हिवाळ्यात मधुमेही रुग्णांना अधिक धोका; त्वचेला जपण्याचे सोपे उपाय

रक्तातील असंतुलित साखरेची पातळी शरीराच्या अनेक अवयवांवर प्रतिकूल परिणाम करते. मधुमेहाचा शरीरावरील प्रत्येक भागावर परिणाम होतो आणि यामध्ये त्वचेचाही समावेश आहे. मधुमेह किंवा मधुमेहापूर्वीची स्थिती असलेल्या बहुतेक लोकांना त्वचेसंबंधी वारंवार समस्या आढळतात.

जगभरात 75 टक्क्यांहून अधिक नागरिक टाईप 2 प्रकारच्या मधुमेहाने पीडित आहेत. जेव्हा शरीरातील शर्करेचं प्रमाण वाढतं तेव्हा शरीरातील द्रवाचा ऱ्हास होतो आणि त्वचा कोरडी होऊ लागते.

मधुमेहामुळे रक्तातील उच्च ग्लुकोज पातळी शरीरात रक्ताभिसरणास अडचणी निर्माण करते. रक्ताभिसरण योग्यरित्या होत नसल्याने त्वचा बरी होण्याची क्षमता कमी होते तसंच त्वचेचं कोलेजेन खराब होतं. त्वचेच्या पेशी उत्तमरित्या कार्य करण्याची क्षमता गमावतात आणि त्वचा अधिक संवेदनशील होते.

शरीरातील अतिरिक्‍त साखर घालवण्यासाठी शरीर त्याचं लघवीत रूपांतर करत असते. त्याचप्रमाणे जर मधुमेहींच्या हातापायांमधील नसांना घाम बाहेर काढण्याचा संदेश मिळाला नाही, तर त्वचा कोरडी होऊ शकते. कोरड्या त्वचेमुळे खाज सुटू शकते, त्वचेवर क्रॅक येतात आणि त्यामुळे त्वचेचा संसर्ग, जळजळ, लालसरपणा अशा समस्या दिसू लागतात.

बुरशीजन्य संसर्ग कुणालाही होऊ शकतो, मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये याची जास्त शक्यता असते. त्वचा लाल होणं, खाज सुटणं, फोड आणि पुरळ येणं आदी समस्या दिसू लागतात. त्वचेवर लहान फोड दिसतात, ते मुरुमांसारखेच असतात मात्र दुर्लक्ष केल्यास ते पिवळसर किंवा लालसर तपकिरी रंगासह सूजलेल्या आणि कडक त्वचेचे ठिपके बनतात.

हिवाळ्यात मधुमेही रुग्णांनी त्वचेची विशेष काळजी घेणं गरजेचं आहे. द एस्थेटिक क्लिनिक्सच्या त्वचारोग सल्लागार आणि कॉस्मेटिक त्वचारोग तज्ज्ञ डॉ रिंकी कपूर यांनी याबाबत अधिक मार्गदर्शन केलं आहे.

सर्वात महत्त्वाचं म्हणजे त्वचा कोरडी असेल तर मॉईश्चरायझरचा वापर करा.

कोरड्या किंवा खाज येणाऱ्या त्वचेवर खाजवलं असता त्वचेला भेग पडते आणि संसर्ग आतपर्यंत जातो. त्वचेचे पापुद्रे निघू नयेत म्हणून तुमची त्वचा ओलसर ठेवा.

त्वचा कापली असेल तर ताबडतोब उपचार करा. थोडंसं कापलं असेल तर साबण आणि पाण्यानं जखम धुवा. डॉक्‍टरच्या सल्ल्याने प्रतिजैविक औषधं आणि मलम लावा. निर्जंतुक कापसानं छोट्या जखमा झाकून ठेवा. त्वचेला मोठा छेद गेला असेल, भाजली असेल किंवा संसर्ग झाला तर लगेचच डॉक्‍टरांची भेट घ्या.

आपली त्वचा विशेषत: अंडरआर्म्स, स्तनाच्या खाली, पायाची बोटं आणि मांजरीच्या सभोवतालच्या समस्येच्या भागात त्वचा स्वच्छ आणि कोरडी ठेवा. सनस्क्रीनचा वापर करा.

हिवाळ्यात थंडी आणि वारा यापासून तुमच्या त्वचेचं संरक्षण करण्यासाठी तुमचे कान, चेहरा, नाक झाकून घ्या आणि टोपी घाला. त्याचप्रमाणे गरम हातमोजे आणि बूट घाला.

तुमचे पाय दररोज तपासून घ्या. कारण तेथील नसेला इजा झाली तर बधीरपणा येऊ शकतो. त्यामुळे त्यावरील जखमा, पापुद्रे किंवा छेद यांच्याकडे सहज दुर्लक्ष होऊ शकतं.

लिंबू सरबत, ताक यासारखी पेये भरपूर प्या. तृणधान्ये, फॅट्‌सचे प्रमाण कमी असलेले पदार्थ, फळं आणि भाज्या असा सकस आहार घेण्यावर भर द्या.

घरच्या घरी स्किन पॅकही तुम्ही बनवू शकता. दोन चमचे मधात अर्धा चमचा हळद मिसळून बनवलेल्या स्कीन पॅकचा वापर करा. त्वचेवर लावा आणि 15-20 मिनिटं तसंच ठेवून द्या. मध त्वचेला मॉइश्चराइझ करतं आणि हळद संसर्गाविरोधात लढण्यासाठी मदत करते.