क्लस्टर बॉम्ब ते क्षेपणास्त्र! जगाच्या या एका कोपऱ्यात सुरू आहे युद्ध, 300 जणांचा मृत्यू; पाहा PHOTO

वादग्रस्त नागोरोनो-कराबख (Nagorno-Karabakh) प्रदेशावरून अझरबैजान आणि अर्मेनिया (Armenia-Azerbaijan War) यांच्यात युद्ध सुरू आहे. या दोन्ही देशाच्या सैन्यानं माघार घेण्यास नकार दिला आहे. या युद्धावर इराणने असा इशारा दिला आहे की यामुळे विनाश होऊ शकतो आणि या लढाईमुळे व्यापक क्षेत्रीय युद्ध होऊ शकते.

इराणचे राष्ट्रपती हसन रूहानी (Iranian President Hassan Rouhani) यांनी सांगितले की, या युद्धानंतर या प्रदेशात धोका निर्माण झाला आहे आणि असेच सुरू राहिल्यास शेजारच्या देशांवरही याचा मोठा परिणाम होऊ शकतो. इराणने सांगितले की हा परिसर औपचारिकरित्या अझरबैजानचा भाग आहे मात्र येथील लोकं आर्मेनियन आहेत.

इराणने सांगितले आहे की, अझरबैजान आणि अर्मेनियाची ही लढाई आमच्या प्रदेशाची लढाई होऊ नये, याची आपल्याला जाणीव ठेवायला हवी. शांतता हा आपल्या कार्याचा आधार आहे आणि आम्ही शांततापूर्ण मार्गाने या प्रदेशात स्थिरता आणण्याची आशा करतो. मात्र जर इराणच्या मातीवर चुकून क्षेपणास्त्र पडले तर आम्ही खपवून घेणार नाही.

दोन्ही देशांचे म्हणणे आहे की दक्षिण कॉकेशस प्रदेशात गेल्या 25 वर्षातील भयंकर लढाईत मरण पावले गेलेल्या लोकांची संख्या वाढत आहे. माध्यमांच्या वृत्तानुसार, नाझोर्नो-कराबख येथील रहिवासी भागात अझरबैजानी सायना क्लस्टर बॉम्ब सोडले जात आहेत. आंतरराष्ट्रीय करारांनुसार क्लस्टर बॉम्बचा वापर करण्यास मनाई आहे.

ब्रिटिश वृत्तपत्र टेलिग्राफने म्हटले आहे की, नागरोनो-कराबखची राजधानी स्टेपनाकीअर्ट येथे शनिवार व रविवारच्या शेवटी झालेल्या भीषण बॉम्बस्फोटांच्या वेळी क्लस्टर बॉम्बचा वापर दिसून आला आहे. क्लस्टर बॉम्ब हे विशेष प्रकारचे बॉम्ब आहेत जे शेकडो लहान बॉम्ब एकाच वेळी बनतात. स्फोट झाल्यावर, ते मोठ्या भागात पसरले आणि मोठ्या संख्येने लोक जखमी होऊ शकतात. नागोर्नो-काराबाखमधील युद्ध संपण्याची शक्यता फारच कमी आहे.

रॉयटर्सच्या म्हणण्यानुसार अझरबैजानचे म्हणणे आहे की नागोरोनो-काराबाखच्या बाहेरील शहरांवर हल्ल्यानंतर लढाई ज्या पाइपलाइनमधून युरोपला गॅस आणि तेल पुरवते त्या जवळ पोहोचली आहे. अझरबैजानचे अध्यक्ष इल्हामा अलीएव म्हणाले की हा लढा थांबवण्यासाठी अर्मेनियाला नागोरोनो-काराबाख व त्याच्या आसपासच्या भागातून सैन्य मागे घ्यावे लागेल.

नाटोचे प्रमुख जेन्स स्टोलनबर्ग यांनी दोन्ही बाजूंना नागोरोनो-कराबखमधील सुरू असलेली लढाई संपविण्यास सांगितले आहे. यासंदर्भात कोणताही लष्करी तोडगा नसल्याचे त्यांनी तुर्की दौर्‍यादरम्यान सांगितले. त्याचबरोबर अमेरिकेचे परराष्ट्रमंत्री माईक पोम्पीओ यांनीही युद्ध त्वरित थांबवावे असे म्हटले आहे.

रशियन राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतीन यांनीही अर्मेनियाचे पंतप्रधान निकोल पशिन्यान यांच्याशी युद्धातील गंभीर नुकसानींविषयी चर्चा केली असून लवकरच युद्धबंदी जाहीर करण्याचे आवाहन केले. अर्मेनियाची राजधानी येरेवानमध्ये लोकांनी काराबाखमध्ये सैन्याच्या लढाईला पाठिंबा दर्शविला आहे.

एका आठवड्यापूर्वी सुरू झालेल्या या युद्धात किमान 200 जणांना आपला जीव गमवावा लागला आहे. यापूर्वी 2016 मध्ये, नागोर्नो-काराबाखमध्ये एक भयंकर युद्ध झाले होते, ज्यामध्ये 200 लोक मरण पावले होते. अमेरिका, फ्रान्स आणि रशिया यांनी संयुक्तपणे नागोरोनो-काराबाखमधील लढाईचा निषेध केला आहे.

नागरोनो-कराबख हा सुमारे साडेचार हजार चौरस किलोमीटर क्षेत्रामध्ये पसरलेला डोंगराळ भाग आहे. या भागात पारंपारिकपणे आर्मेनियन मूळचे ख्रिश्चन आणि तुर्की वंशाचे मुस्लिम आहेत. पहिल्या सोव्हिएत युनियनच्या काळात हा अझरबैजान अंतर्गत एक स्वायत्त प्रदेश होता. आंतरराष्ट्रीय स्तरावर, हा भाग अझरबैजानचा भाग मानला जातो परंतु बहुसंख्य लोकसंख्या अर्मेनियन आहे.