युनायटेड नेशन्सच्या (United Nations) जागतिक हवामान संघटनेने (World Meteorological Organization) गेल्या वर्षी सायबेरियातील (Siberia) वर्खोयन्स्क शहरात कमाल तापमान (Highest Temperature) 38 अंश तापमानाची नोंद केली आहे. जे आर्क्टिक सर्कलमधील सर्वोच्च तापमान आहे.
हवामान बदलामुळे (Climate Change) जगातील अनेक भागांमध्ये बदल होताना दिसत आहेत. जंगलातील आग, तीव्र उष्णता, तीव्र आणि अनियमित वादळे इत्यादी गोष्टी घडताना दिसत आहे. परिणामी गेल्या वर्षी सायबेरियामध्ये (Siberia) सर्वाधिक कमाल तापमानाची नोंद झाली, जे आर्क्टिक प्रदेशासाठी एक नवीन रेकॉर्ड आहे. नुकतेच संयुक्त राष्ट्र संघाने त्याला अधिकृत मान्यता दिली आहे. ही माहिती हवामान बदलाच्या दृष्टीने इशारा मानली जात आहे. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)
जागतिक हवामान संघटनेच्या (World Meteorological Organization) म्हणण्यानुसार, रशियाच्या वर्खोयन्स्क शहरात, जे सायबेरिया प्रदेशात आहे. 20 जून 2020 रोजी 100.4 अंश फॅरेनहाइट म्हणजे 38 अंश सेंटीग्रेड तापमान नोंदवले गेले, जे आर्क्टिक वर्तुळात सर्वाधिक आहे. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)
जगभरात तापमान वाढत असताना हा विक्रम झाला आहे. डब्लूएमओचे प्रमुख पिट्टी टोलास यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे, की नवीन आर्क्टिक रेकॉर्ड हे WMO आर्काइव्ह ऑफ एक्स्ट्रीम वेदर अँड क्लायमेटमध्ये नोंदवलेल्या निरीक्षणांच्या मालिकेपैकी एक आहे जे आपल्या बदलत्या हवामानाचा धोका दर्शविते. वर्खोयन्स्क शहर आर्क्टिक सर्कलच्या उत्तरेस 115 किलोमीटर अंतरावर आहे. त्याचे तापमान 1885 पासून मोजले जात आहे. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)
एजन्सीचे म्हणणे आहे की हे तापमान आर्क्टिकपेक्षा भूमध्यसागरीय हवामानासाठी अधिक योग्य असल्याचे दिसते. सायबेरियातील विलक्षण लांब उष्णतेच्या लाटेदरम्यान (Heatwave) हवामान केंद्रावर त्याचे मोजमाप करण्यात आले. गेल्या वर्षीच्या उन्हाळ्यात आर्क्टिक सायबेरियामध्ये सरासरी तापमान 10 अंश सेंटीग्रेड जास्त असल्याचे आढळून आले. यावेळी जंगलातील आग आणि मोठ्या प्रमाणात समुद्रातील बर्फाचे नुकसान झाले. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)
ही उष्णतेची लाट 2020 मधील सर्वात उष्ण लाटेंपैकी एक होती. टोलस यांनी सांगितले की, गेल्या वर्षी अंटार्क्टिका खंडानेही 18.3 अंश सेंटीग्रेड तापमानाचा विक्रम केला होता. जगातील सर्वात उष्ण ठिकाण असलेल्या कॅलिफोर्नियाच्या डेथ व्हॅलीमध्ये 2020 आणि 2021 मध्ये नोंदवलेले 54.4 अंश सेंटीग्रेड तापमान WMO अजूनही पडताळत आहे. त्याचप्रमाणे, मागील वर्षी उन्हाळ्यात इटली मधील सिसिली येथे नोंदवलेल्या 48.8 अंश सेंटीग्रेड तापमान नवीन युरोपियन रेकॉर्ड म्हणून पुष्टी करण्याचे काम करत आहेत. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)
टोलास यांनी सांगितले की डब्ल्यूएमओ आर्काइव्हने (WMO Archive) यापूर्वी कधीही इतक्या तपासण्या एकाच वेळी केल्या नाहीत. आर्काइव्हचे कार्य जगातील सर्वोच्च आणि सर्वात कमी तापमान, पर्जन्यवृष्टी, सर्वात जास्त गारपीट, सर्वात लांब दुष्काळी काळ, सर्वात जोरदार वाऱ्याच प्रवाह, सर्वात जास्त वीज चमकणे आणि हवामानशास्त्रीय वस्तुमान नुकसान या नोंदी ठेवते. आर्क्टिक उष्णतेच्या रेकॉर्डमध्ये जोडणे हे या प्रदेशात होत असलेल्या नाट्यमय बदलांना ओळखण्यासारखे आहे. (प्रतिकात्मक फोटो: शटरस्टॉक)