उत्तराखंड : गढवालमध्ये 20 आणि कुमाऊंत 35 ठिकाणी जंगलात आग, वणव्यामुळं जैवविविधतेचं मोठं नुकसान

उत्तराखंडमध्ये जंगलांमध्ये आगी लागण्याचं प्रमाण वाढत आहे. रुद्रप्रयाग आणि पौडी वनविभागात आगीत सापडून दोन कर्मचारी जळून खाक झाले. त्याचवेळी टिहरी वनविभागात आग विझवत असताना जळतं झाड अंगावर पडून अग्निशमन कर्मचाऱ्याचा मृत्यू झाला.

उत्तराखंडमधील जंगलात लागलेल्या आगीमुळे मानवी नुकसानीची ही पहिलीच घटना आहे. गेल्या वर्षीही आगीच्या मोसमात चारहून अधिक जणांचा आगीमुळे मृत्यू झाला होता. संपूर्ण उत्तराखंडमध्ये जंगले धुमसत आहेत. शनिवारीही गढवालमध्ये 20 आणि कुमाऊंमध्ये 35 ठिकाणी आग लागली होती.

15 फेब्रुवारीपासून सुरू झालेल्या आगीच्या मोसमात आतापर्यंत एक हजारहून अधिक आगीच्या घटना घडल्या आहेत. कुमाऊं विभागात सर्वाधिक पाचशेहून अधिक घटना घडल्या आहेत. आतापर्यंत पंधराशे हेक्‍टरहून अधिक क्षेत्र जंगलात लागलेल्या आगीत जळून खाक झालं आहे. जंगलाला लागलेल्या आगीमुळे विभागाचं सुमारे 42 लाखांचे नुकसान झाल्याचं सांगण्यात येत आहे.

अग्निसंवेदनशील वन्यजीव राखीव क्षेत्रही या घटनांपासून अस्पर्शित नाही. या क्षेत्रात आतापर्यंत आगीच्या ६१ हून अधिक घटना घडल्या आहेत. वन्यजीव क्षेत्रातील हा आतापर्यंतचा सर्वाधिक आकडा आहे. यामुळे वन्यजीवप्रेमींसह वनविभागाची चिंता वाढली आहे. सर्वाधिक नुकसान झालेल्या जिल्ह्यांपैकी राज्यातील आठ जिल्हे आगीमुळे सर्वाधिक प्रभावित झाले आहेत. ज्यामध्ये अल्मोडा जिल्हा अव्वल आहे. त्यापाठोपाठ पिथौरागढचा क्रमांक लागतो, ज्याला आगीचा सर्वाधिक फटका बसला आहे. बागेश्वर, चमोली, टिहरी, उत्तरकाशी, चंपावत या जिल्ह्यांचाही संवेदनशील जिल्ह्यांमध्ये समावेश आहे.

आगीच्या वाढत्या घटना पाहता वन विभागाचे मुख्य सचिव आर. के. सुधांशू यांनी या आठही जिल्ह्यांच्या डीएमना पत्र लिहून आगीवर नियंत्रण मिळवण्यासाठी प्रभावी पावले उचलण्यास सांगितलं आहे. केवळ वनविभागाच्या माध्यमातून आगीवर नियंत्रण मिळवणे शक्य नसल्याचं त्यांनी म्हटलं आहे. यामध्ये महसूल व पोलीस प्रशासनाचं सहकार्य जिल्हाधिकाऱ्यांनी घेणं अपेक्षित आहे. गरज भासल्यास संबंधित सर्व विभाग, संस्था आणि लष्कर व निमलष्करी दलांचं सहकार्यही घेतलं पाहिजे. याशिवाय या संवेदनशील जिल्ह्यांमध्ये पुरेसे थांबे तैनात करण्याच्या सूचनाही मुख्यसचिवांनी वनविभागाला दिल्या आहेत.