12 तासांसाठी संपूर्ण गाव जात वनवासात, घरांना कुलूपही लावत नाही; काय आहे ही परंपरा

बगहा (पश्चिम चंपारण), 11 मे : भारत हा विविधतेचा (Diversity in India) देश आहे. अनेक चालीरीतींवर विश्वास ठेवणारे लोक प्राचीन काळापासून येथे राहतात. आजही आपल्या देशात विविध संस्कृतीचे (Indian Culture) लोक राहतात. त्याचप्रमाणे बिहारमध्येही अनेक प्रथा आणि श्रद्धा प्रचलित आहेत, ज्याचे लोक आजही पूर्ण भक्तीभावाने पालन करतात. (Traditions in Bihar) पश्चिम चंपारणमधील बगहा गावातही अशीच प्रथा आहे. या गावातील लोक दरवर्षी वैशाख नवमीच्या दिवशी 12 तास घराबाहेर पडतात. या काळात गावकरी जंगलात राहायला जातात. हे आजही पाळलं जात आहे. पण सर्व गावकरी 12 तास गाव सोडून जंगलात राहायला का जातात हा मोठा प्रश्न आहे. यामागे कोणती मान्यता आहे? जाणून घेऊया.

काय आहे ही प्रथा - 

वास्तविक, बिहारच्या पश्चिम चंपारण जिल्ह्यातील बगहा येथे असलेल्या नौरंगिया गावातील लोक एका दिवसासाठी संपूर्ण गाव रिकामे करतात. बैशाखच्या नवमी तिथीला लोक असे करतात आणि 12 तास गावाबाहेरच्या जंगलात जातात. वर्षानुवर्षे असे मानले जाते की या दिवशी असे केल्याने देवीच्या कोपापासून मुक्ती मिळते. थारूबहुल या गावातील लोकांमध्ये आजही एक अनोखी प्रथा कायम आहे. त्यामुळे लोक नवमीच्या दिवशी गुरे मागे सोडण्यास धजावत नाहीत.

अनेक वर्षांपूर्वी या गावात साथीचे आजार झाल्याचे सांगितले जाते. गावात वारंवार आगीच्या घटना घडत होत्या. कॉलरा यांसारख्या आजारांचा प्रादुर्भाव होता. दरवर्षी नैसर्गिक आपत्तीमुळे गावात उद्ध्वस्त होण्याच्या मार्गावर होते. यातून सुटका होण्यासाठी एका संताने येथे साधना करून असे करण्यास सांगितले होते. आजही याचे पालन केले जात आहे.

वाल्मिकी व्याघ्र प्रकल्पाच्या जंगलात असलेल्या नौरंगिया गावातील लोक सांगतात की, बाबा परमहंस यांच्या स्वप्नात माता देवी आली होती. गावाच्या रागातून मुक्त होण्यासाठी आईने बाबांना आज्ञा केली की नवमीला गाव रिकामे करून संपूर्ण गाव वनवासात जावे. त्यानंतर ही परंपरा सुरू झाली जी आजही सुरू आहे. त्यामुळेच नवमीच्या दिवशी लोक घर सोडतात आणि वाल्मिकी व्याघ्र प्रकल्पात असलेल्या भजनी कुट्टीमध्ये दिवसभर घालवतात आणि येथे माँ दुर्गेची पूजा करतात. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे आजही लोक ही श्रद्धा एखाद्या सणाप्रमाणे साजरी करत आहेत. हा श्रद्धेचा विषय आहे, यामुळे जंगलात शेकोटी पेटवण्यासह एवढ्या मोठ्या संख्येने होणारी गर्दी रोखण्यात वनविभाग सपशेल अपयशी ठरत आहे. अशा स्थितीत पोलीस प्रशासनही मूक प्रेक्षक आहे.

हेही वाचा - नात्यापेक्षा कर्तव्य महत्त्वाचं! महिला पोलीस अधिकाऱ्याने स्वतःच्याच होणाऱ्या पतीला केली अटक