उन्हाळ्यात रोज खा हे 4 धान्य, रक्तातील साखर आणि कोलेस्ट्रॉलही राहील नियंत्रित!

मुंबई, 23 मार्च : काही दशकांपूर्वीपर्यंत बहुतेक लोक भरड धान्य खालच्या दर्जाचे मानून खात नव्हते. सामान्यतः याला गरिबांचे अन्न म्हटले जायचे, परंतु विज्ञानाने आता या भरड धान्यांना सुपरफूड म्हणून घोषित केले आहे. तेव्हापासून ज्वारी, बाजरी, जव, नाचणी ही भरडधान्ये चढ्या भावाने विकली जात आहेत. 2023 हे वर्ष संयुक्त राष्ट्रांनी आंतरराष्ट्रीय पौष्टिक अन्नधान्य वर्ष म्हणून घोषित केले आहे.

याचाच अर्थ हे वर्ष आंतरराष्ट्रीय मिलेट्स वर्ष म्हणून साजरे केले जात आहे. सध्या बाजरी, नाचणी, कुटकी, सामवा, ज्वारी, कांगणी, चेना, कोडो या बाजरी वर्गातील धान्यांचा समावेश करण्यात आला आहे. पण इतर अनेक भरड धान्ये ही मिलेट्स आहेत. भरड धान्यांमध्ये आहारातील फायबर भरपूर असते. याशिवाय चरबी नगण्य असते. यामुळेच हे धान्य पोट थंड ठेवतात आणि हृदयरोग, मधुमेह यांसारख्या जीवनशैलीशी संबंधित आजारांचा धोकाही कमी करतात.

मेडिकल न्यूज टुडेच्या मते, 100 ग्रॅम भरड धान्यामध्ये 3.51 ग्रॅम प्रथिने, 23.7 ग्रॅम कार्बोहायड्रेट्स, 1.3 ग्रॅम आहारातील फायबर, 44 मिलीग्राम मॅग्नेशियम, 100 मिलीग्राम फॉस्फरस आणि अनेक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात. मिलेट्सचा सर्वात मोठा फायदा पोटाला होतो. हे पचनशक्ती मजबूत करते ज्यामुळे वजन कमी करण्यासाठी देखील ते खूप प्रभावी आहे.

उन्हाळ्यात हे 4 धान्य खा

1. नाचणी : नाचणीला फिंगर मिलेट्स म्हणतात. NCBI च्या संशोधनानुसार, नाचणीमध्ये पॉलीफेनॉल फोटोकेमिकल आणि आहारातील फायबर असते, जे अनेक रोगांशी लढण्यात फायटरची भूमिका बजावते. हे जाड लाल दाणेदार दाणे कॅल्शियमने भरलेले असते. नाचणी मधुमेहविरोधी, ट्यूमरोजेनिक आहे. हे संशोधनात सिद्ध झाले आहे. लोक नाचणीची भाकरी बनवतात आणि खातात.

2. ज्वारी : पूर्वी लोक ज्वारी फक्त जनावरांना खायला घालायचे, पण आज ते सुपरफूड आहे. ज्वारीचा प्रभाव थंड असतो, त्यामुळे पोट थंड राहते. ज्वारीमध्ये व्हिटॅमिन बी कॉम्प्लेक्स भरपूर प्रमाणात असते. वेबएमडीनुसार, बाजरीमध्ये फेनोलिक अॅसिड आढळते. याशिवाय यात अनेक प्रकारचे अँटीऑक्सिडंट असतात, जे प्रक्षोभक आणि अँटी-कार्सिनोजेनिक गुणधर्मांनी समृद्ध असतात. ज्वारीचे नियमित सेवन केल्यास वजन कमी करता येते. ज्वारी रक्तातील साखरेवर नियंत्रण ठेवते आणि हृदयाशी संबंधित आजारांपासूनही बचाव करते.

3. बाजरी : बाजरी देखील फक्त मिलेट्समध्ये येते. बाजरीची भाकरी खूप चविष्ट असते. असे असूनही बहुतेक लोक ते खात नाहीत. कॅल्शियम, प्रोटीन, लोह, फायबर, मॅग्नेशियम, थायामिन, नियासिन, रिबोफ्लेविन, अनेक प्रकारची जीवनसत्त्वे आणि खनिजे बाजरीत मुबलक प्रमाणात आढळतात. मेडिकोव्हर हॉस्पिटलच्या वेबसाइटनुसार, बाजरीच्या सेवनाने मधुमेह नियंत्रित ठेवता येतो आणि हृदयाचे आरोग्य मजबूत करता येते. बाजरीची भाकरी नियमित खाल्ल्याने हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.

4. हरभरा : सध्या WHO ने बाजरीमध्ये हरभरा समाविष्ट केलेला नसून ते भरड धान्य देखील आहे. हरभरा हा पोषक तत्वांचा खजिना आहे. हरभऱ्यामध्ये जास्तीत जास्त प्रथिने आढळतात. म्हणून तज्ञ इतर पीठांमध्ये बेसन मिसळून खाण्याची शिफारस करतात. हरभऱ्याचा प्रभाव थंड असतो. त्यामुळे पोट थंड राहते. चणे कोलेस्ट्रॉल आणि ट्रायग्लिसराइड्स कमी करते. चण्यामुळे रक्तातील साखरही कमी होते.