Gudi Padwa 2023: हिंदू नववर्षाची सुरुवात, शुभ मुहूर्त आणि प्राचीन महत्त्व

मुंबई, 22 मार्च:  हिंदू संस्कृती ही सांस्कृतिक परंपरांनी समृद्ध म्हणून ओळखली जाते. हिंदू वर्षभर अनेक सण साजरे करतात. गुढी पाडवा हादेखील एक असाच सण आहे, जो महाराष्ट्रात मोठ्या उत्साहाने साजरा केला जातो. हिंदू कॅलेंडरनुसार, चैत्र (हिंदू महिना) शुक्ल पक्षाचा पहिला दिवस गुढी पाडवा म्हणून साजरा केला जातो. या दिवसापासूनच चैत्र नवरात्रीलाही सुरुवात होते. मराठीत 'गुढी' म्हणजे विजयाचा ध्वज आणि 'पाडवा' म्हणजे प्रतिपदा तिथी.

गुढी पाडवा तिथी आणि शुभ मुहूर्त

गुढीपाडवा 22 मार्च रोजी साजरा केला जाईल. गुढीपाडव्याचा मुहूर्त 21 मार्चच्या रात्री 10:52 वाजता सुरू होईल आणि प्रतिपदा तिथी 22 मार्चच्या रात्री 8:20 वाजता संपेल. त्यामुळे त्यानुसार उदयतिथीला 22 मार्चपासून चैत्र नवरात्रही सुरू होणार आहे आणि गुढीपाडवादेखील 22 मार्चला साजरा केला जाईल.

गुढी पाडवा सणाच्या उत्पत्तीबद्दल अनेक आख्यायिका आहेत. या दिवशी ब्रह्मदेवाने ब्रह्मांड (ब्रह्मांड) निर्माण केला असे मानले जाते. या दिवशी सत्ययुग (सत्ययुग) सुरू झाल्याचेही मानले जाते. काही कथा असेही सांगतात की भगवान विष्णूने गुढीपाडव्याला बळीचा वध लोकांना मुक्त करण्यासाठी केला होता.

गुढीपाडव्याचे महत्त्व

हिंदू नववर्षाची सुरुवात गुढीपाडव्याच्या दिवशी होते. वेगवेगळ्या राज्यात वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते; कर्नाटकात युगादी, काश्मीरमध्ये नवरेह, कोकणात संवत्सर पाडवो. सिंधी लोक हा सण चेटी चांद म्हणून साजरा करतात.

मात्र, महाराष्ट्रात गुढीपाडवा साजरा केला जातो. गुढीपाडव्याच्या दिवशी महाराष्ट्रातील महिला घरोघरी सुंदर गुढी बनवतात आणि नंतर तिची पूजा करतात. असे मानले जाते की, गुढी सर्व वाईट ऊर्जा आपल्यापासून दूर ठेवते आणि आपल्या जीवनात संपत्ती आकर्षित करते. महाराष्ट्राज ही परंपरा पूर्वापार पाळली जाते. हेदेखील एक कारण आहे की, हा दिवस विजयाचा दिवस म्हणून ओळखला जातो.

(सूचना : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 लोकमत त्याची हमी देत नाही.)