फाशीपूर्वी रात्रभर रडले होते पाकिस्तानचे पंतप्रधान! ज्याला लष्करप्रमुखं केलं त्यानेच केला घात

इस्लामाबाद, 4 एप्रिल : पाकिस्तानचे माजी पंतप्रधान झुल्फिकार अली भुट्टो यांना 43 वर्षांपूर्वी 4 एप्रिल 1979 रोजी फाशी देण्यात आली होती. त्याच्यावर हत्येच्या कटात सहभाग असल्याचा आरोप होता. न्यायालयाने त्याला दोषी ठरवून फाशीची शिक्षा सुनावली. आतापर्यंत असे मानले जात आहे की भुट्टो यांना फाशी देणे हा एक राजकीय कट होता, जो लष्करी हुकूमशहा झिया-उल-हकने रचला होता. फाशी देण्यापूर्वी भुट्टो यांचे शेवटचे शब्द होते, 'या खुदा, मुझे माफ कर, मैं निर्दोष हूं.' असंही म्हटलं जातं की, पाकिस्तानच्या या माजी पंतप्रधानांना अटकेच्या वेळी मारहाणही करण्यात आली होती. जेव्हा त्यांना फाशी दिली जाणार होती. तेव्हा ते त्या रात्री रडत राहिले. त्यांना फाशीपर्यंत जबरदस्तीने स्ट्रेचरवर नेण्यात आले. झुल्फिकार अली भुट्टो यांची फाशीची शिक्षा माफ करण्याचे आवाहन जगभरातून होत होते. इंदिरा गांधी त्यावेळी सरकारमध्ये नव्हत्या पण त्यांनीही त्यांना शिक्षा न करण्याचे आवाहन केले होते. पण तत्कालीन लष्करी हुकूमशहा झिया उल हक यांनी सर्व अपील फेटाळून लावले. भुट्टो यांनी ज्या व्यक्तीला लष्करप्रमुख केले होते ते झिया-उल-हकचं होते. पुढे त्यांनी त्यांना केवळ पदच्युत केले नाही तर फाशीपर्यंत नेले. तेव्हा भारताचे पंतप्रधान मोरारजीभाई देसाई होते, त्यांनी ही पाकिस्तानची अंतर्गत बाब असल्याचे सांगून माफीचे आवाहन केलं नाही. नंतर झिया-उल-हक यांचा विमान अपघातात मृत्यू झाला झिया-उल-हक यांचा 1988 मध्ये विमान अपघातात मृत्यू झाला तेव्हाही त्याच्यामागे षडयंत्र असल्याची भीती व्यक्त केली जात होती. मात्र काहीही सिद्ध झाले नाही. सत्तापालटाच्या रात्री काय घडलं? वडिलांच्या अटकेच्या वेळीच्या दृश्याचे वर्णन बेनझीर भुट्टो यांनी या शब्दांत केले आहे, "माझी आई ओरडत माझ्या खोलीत आली, उठ, उठा, कपडे घाला, घाई करा". माझी आई रडत होती. तिने बहिणीला उठवायला सांगितले. सैन्याने आमचे घर ताब्यात घेतले होते. काही मिनिटांतच मी आईच्या खोलीत आले. काय झाले ते आम्हालाही समजू शकले नाही. हल्ला का झाला? एक दिवस अगोदर पाकिस्तान पीपल्स पार्टी आणि विरोधी पक्षांमध्ये करार झाला होता. सैन्याने सत्ता उलटवली असेल तर आतापर्यंत सैनिक नाटक करत होते का? जनरल झिया आणि इतर सेनापती दोन दिवसांपूर्वी माझ्या वडिलांकडे आले होते आणि त्यांनी निष्ठेचे वचन दिले होते. सैन्यांनी वडिलांना बेदम मारहाण करून ताब्यात घेतलं बेनझीर यांनी लिहिलंय, 'माझे वडील लष्करप्रमुख जनरल झिया आणि मंत्र्यांशी फोनवर बोलत होते. तोपर्यंत सैन्य आमच्या घरी पोहोचले होते. वडिलांना मारहाण करून बाहेर काढले. बाहेर सैनिकांचे सिगार चमकत असल्याचे मी पाहिले. त्याच्या हसण्याचा आवाज आत खोलवर येत होता. माझे वडील सरहद्दीच्या राज्यपालांशी बोलत असताना फोन कनेक्शन कट करण्यात आलं.

'या' मुलीसह आहे Imran Khan यांचे खास नाते, आता तिचं तोंडही पाहत नाही पाकिस्तानचे Ex PM

एक पोलीस कर्माचारी मागच्या दरवाज्याने आत शिरला 'माझ्या आईचा चेहरा घाबरल्याने पांढरा पडला होता. यापूर्वी एका पोलिसाने लष्कराला आमच्या पंतप्रधानांच्या निवासस्थानाला वेढा घालताना पाहिले होते. जीव धोक्यात घालून तो कसातरी आमच्या दारात घुसला. तो आमच्या सेवक उर्सला हळू आवाजात म्हणाला, भुट्टो साहेबांना सांगा की सैन्य त्यांना मारण्यासाठी चालले आहे. त्यांना ताबडतोब सुरक्षित कोठेतरी लपवावे. भुट्टो म्हणाले होते - त्यांना येऊ द्या 'माझ्या वडिलांनी ही बातमी धीराने ऐकली. माझे आयुष्य देवाच्या हाती आहे, असे ते म्हणाले. लष्कर मला मारण्यासाठी येत आहे, त्यामुळे मी लपण्याचा प्रश्नच येत नाही, असे त्यांनी उर्सला सांगितले. तुम्ही लोकांनी त्यांना थांबवण्याची गरज नाही. त्यांना येऊ द्या.' जेव्हा भुट्टो यांनी लष्करप्रमुख झिया यांना फोन केला त्यानंतर पंतप्रधान भुट्टो यांनी मुलगी सनमचा फोन वापरून लष्करप्रमुख झिया-उल-हक यांना फोन केला. जियाने लगेच फोन उचलला. तो म्हणाला, 'सर, मला माफ करा, पण मला ते करावे लागले. मला आता काही काळासाठी तुम्हाला ताब्यात घ्यायचे आहे. मात्र, तीन महिन्यांत पुन्हा निवडणूक होईल. तुम्ही पुन्हा पंतप्रधान व्हाल. मी तुम्हाला नमस्कार करीन. आता या गोंधळामागे कोण आहे हे माझ्या वडिलांना समजले आहे. बेनझीरचा भाऊ मीर यांना सैन्याशी लढायचं होतं 'फोन धरताना वडिलांचा चेहरा कठोर झाला. माझे भाऊ मीर आणि शाहनवाज घाईघाईने खोलीत आले. मीर म्हणाला - आम्ही लढू. वडिलांनी त्याला थांबवले, नाही, सैन्याचा कधीच सामना करू नकोस. जनरलला आम्हाला मारायचे आहे. आपण त्यांना कोणतीही सबब देऊ नये. मला दोन वर्षांपूर्वी मुजीबचा खून आठवतो. ..अखेर Imran Khan यांची विकेट पडली, असंख्य नाट्यमय घडामोडींनंतर सत्तेतून 'Out'! आईने थोडे पैसे दिले आणि माझ्या भावांना सांगितले की, तुम्हांला सकाळी कराचीला जायचे आहे. जर आम्ही संध्याकाळपर्यंत पोहोचलो नाही तर तुम्ही लोक पाकिस्तानच्या बाहेर जा.अखेर झुल्फिकार भुट्टो यांना अटक करण्यात आली. जाण्यापूर्वी बेनझीर ओरडल्या, हात हलवत 'गुडबाय पापा' म्हणाल्या, कारमध्ये बसलेल्या भुट्टोने मागे वळून पाहिले आणि हसले. ऑक्टोबर 1977 मध्ये झुल्फिकार अली भुट्टो यांच्यावर खुनाचा खटला सुरू झाला. खटला खालच्या न्यायालयात न होता थेट उच्च न्यायालयात सुरू झाला. त्यांना फाशीची शिक्षा झाली. सर्वोच्च न्यायालयानेही बहुमताच्या जोरावर फाशीची शिक्षा बहाल केली. एप्रिल 1979 मध्ये रावळपिंडी तुरुंगात त्यांना फाशी देण्यात आली. यापूर्वी बेनझीर यांनी तुरुंगात आपल्या वडिलांची भेट घेऊन पाकिस्तानी राज्यकर्त्यांकडे किती देशांनी दयेचे आवाहन केले आहे, हे सांगितले होते. मै झुकेगा नही! इम्रान खान यांचा जीव टांगणीला लावणारे पाकिस्तानचे सरन्यायाधीश आहेत तरी कोण? झिया उल हक यांनी दया दाखवली नाही अनेक देशांनी झिया यांना भुट्टोप्रती नम्र राहण्याचे आवाहन केले. पण झिया यांनी दया दाखवली नाही. भुट्टो यांनी न्यायालयात आपल्या बचावात म्हटले होते की, 'झुल्फिकार अली भुट्टो यांना निर्दोष सिद्ध करण्यासाठी मला स्वत:चा बचाव करण्याची गरज नाही. सखोल विचार करण्यासाठी मी हा मुद्दा समोर आणू इच्छितो की हे प्रकरण उघड अन्यायाचे उदाहरण बनले आहे. रक्त-मांसाचा पुतळा असलेल्या प्रत्येकाने एक दिवस हे जग सोडले पाहिजे. मी जगण्यासाठी जीवन शोधत नाही, मी न्याय मागत आहे. भारतात भुट्टोचे अनेक समर्थक होते. याचे एक कारण ते भारतातच वाढले हे देखील होते. मुंबईत वाढलेले आणि शिक्षित झालेले भुट्टो यांची अनेक प्रसिद्ध भारतीय लोकांशी दीर्घकाळ मैत्री होती. भुट्टो यांचीही मुंबईत वडिलोपार्जित मालमत्ता होती आणि मुंबईच्या काळातील त्यांच्या अनेक कथा आजही लोक कथन करतात.