Russia Ukraine War: रशिया युक्रेन युद्धामुळे पर्यावरणाला मोठा धोका! शास्त्रज्ञ म्हणाले..

मॉस्को, 19 मार्च : कोणत्याही देशातील युद्धाच्या भीषणतेचा परिणाम केवळ आर्थिक आणि भौतिक होत नाही. तर बाधित देश आणि आजूबाजूच्या पर्यावरणावरही त्याचा परिणाम होतो. हे लक्षात घेऊन जगातील 75 देशांतील एक हजाराहून अधिक लोक आणि संस्थांनी पर्यावरण शांतता निर्माण संघटनेला (Environmental Peacebuilding Association) खुले पत्र दिले आहे. याद्वारे त्यांनी रशिया युक्रेन युद्धामुळे पर्यावरण आणि मानवीय हानीबद्दल (Environmental and Humanitarian Loss) चिंता व्यक्त केली आहे. या पत्राद्वारे त्यांनी या युद्धाविरोधात एकजूट दाखवण्याचाही प्रयत्न केला आहे. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, या युद्धामुळे झालेल्या नुकसानीचे पूर्ण मूल्यांकन करण्यासाठी अनेक वर्षे लागतील. काय नुकसान होऊ शकते? नागरी आणि लष्करी भागातील हल्ल्यामुळे हवा, जमीन आणि पाणी प्रदूषित होत असल्याचे या पत्रात सांगण्यात आले आहे. युक्रेन अतिशय औद्योगिक असल्यामुळेही हे घडत आहे. युद्धामुळे युक्रेनियन लोकांची अन्नसुरक्षा धोक्यात आली असताना, गहू आणि मक्यासाठी युक्रेनच्या निर्यातीवर अवलंबून असलेल्या देशांवरही असे संकट येऊ शकते. युक्रेन एक विशेष केस जगभरातील लष्करी घडामोडींची पर्यावरणीय प्रभावांबद्दल जागरूकता वाढवण्यासाठी समर्पित संस्था, कॉन्फ्लिक्ट आणि एन्व्हायर्नमेंटल ऑब्झर्व्हेटरीसाठी संशोधन आणि धोरण संचालक डग वेअर यांनी इनसाइडरला सांगितले की प्रत्येक संघर्षाचे विशिष्ट पर्यावरणीय वर्णन असते. युक्रेनच्या बाबतीत ते युद्ध उद्योग आणि ऊर्जा क्षेत्रातील तांत्रिक नुकसान दर्शवते. दोन प्रकारचे परिणाम युद्धाचे तात्कालिक आणि दूरगामी परिणाम होतात. तात्काळ पर्यावरणीय आणीबाणीमुळे ऊर्जा किंवा एंटरप्राइझ प्रणाली नष्ट होऊ शकते. परंतु, दीर्घकाळात प्रदेशाचे पर्यावरणीय प्रशासन कमकुवत होऊ शकते. पर्यावरणीय मुद्द्यांमुळे संघर्ष होऊ शकतो. कारण सरकार एकाच वेळी अनेक समस्यांना सामोरे जात असेल. दोन्ही देशाबाहेर नुकसान जर रशियाने युक्रेनचा ताबा कायमचा घेतला, तर त्याच्या जलस्रोतांच्या नियंत्रणावरून सीमापार वाद होऊ शकतात, असे वेअरचे म्हणणे आहे. त्याच वेळी, दोन्ही देशांच्या सीमा ओलांडून पर्यावरणावर होणारे परिणाम देखील होतील, जे पूर्णपणे ओळखण्यासाठी अनेक वर्षे लागतील. युक्रेनच्या औद्योगिक क्षेत्राला झालेल्या नुकसानामुळे हवा आणि पाण्याची गुणवत्ता बिघडण्याचा धोकाही वाढेल. Kamikaze Drone काय आहेत? जे रशिया युक्रेन युद्धात ठरू शकतात गेम चेंजर आधीच पर्यावरणीय आव्हाने पर्यावरणीय कामगिरी निर्देशांकानुसार, युद्धापूर्वी युक्रेनमध्ये अनेक उद्योगांमुळे हवा, जैवविविधता उत्पादन, पर्यावरणीय आरोग्य इत्यादी पर्यावरणीय निर्देशकांची पातळी कमी होती. पूर्व युक्रेनचा डोनबास प्रदेश खाण, खनिज आणि रासायनिक उत्पादन इत्यादींमुळे आधीच सर्वाधिक लोकसंख्या असलेलं क्षेत्र मानलं जाते. औद्योगिक क्षेत्रातील युद्ध अधिक हानिकारक तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की औद्योगिक क्षेत्रांमध्ये युद्धामुळे विषारी संसर्ग होण्याची शक्यता असते. कारण, तेथे अधिक ऊर्जा संयंत्रे, रासायनिक संयंत्रे, धातूचे कारखाने आहेत, ज्यांचा नाश किंवा नुकसान अधिक प्रदूषण पसरवते. त्यात पेट्रोलियम, हानिकारक रसायने आणि ज्वलनशील पदार्थ असतात, जे हवा, पाणी इत्यादींमध्ये पसरतात, ज्यामुळे पर्यावरणाचे जलद आणि दूरगामी नुकसान होते. युक्रेनमध्ये जलविद्युत धरणे फुटल्यास पूर येण्याचा धोका आहे, अशा उद्योगांवर हल्ला करणे युद्धात गुन्हा मानला जातो. याशिवाय, अणुऊर्जा प्रकल्पावर हल्ला किंवा हल्ल्यामुळे होणारे नुकसान याशिवाय गंभीर आरोग्य आणि पर्यावरणीय धोका आहे. पाश्चात्य तज्ञांना रशियाच्या चर्नोबिल अणु प्रकल्पाच्या ताब्यातून प्रदूषणाचा धोका वाढण्याची भीती आहे, जो आतापर्यंत युक्रेनियन शास्त्रज्ञांच्या देखरेखीखाली होता.