्हिटॅमिन, मिनरल्स, आयर्न आणि कॅल्शियम असतं.
मशरूममध्ये व्हिटॅमिन बी 12 भरपूर असतं. थकवा जाणवत असेल तर, मशरूम खावेत. यात व्हिटॅमिन डी, जर्मेनियम, नियासिन, पोटॅशियम आणि फॉस्फरस सुद्धा असतं.