साधारणपणे आपल्याला एक सवय असते की आपल्याला थोडासा त्रास जाणवताच आपण डिस्प्रिन घेतो. कधी एक गोळी तर कधी दोन गोळ्या एकाच वेळी. पण जर तुम्ही कोणत्याही कारणाने डिस्प्रिनचे सेवन करत असाल तर सावधगिरी बाळगा, त्याच्या दुष्परिणामांबद्दल देखील जाणून घ्या. कारण ते जास्त प्रमाणात घेतल्याने तुमच्या हृदयापासून शरीराच्या इतर भागांवर वाईट परिणाम होऊ शकतो.
डोकेदुखी टाळण्यासाठी घेतलेली डिस्प्रिन म्हणजेच एस्पिरिन हृदयरोग्यांसाठी खूप फायदेशीर मानली जाते. ज्या लोकांना हृदयविकाराचा झटका आला आहे, डॉक्टर त्यांना हे औषध रोज घेण्याचा सल्ला देतात. संशोधन असे सुचवते की हृदयविकाराचा झटका किंवा स्ट्रोक सारख्या गंभीर आजारांसाठी एस्पिरिन दररोज घेतले जाऊ शकते. पण, यात अनेक धोके देखील आहेत.
दिल्लीतील एका मोठ्या खासगी रुग्णालयातील वरिष्ठ सल्लागार 'डॉ. श्रीकांत शर्मा' यांच्या मते, डिस्प्रिन आणि ऍस्पिरिनमध्ये फारसा फरक नाही. दोन्हीमध्ये Acetyl Salicylic Acid (ASA) असते. डिस्प्रिनमधील मुख्य घटक ऍस्पिरिन आहे आणि ते एक कोटेड औषध आहे. त्याच वेळी, ऍस्पिरिनवर कोणतेही कोटींग नसते. ते कमी ते उच्च पॉवरचे औषध असू शकते. दुसरीकडे, डिस्प्रिन एक जलद औषध मानले जाते. वेदनेपासून लवकर आराम मिळवण्यास प्राधान्य दिले जाते. मात्र, कोणत्याही प्रकारच्या वेदनांमध्ये डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय ते घेतल्याने आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. यामुळे रक्त पातळ होते आणि पचनसंस्थेवरही वाईट परिणाम होतो.
डोकेदुखी व्यतिरिक्त डिस्प्रिन टॅब्लेट शरीर दुखणे, हृदयविकाराचा झटका, मायग्रेन, पक्षाघात, कोणत्याही प्रकारची सूज, शरीरात जडपणा, ताप आणि पुरळ यांवर देखील घेता येते. परंतु, यासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे.
हे नॉन-इंफ्लेमेटरी ड्रग्ज (NSAIDs) अंतर्गत येते, म्हणजेच वेदना आणि जळजळ कमी करणारी औषधे. हेच कारण आहे की ज्या लोकांना हृदयविकाराचा झटका आणि स्ट्रोकचा त्रास झाला आहे त्यांना ते नियमितपणे खाण्याचा सल्ला दिला जातो. मिशिगन मेडिकल स्कूल विद्यापीठातील इंटरनल औषधाचे प्राध्यापक मार्क फेंडरिक यांनी देखील याच्या धोक्यांचा इशारा दिला आहे.
प्रोफेसर फेन्ड्रिक यांच्या मते, तुम्ही जेव्हाही डिस्प्रिन घेता तेव्हा तुमच्या पोटाची आतील पृष्ठभाग कमकुवत होतो आणि रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढतो. हेच कारण आहे की जे लोक हे औषध रोज घेतात त्यांना पोटात अल्सर आणि अंतर्गत रक्तस्त्राव होण्याचा धोका दुप्पट असतो.
डिस्प्रिन रोज किती घ्यायचे यावरही वाद आहे. 75 मिग्रॅ, 100 मिग्रॅ आणि 325 मिग्रॅचे डोस देखील समान प्रमाणात काम करतात, त्यामुळे रोगाच्या तीव्रतेनुसार डोस कोणाला द्यावा यावर संशोधन चालू आहे.
ब्रिटिश हार्ट फाउंडेशनचे मेडिकल डायरेक्टर प्रोफेसर पीटर वेसबर्ग यांच्या मते, डिस्प्रिन दररोज घेण्याचे अनेक तोटे आहेत. यामध्ये पोटदुखी, उलट्या आणि अपचन हे पहिले दुष्परिणाम होतात. त्याचा पचनसंस्थेवर थेट परिणाम होत असल्याने दुष्परिणाम कमी करण्यासाठी औषध कोमट पाणी किंवा दुधासोबत घ्यावे.
कोणत्याही परिस्थितीत डिस्प्रिन कोणत्याही प्रकारच्या शस्त्रक्रियेपूर्वी घेऊ नये, जोपर्यंत डॉक्टर स्वतः सांगत नाही. हे औषध रक्त पातळ करणारे आहे आणि शस्त्रक्रियेपूर्वी औषध घेतल्याने रक्त गोठण्यास प्रतिबंध होतो, ज्यामुळे रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढतो. हे घातक ठरू शकते.
डिस्प्रिन दीर्घकाळ घेतल्याने यकृतावर वाईट परिणाम होतो आणि हळूहळू यकृत खराब होऊ लागते. यामुळे गंभीर आजार होऊ शकतात. किडनीच्या आरोग्यावरही याचा परिणाम होतो. डिस्प्रिनमुळे वेदनाशामक नेफ्रोपॅथी होऊ शकते म्हणजेच मूत्रपिंड कोणत्याही संकेताशिवाय कमकुवत होते आणि एक दिवस काम करणे थांबवते.
NSAID अंतर्गत औषध असल्याने नियमितपणे Disprin घेतल्याने रक्तदाब वाढू शकतो. अशा परिस्थितीत ज्यांना आधीच उच्च रक्तदाबाची तक्रार आहे, त्यांनी डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय हे औषध घेऊ नये.